Δόμνα Σαμίου

Δόμνα Σαμίου
Γέννηση12 Οκτωβρίου 1928 (1928-10-12)
Καισαριανή Αττικής
Θάνατος10 Μαρτίου 2012 (83 ετών)
Αθήνα
Τόπος ταφήςΝεκροταφείο Νέας Σμύρνης
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Ιδιότητατραγουδιστής και μουσικολόγος
Όργαναφωνή και νταούλι
Είδος τέχνηςελληνική παραδοσιακή μουσική
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Δόμνα Σαμίου (Καισαριανή Αττικής, 12 Οκτωβρίου 1928 - Αθήνα, 10 Μαρτίου 2012) ήταν Ελληνίδα τραγουδίστρια και μουσικολόγος που συνετέλεσε στη διάσωση και διάδοση του παραδοσιακού τραγουδιού.[1]

Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Καισαριανή της Αθήνας στις 12 Οκτωβρίου 1928. Οι γονείς της ήταν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Ζούσαν σε ένα χωριό έξω από τη Σμύρνη, το Μπαϊντίρι. Η μητέρα της ήρθε στην Ελλάδα το 1922 με την Μικρασιατική Καταστροφή ενώ ο πατέρας της το 1924 με την ανταλλαγή των πληθυσμών[2]. Από εκεί είχε τα πρώτα ακούσματα της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, όπως η ίδια είπε σε συνέντευξή της. Έτσι μεγάλωσε και αγάπησε το δημοτικό τραγούδι.

Σε ηλικία 13 ετών είχε την πρώτη διδακτική επαφή με την μουσική. Πήγε στο Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής, όπου και μαθήτευσε κοντά στον δημιουργό του, Σίμωνα Καρά[3]. Εκεί πήρε τα πρώτα μαθήματα Βυζαντινής μουσικής και της αποκαλύφθηκαν τα μυστικά του παραδοσιακού τραγουδιού. Παράλληλα παρακολουθούσε νυχτερινό Γυμνάσιο.

Το 1954 άρχισε μία μακρά σχέση με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.) που τερματίστηκε το 1971. Παράλληλα συνεργάστηκε με την Ελληνική Τηλεόραση (Ε.Ρ.Τ.) για μία σειρά μουσικών ντοκιμαντέρ με το τίτλο "Μουσικό Οδοιπορικό". Αυτή η προεργασία την βοήθησε να αποκτήσει ένα πλούσιο μουσικό υλικό, που αποδείχθηκε σημαντικό, με απώτερο στόχο την διαφύλαξη της ελληνικής μουσικής παράδοσης.

Το 1971, χρονιά ορόσημο για την μετέπειτα πορεία της, παρουσιάστηκε δίπλα στον Διονύση Σαββόπουλο συνερμηνεύοντας παραδοσιακά τραγούδια επί σκηνής. Την ίδια χρονιά διασκεύασε το τραγούδι Γαλανή Γαλαζιανή με τον μουσικό Γιώργο Κοντογιώργο, για το δίσκο Ωτοστόπ του Θανάση Γκαϊφύλλια, ενώ συχνές ήταν και οι παρουσίες της σε μπουάτ της εποχής. Ήδη όμως κυκλοφορούσαν δίσκοι της σε Ελλάδα, Γαλλία και Σουηδία, που σηματοδοτούσαν την απήχηση του έργου της στον κυρίως ελληνισμό και στην ελληνική ομογένεια.

Αντιστρατευόμενη την εμπορική εκμετάλλευση και εκλαΐκευση της ελληνικής παράδοσης, άρχισε να παρουσιάζει επί σειρά ετών την όσο πιο αυθεντική εκτέλεσή της. Έτσι έκανε αμέτρητες συναυλίες στις οποίες τραγουδούσε η ίδια, αλλά και παρουσίαζε αυθεντικούς καλλιτέχνες και δημιουργούς του δημοτικού τραγουδιού. Η άκρως χαρακτηριστική φωνή της την καθιστά με πολούς άλλους μία εκ των αυθεντικώτερων μεγαλύτερων ελληνικών φωνών όλων των εποχών.

Απεβίωσε από οξιά μυελογενή λευχαιμία στις 10 Μαρτίου 2012, σε ηλικία 84 ετών. Κηδεύτηκε με παρουσία πλήθους κόσμου στο Νεκροταφείο Νέας Σμύρνης.

Έργο

Το έργο της ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα και την ελληνική γλώσσα. Παρουσιαζόταν σε πολλές χώρες της Ευρώπης, της αμερικανικής ηπείρου και σε πόλεις της Αυστραλίας, όπου και έδινε συναυλίες.

