Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|30|10|2024}}

Ο Θεόδωρος Μουζάλων ήταν γόνος της γνωστής μικρασιατικής οικογενείας των Μουζαλώνων και αδελφός του Γεωργίου. Ο Θεόδωρος(† 1294) υπήρξε μαθητής του πατριάρχη Γρηγορίου Β΄. Υπηρέτησε τους αυτοκράτορες Μιχαήλ Η΄ και Ανδρόνικο Β΄ Παλαιολόγο από πολλές θέσεις.

Από νωρίς εντάχθηκε στις κρατικές υπηρεσίες, αρχικά στο στρατό και αργότερα στη δημόσια διοίκηση. Μετείχε σε διάφορες διπλωματικές αποστολές επί Μιχαήλ Η΄ και το 1280 του απενεμήθη το αξίωμα του λογοθέτη. Το 1282, αμέσως μετά το θάνατο του Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου, τοποθετήθηκε από τον Ανδρόνικο Β΄ στη θέση του Μεγάλου Λογοθέτη. Παράλληλα κατέλαβε το αξίωμα του Μεσάζοντα, γενόμενος έτσι ο κυριότερος σύμβουλος του νέου αυτοκράτορα. Από τη θέση αυτή υπήρξε ο κυριότερος εμπνευστής της ανατροπής της φιλενωτικής πολιτικής του Μιχαήλ Η΄. Θεωρείται ο ιθύνων νους της αυτοκρατορικής πολιτικής κατά την πρώτη δεκαετία βασιλείας του Ανδρονίκου Β΄. Προς το τέλος της ζωής του παραιτήθηκε από τα αξιώματά του και αποσύρθηκε σε μοναστήρι, όπου πέθανε.

Η κόρη του Ευδοκία παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, γιο του Ανδρόνικου Β΄.

Ο Θεόδωρος Μουζάλων υπήρξε ένας από τους διαπρεπέστερους και συνεπέστερους ανθενωτικούς. Μάλιστα αναφέρεται πως κάποτε ο Μιχαήλ Η΄ διέταξε τη δημόσια μαστίγωσή του. Μετά την άνοδο του Ανδρονίκου Β΄ υποστήριξε την άνοδο του δασκάλου του Γρηγορίου Β΄ στον πατριαρχικό θρόνο και μαζί του οργάνωσε τη σύγκληση των Συνόδων των Βλαχερνών (1282, 1285) και Αδραμυττίου (1284). Μετείχε ενεργά στη σύνταξη των συνοδικών πράξεων καταδίκης του φιλενωτικού πατριάρχη Βέκκου και μάλιστα συνέταξε και πραγματείες περί της εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος. Σώζεται επίσης η αλληλογραφία του με τον Πατριάρχη Γρηγόριο Β΄, εν μέρει δημοσιευθείσα από τον Σωφρόνιο Ευστρατιάδη στον Εκκλησιαστικό Φάρο, το 1908-1909.

• Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού^{[νεκρός σύνδεσμος]}