Οι έννοιες της ελευθερίας, της ισότητας και της αδελφοσύνης ήταν πολύ δημοφιλείς κατά τη διάρκεια του Διαφωτισμού, ιδιαίτερα από τον Φενελόν, τον Ζαν-Ζακ Ρουσσώ και τον Τζων Λοκ. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης ενώθηκαν σε τρίπτυχο και έγιναν σύνθημα.[3]
Αρχικά αυτό το σύνθημα δεν ήταν επίσημο, καθώς ήταν ένα σύνθημα ανάμεσα σε πολλά άλλα. Το 1790, ο Καμίγ Ντεμουλέν συνέδεσε τις τρεις έννοιες σε άρθρο στην εφημερίδα του [4] και την ίδια χρονιά ο Ροβεσπιέρος χρησιμοποίησε το σύνθημα σε ένα έγγραφο που κυκλοφόρησε σε ολόκληρη τη Γαλλία, τον Διάλογο για την οργάνωση της Εθνικής φρουράς, στο οποίο ζητούσε τη δημιουργία μιας «δημόσιας δύναμης» για την υπεράσπιση της χώρας, οι δε στολές των Εθνοφρουρών να φέρουν διακριτικό στο ύψος του στήθους με τις λέξεις «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα».[5]
Ομιλία για την οργάνωση των Εθνικών Φρουρών
Άρθρο XVI.
Στις στολές τους να αποτυπωθούν αυτές οι λέξεις: ΓΑΛΛΟΙ, και από κάτω: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΙΣΟΤΗΤΑ, ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ. Οι ίδιες λέξεις να είναι γραμμένες στις σημαίες που θα φέρουν τα τρία χρώματα του έθνους.
Το σύνθημα έγινε δημοφιλές σταδιακά και το 1793 τυπώθηκε σε επίσημα ή δημόσια έγγραφα. Το πρώτο ήταν μια εντολή της Κομμούνας του Παρισιού προς τους Παριζιάνους να χαράξουν στις προσόψεις των σπιτιών τους τη φράση «Η Δημοκρατία μία και αδιαίρετη - Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα ή ο Θάνατος». Το διάταγμα εστάλη στο Υπουργείο Εσωτερικών για διάδοση σε ολόκληρη τη γαλλική επικράτεια και το σύνθημα όχι μόνο χαράχτηκε ή ζωγραφίστηκε σε πολλά δημόσια και ιδιωτικά κτήρια και μνημεία, αλλά και σε πολλές διατάξεις της Επιτροπής Κοινής Σωτηρίας, σε αφίσες, επιστολές υπαλλήλων και εκδόσεις όλων των ειδών. Οι κάτοικοι άλλων πόλεων το εφάρμοσαν γρήγορα. Ωστόσο, μετά την πτώση του Ροβεσπιέρου και κατά την Θερμιδοριανή Αντίδραση αφαιρέθηκε το τελευταίο μέρος του συνθήματος, η λέξη Θάνατος, καθώς θύμιζε έντονα την περίοδο της Τρομοκρατίας που όλοι ήθελαν να ξεχάσουν.[6]
Τον 19ο αιώνα, το σύνθημα εγκολπώθηκαν οι δημοκρατικοί και οι φιλελεύθεροι στον αγώνα τους υπέρ της δημοκρατίας και της ανατροπής κάθε τύπου καταπιεστικών και τυραννικών κυβερνήσεων. Οι επαναστάτες της Γαλλικής Επανάστασης του 1830 χρησιμοποίησαν το σύνθημα, η Ιουλιανή μοναρχία όμως που ακολούθησε δεν το υιοθέτησε.
Ως επίσημο Εθνικό σύμβολο χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1848 από την κυβέρνηση της Δεύτερης Γαλλικής Δημοκρατίας. Απαγορεύθηκε κατά τη Δεύτερη Αυτοκρατορία και επανήλθε κατά την Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία, η οποία το υιοθέτησε ως επίσημο σύνθημα της χώρας το 1880. Το σύνθημα εμφανίζεται στα γαλλικά συντάγματα του 1946 και του 1958 (και στις δύο περιπτώσεις, στον Τίτλο 1, σχετικά με την κυριαρχία, άρθρο 2).
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής της Γαλλίας κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η κυβέρνηση του Βισύ το αντικατέστησε με τη φράση «Εργασία, οικογένεια, πατρίδα» (Travail, Famille, Patrie) για να δείξει τη νέα κατεύθυνση της κυβέρνησης.
↑"Liberté, égalité, fraternité stands for peace country and war", in Nora, Pierre(ed.) Lieux de Mémoire [Places of memory] (in French)tome III, Quarto Gallimard, pp. 4353–89 (abridged translation, Realms of Memory, Columbia University Press, 1996–98).
↑Alphonse, Aulard (15 de octubre de 2013). «I. La devise Liberté, Égalité, Fraternité.». Études et leçons sur la Révolution française (en francés). Presses Électroniques de France. ISBN 9791022300254.