Για τα ελληνικά πράγματα :

  • Το 1993, ο Γιώργος Θεοδοσιάδης της ανέθεσε την επιμέλεια της "ζωντανής" μουσικής του Αγαπητικού της Βοσκοπούλας που ανέβασε το Εθνικό Θέατρο.
  • Στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού τραγούδησε για τέσσερις συνεχείς χρονιές (1995-1998).
  • Μεγάλη αναγνώριση της δίδεται από το Μέγαρο Μουσικής, όπου παραδίδει συναυλίες με Ακριτικά Τραγούδια (Μάιος 1995) και ελληνικά παραδοσιακά κάλαντα (Χριστούγεννα 1996), καθώς και το αφιέρωμα που της έκανε ο ίδιος φορέας τον Οκτώβριο του 1998 για τα 70 της χρόνια.
  • Το 1981 δημιούργησε τον Καλλιτεχνικό Σύλλογο Δημοτικής Μουσικής "Δόμνα Σαμίου", όπου και συνέχιζε μέχρι τέλους την ίδια ποιοτική και αξιόλογη δισκογραφική της παραγωγή.
  • Παράλληλα, από το 1994 ως το 2001, παραδίδει μαθήματα δημοτικού τραγουδιού στο Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων.
  • Της παραδίδεται, το 2006, το βραβείο Αρίων για τη συνολική προσφορά της στη διάσωση του δημοτικού τραγουδιού.

Η Δόμνα Σαμίου συνέχιζε ως το θάνατό της την έρευνα και την καταγραφή της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής.

Η εμπεριστατωμένη γνώση της πάνω στο αντικείμενο της δημοτικής παράδοσης του ελληνικού τραγουδιού, η πρωτοπορία της θεματολογίας της, η πολύχρονη πείρα της και η ακρίβεια στην απόδοση των λεκτικών ιδιομορφιών και του ύφους του τραγουδιού, της κάθε περιοχής, την καθιστούσαν μοναδική στον τομέα της.

