Η καταιγίδα Braer (1993) ''βαθαίνει'' εκρηκτικά σε ιστορικό χαμηλό των 913 mbar (hPa).
Εκρηκτική κυκλογένεση[1] (επιστημονικός όρος) ή πιο απλά κυκλώνας - βόμβα ή μετεωρολογική βόμβα[2][3][4] ή βομβογένεση[5][6][7] είναι η ταχεία και απότομη εμβάθυνση μιας εξωτροπικής κυκλωνικής περιοχής χαμηλής πίεσης. Η αλλαγή στην ατμοσφαιρική πίεση που απαιτείται για να ταξινομηθεί ένα κλιματικό συμβάν ως εκρηκτική κυκλογένεση εξαρτάται από το γεωγραφικό πλάτος. Για παράδειγμα, σε γεωγραφικό πλάτος 60°, εμφανίζεται εκρηκτική κυκλογένεση αν η πίεση μειωθεί κατά 24 mbar (hPa) ή περισσότερο σε διάστημα 24 ωρών.[8][9] Αυτό είναι ένα κυρίως χειμερινό γεγονός,[8] αλλά ένας κυκλώνας-βόμβα εμφανίζεται σε ηπειρωτικά περιβάλλοντα[10][11] ακόμη και τη θερινή περίοδο.[12]
Ένα τέτοιο κλιματικό φαινόμενο είναι το εξωτροπικό ισοδύναμο της τροπικής ταχείας εμβάθυνσης. Αν και η κυκλογένεσή των είναι εντελώς διαφορετική από αυτή των τροπικών κυκλώνων, οι κυκλώνες - βόμβα μπορούν να παράγουν ανέμους 120 έως 150 km/h, παρόμοια με τις κατηγορίες της κλίμακας Saffir-Simpson και αποδίδουν δριμείες βροχοπτώσεις. Παρόλο που λίγες από αυτές τις βόμβες γίνονται εν τέλει τόσο ισχυρές, ορισμένες πιο αδύναμες έχουν επίσης προκαλέσει σημαντικές ζημιές.
Η απορρόφηση των υπολειμμάτων ενός ισχυρού τροπικού κυκλώνα μπορεί να προκαλέσει εκρηκτική κυκλογένεση.
Η βαροκλινική αστάθεια έχει αναφερθεί ως ένας από τους κύριους μηχανισμούς για την ανάπτυξη των πιο εκρηκτικά βαθυνόμενων κυκλώνων.[13] Ωστόσο, οι σχετικοί ρόλοι των βαροκλινικών και διαβατικών διεργασιών στην εκρηκτική εμβάθυνση των εξωτροπικών κυκλώνων έχουν αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης για μεγάλο χρονικό διάστημα.[14] Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν τη σχετική θέση μιας κοιλότητας 500 hPa και τα μοτίβα πάχους, βαθιές τροποσφαιρικές μετωπογενετικές διεργασίες που συμβαίνουν τόσο ανάντη όσο και κατάντη της επιφάνειας χαμηλά, την επίδραση της αλληλεπίδρασης αέρα-θάλασσας και την απελευθέρωση λανθάνουσας θερμότητας.[15]
Οι τέσσερις περιοχές (υψηλότερου κινδύνου) όπου εμφανίζεται εξωτροπική εκρηκτική κυκλογένεση στη Γη είναι ο Βορειοδυτικός Ειρηνικός, ο Βόρειος Ατλαντικός, ο Νοτιοδυτικός Ειρηνικός και ο Νότιος Ατλαντικός.[16]
