Αυτό το λήμμα χρειάζεται μορφοποίηση ώστε να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές μορφοποίησης της Βικιπαίδειας. Αυτό μπορεί να σημαίνει την δημιουργία εσωτερικών συνδέσμων, επικεφαλίδων, παραγράφων κλπ. Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τις σελίδες Πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και Βικιπαίδεια:Οδηγός μορφοποίησης άρθρων.

Ηπειρωτική Συμμαχία ή Συμμαχία των Ηπειρωτών (ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΑΠΕΙΡΩΤΑΝ) είναι ομοσπονδία συνασπισμένων μικρών βασιλείων της Ηπείρου που έγινε μετά το έτος 336 π.Χ. με πρωτοβουλία της μητέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου Μυρτάλης - Ολυμπιάδας, Ηπειρώτισσας πριγκίπισσας των Μολοσών.^[1]. Η Ηπειρωτική Συμμαχία διήρκεσε δυστυχώς λίγο, περίπου οκτώ χρόνια (336-328 π.Χ.) λόγω της μάχης των επιγόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και ουδεμία σχέση έχει με μια μεταγενέστερη Ομοσπονδιακή σύμπραξη των Ηπειρωτικών πόλεων, το Κοινό των Ηπειρωτών (ΑΠΕΙΡΩΤΑΝ) που απεδείχθη πιο πετυχημένο, και διήρκεσε 63 χρόνια από το 231-168 π.Χ., οπότε η Ελλάδα κατελήφθη από τους Ρωμαίους.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Μετά τη δολοφονία του βασιλιά των Μακεδόνων Φίλιππου Β΄ το 336 π.Χ., και μετέπειτα, κατά τη διάρκεια της απουσίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην εκστρατεία του, η μητέρα του Μυρτάλη - Ολυμπιάδα μετέβη στην Ήπειρο όπου έγινε Βασίλισσα των Μολοσσών και ανέλαβε διπλωματικό έργο. Ίδρυσε την Συμμαχία των Ηπειρωτών, ή Ηπειρωτική Συμμαχία η οποία διήρκεσε οκτώ χρόνια από το 336-328 π.Χ.^[2]. Η συμμαχία αυτή θεωρείται η πρώτη Ομοσπονδιακή Δημοκρατία στην ιστορία^[3]. Ελαβαν μέρος τα εξής βασίλεια^{[εκκρεμεί παραπομπή]}:

• Πόλεις - βασίλεια των Μολοσσών: Πασσαρών (σήμερα Ν.Ιωαννίνων), Αμβρακία (σήμερα Αρτα), Όρραον (σήμερα Ν.Πρέβεζας),
• Πόλεις - βασίλεια των Θεσπρωτών: Κασσώπη (σήμερα Νομός Πρέβεζας), Ελέα, Φανοτή, Ελίνα και Γιτάνη (σήμερα Ν.Θεσπρωτίας)
• Πόλεις - βασίλεια των Ηλείων: Πανδοσία, Βουχέτιον, Βατίαι και Ελάτρεια (σήμερα όλες Ν.Πρέβεζας).^[4].

Όμως τα γεγονότα δεν ευνόησαν την Μυρτάλη Ολυμπιάδα. Το έτος 331 π.Χ. στην Ήπειρο πεθαίνει ο βασιλιάς Αλέξανδρος Ι ο Μολοσσός. Ο Αλέξανδρος Ι έχασε τη ζωή του καθώς διέσχιζε χειμώνα με το στρατό του τον Αχέροντα Ποταμό κοντά στην Πανδοσία. Αρχικά τον διαδέχθηκε η χήρα του Κλεοπάτρα (αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου), ως επίτροπος του ανήλικου γιου του Νεοπτόλεμου ΙΙΙ. Ο θάνατος του Αλέξανδρου Ι της Ηπείρου προκαλεί μια γενική αναταραχή και πολιτική αστάθεια στο εσωτερικό της Ηπείρου και της Ηπειρωτικής Συμμαχίας. Προς αποφυγή εμφύλιας διαμάχης οι Ηπειρώτες αποφασίζουν τη συνένωση του Βασιλείου των Μολοσσών με τα Θεσπρωτικά βασίλεια και τις πρώην αποικίες των Ηλείων. Έτσι δημιουργείται ένα νέο κράτος με το όνομα Άπειρος (= Ήπειρος). Η διοίκηση αυτού του βασιλείου διαμοιράζεται σε δύο βασιλείς. Στην Μυρτάλη – Ολυμπιάδα, σύζυγο του Φιλίππου ΙΙ της Μακεδονίας, ως επιτρόπου του ανήλικου εγγονού της Νεοπτόλεμου και στον θείο της Αρρύβα. Τον Αρρύβα διαδέχθηκε ο Αιακίδης και αυτόν διαδέχθηκε ο Αλκέτας ΙΙ. Αργότερα μετά από δολοπλοκίες δολοφονήθηκε ο Αιακίδης και ο Αλκέτας ΙΙ, και παραγκωνίσθηκε η Μυρτάλη Ολυμπιάδα, με αποτέλεσμα να συνεχισθεί η πολιτική αστάθεια και να διαλυθεί η Ηπειρωτική Συμμαχία.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Η κάθε πόλη Βασίλειο διατηρούσε την αυτοδυναμία της αλλά πειθαρχούσε στις αποφάσεις των Συνεδριάσεων των Οργάνων της Ηπειρωτικής Συμμαχίας. Κόπηκαν κοινά νομίσματα ή χρησιμοποιούνταν τα Μακεδονικά αντίστοιχα. Οι συνεδριάσεις των οργάνων της Ηπειρωτικής Συμμαχίας γίνονται συνήθως στο ναό του Διός στην Αρχαία Πασσαρώνα, ή στην Αρχαία Κασσώπη ή στην Αρχαία Αμβρακία. Ιερό Κέντρο ήταν η Δωδώνη.^[5],^[6]