Η Ελυμαΐς ή Ελαμαΐς (ελληνική μορφή της αρχαιότερης ονομασίας Ελάμ) ήταν αυτόνομο κράτος του 2ου αιώνα π.Χ. έως τις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ., συχνά υποτελές στην Παρθία.
Οι κάτοικοι ήταν ικανοί τοξότες και ντόπιοι της πόλης Σούσα, που βρισκόταν στα ανατολικά του εδάφους της Ελυμαΐδος. Οι περισσότεροι στο βασίλειο ήταν πιθανώς απόγονοι των αρχαίων Ελαμιτών, που κάποτε είχαν τον έλεγχο αυτής της περιοχής. Οι επαρχίες της Ελυμαΐδος ήταν η Μασσαβατική (αργότερα Μασαμπαντάν), η Κυρβιανή και η Γαβιανή[1].
Τίποτα δεν είναι γνωστό για τη γλώσσα τους, παρόλο που η ελαμιτική εξακολουθούσε να χρησιμοποιείται από την Αχαιμενιδική Αυτοκρατορία 250 χρόνια πριν σχηματιστεί το βασίλειο αυτό.[2] Μια σειρά από αραμαϊκές επιγραφές έχουν ανακαλυφθεί στην Ελυμαία.[3]
Το βασίλειο επιβίωσε μέχρι την εξαφάνιση του από εισβολή των Σασανιδών στις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ..
Νομίσματα
Τα νομίσματα στην Ελυμαΐδα απεικόνιζαν έναν βασιλιά. Δεν είναι γνωστό αν ήταν Πάρθος βασιλιάς ή τοπικός ηγέτης, καθώς τέτοιες πληροφορίες δεν έχουν αποκαλυφθεί. Τα νομίσματα αυτά βασίζονται σε ελληνικά πρότυπα δραχμών και τετράδραχμων. Η βασιλική εικόνα βασίζεται γενικά σε νομίσματα Πάρθων, συνήθως με άγκυρα με αστέρι σε μισοφέγγαρο. Το αντίστροφο έχει μια μορφή ή προτομή της Άρτεμης με κείμενο γύρω του, έναν αετό, ή συχνά μόνο επιμήκεις τελείες (αυτό οδήγησε στην υπόνοια ότι οι χαράκτες δεν γνώριζαν ελληνικά ή αντιγράφηκαν από νομίσματα των οποίων η γραφή ήταν ήδη ακατανόητη). [4]
Μια παραλλαγή της αραμαϊκής γλώσσας, η οποία ήταν πιο συντηρητική από τη σύγχρονη ύστερη παλιά ανατολική αραμαϊκή, που ομιλούνταν στην ανατολική Μεσοποταμία, έχει καταγραφεί στην Ελυμαΐδα μέχρι την άνοδο των Σασανιδών. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα αραμαϊκά ήταν ομιλούμενη γλώσσα στο βασίλειο.[5] Καταγράφονται μόνο σε νομίσματα (από τον Ορόντη Γ') και σε επιγραφές. [6]
Βασιλείς
Καμνασκιρίδες
Καμνασκίρης Α' Μέγας Σωτήρ (~147 - 1445 π.Χ.)
Καμνασκίρης Β' Νικηφόρος (~145- 139 π.Χ.)
Οκκονάψης (~139/8 π.Χ.)
Τιγραίος (~138 / 7-~133/2 π.Χ.)
Δαρείος (πριν το 129 π.Χ.)
Καμνασκίρης Γ' (~82 / 1-~76/5 π.Χ.) με βασίλισσα την Ανζάζη
↑G. Cameron Persepolis Treasury Tablets (1948), and R. Hallock, Persepolis Fortification Tablets (1969). See also Persepolis Fortification Archive.
↑Gzella, H. (2008) Aramaic in the Parthian Period: The Arsacid Inscriptions. In Gzella, H. & Folmer, M.L. (Eds.) Aramaic in its Historical and Linguistic Setting. Wiesbaden. P. 107-130
↑Gzella, Holger· Folmer, M. L. (2008). Aramaic in Its Historical and Linguistic Setting (στα Αγγλικά). Otto Harrassowitz Verlag. σελ. 112. ISBN978-3-447-05787-5.
↑Šafiʿī, I. (30 December 2018). «Aramaic Traces through Coins in the Iranian World». The Oriental Studies2018 (82): 101–122. doi:10.15407/skhodoznavstvo2018.82.101.
↑According to Pakzadian, 2007: Kamnaskires V, VI, VII, VIII and IX.
↑According to Pakzadian, 2007: Kamnaskires X and XI.
↑According to Pakzadian, 2007: Kamnaskires XII and XIII.
↑According to Pakzadian, 2007: Kamnaskires XIV and XV.
↑According to Pakzadian, 2007: Late Kamnaskires Successors types 1, 2 and 3.