Δισκογραφία

Έτος Τίτλος Αριθμός καταλόγου Πληροφορίες
1962 Τραγούδια της Στεριάς & της Θάλασσας Philips 600506 PR Δίσκος 10 ιντσών με επιλογή τραγουδιών και επιμέλεια της Δόμνας Σαμίου. Τραγουδά η ίδια.
1964 2ο Ταξίδι στην Ελλάδα Lyra 3205 LP Επιλογή και επιμέλεια της Δόμνας Σαμίου. Από 2 τραγούδια οι Ειρήνη Κονιτοπούλου, Στάθης Γκίζας, Αρσένης Στεργίου. Ο Τάσος Χαλκιάς κλαρίνο σε 4 οργανικά κομμάτια και ο Αρχοντής Λιαπάκης λύρα κρητική σε 2.
1969 Τραγούδια και Σκοποί της Ελλάδας Fidelity 0320 LP Η επιμέλεια του δίσκου είναι της Δόμνας Σαμίου. Περιλαμβάνει τις ηχογραφήσεις του 10ιντσου δίσκου του 1962 και τραγούδια από 45άρια.
1972 Ένα Ταξίδι στην Ελλάδα Lyra 3252 & Minerva 22044 LP-CD Τα μισά τραγούδια με τη Δόμνα Σαμίου. Συμμετέχουν Δημήτρης Βάγιας και Νίκος Γερουλάκης.
1974 Έχε Γεια Παναγιά Columbia SCXG115 & 70115 LP-CD Τραγουδά η Σαμίου, ο Γιώργος Μπαγιώκης, ο Απόστολος Κακαλής, ο Γιώργος Τσαλικίδης, ο Χάρης Αθανασιάδης και χορωδία.
1974 Σουραύλι Columbia SCXG134 & 70134 LP Οργανικά κομμάτια με πνευστά απ' όλη την Ελλάδα.
1974 Ελληνικά Κάλαντα Columbia SCXG139 & 70139 LP Κάλαντα Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς, Φώτων και Λαζάρου, με χορωδία. Η επιμέλεια της Σαμίου.
1975 Δέκα Χρόνια Κομμάτια Lyra 3715 LP-CD Δίσκος του Διονύση Σαββόπουλου. Η Σαμίου συμμετέχει στο Τι Να Τα Κάνω Τα Τραγούδια Σας.
1976 Στης Πικροδάφνης τον Ανθό Columbia 70253 LP-CD 12 τραγούδια απ' όλη την Ελλάδα με τη Σαμίου, τον Μανώλη Φιλιππάκη, τον Χρήστο Σίκκη και χορωδία.
1977 Great Solos No 2: Σουράβλι Columbia 70816 LP Ο δίσκος του 1974 με νέο εξώφυλλο.
1979 Ξενητεμένο μου Πουλί Caprice 1191 LP Ηχογραφημένος στη Σουηδία όπου έκανε συναυλίες εκείνη τη χρονιά.
1980 Η Περπερούνα Zodiac 88505 LP Παραδοσιακά παιδικά τραγούδια με τη Σαμίου και τον Γιώργο Μπαγιώκη. Επίσης παιδική χορωδία και ο δεκάχρονος Παναγιώτης Μπαγάνης.
1981 Τα Ωραιότερα Τραγούδια της Αρλέτας Νο 2 Lyra 3338 LP Συλλογή τραγουδιών της.
1982 Musique Populaire De Tradition Orale Ocora 558600 LP Ακριτικά τραγούδια από τον 8ο ως τον 13ο αιώνα. Με τους Νίκο Παπαβραμίδη, Χρήστο Σίκκη, Σταύρο Γρυλλάκη, Δημήτρη Θεοφανίδη, Ελένη Στρατουδάκη και Δόμνα Σαμίου. Γαλλική έκδοση.
1984 Chants Poluphoniques Et Musique D' Epire Ocora 558631 LP Τραγούδια της Ηπείρου με τη Σαμίου και το πολυφωνικό συγκρότημα από τα Κτίσματα Πωγωνίου Ηπείρου. Γαλλική έκδοση.
1984 Μικρασιάτικα Τραγούδια 1 Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου (ΚΣΔΜ) CP964 LP-CD Με τη Σαμίου και τους Μαθιό Βεντούρη, Γιώργο Καμπουριανίδη, Κλεονίκη Τζοανάκη και Μαρία Καραμπλάκα.
1986 Δημοτική Ανθολογία 19: Λεβεντογέννα Κρήτη Regal 401048 LP Συλλογή κρητικών τραγουδιών με πολλούς τραγουδιστές. Υπάρχει το Μεσ' Του Μαγιού Τις Μυρωδιές με τη Σαμίου, που είναι το πρώτο τραγούδι που ηχογράφησε, το 1959.
1986 Σεργιάνι Σείριος 86003 LP 10 τραγούδια με τη Δόμνα Σαμίου.
1989 Τραγούδια της Ξενητιάς Ανεξαρτ 91154/5 LP Τραγουδούν οι Δόμνα Σαμίου, Χρήστος Σίκκης, Σάββας Σιάτρας, Γεώργιος Αμαραντίδης, Σταύρος Γρυλλάκης, Βαγγέλης Δημούδης, Μανώλης Φιλιππάκης.
1991 Μικρασιάτικα Τραγούδια 2 Ανεξαρτ 91245 LP-CD Τραγουδούν οι Δόμνα Σαμίου, Κώστας Διαβάτης, Μανώλης Πάππος, Κλεονίκη Τζοανάκη και Ισίδωρος Συντελής.
1992 Δόμνα Σαμίου Minerva 0213 CD 17 δημοτικά και νησιώτικα τραγούδια με τη Δόμνα Σαμίου.
1994 Τα Αποκριάτικα Ανεξαρτ 91507/8 LP-CD 24 παραδοσιακά αποκριάτικα τραγούδια. Η έρευνα, η επιλογή και η μουσική επιμέλεια της Σαμίου. Με την ίδια, τον Δημήτρη Ζαχαριά, τον Μανώλη Φιλιππάκη κ.α.
1995 Τραγούδια και Σκοποί Απ' Όλη την Ελλάδα Fidelity 526920 CD Περιλαμβάνεται ολόκληρο το LP του 1969 και άλλες ηχογραφήσεις. Συνολικά 19 τραγούδια με τη Σαμίου και τους Ειρήνη Κονιτοπούλου-Λεγάκη, Χρήστο Ζυγοβίνα, Αμαλία Καρζή, Χρόνη Αηδονίδη, Παντελή Γκίνη.
1995 Δόμνα Σαμίου Lyra 0179 CD Περιλαμβάνεται ολόκληρο το LP του 1972 και 7 τραγούδια από 45άρια.
1995 Κανελλόριζα ΚΣΔΜΔΣ CD Η Δόμνα Σαμίου σε τραγούδια με ρυθμούς επτάσημους (7/8) και εννεάσημους (9/8).
1998 Τα Πασχαλιάτικα ΚΣΔΜΔΣ
1999 Η Δόμνα Σαμίου στο Μέγαρο Μουσικής ΚΣΔΜΔΣ Ζωντανή ηχογράφηση μιας συναυλίας-δώρου για τα εβδομηκοστά γενέθλια της μεγάλης ερμηνεύτριας στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το 1998. Καλεσμένοι της κάποιοι διαχρονικοί φίλοι και συνεργάτες: Λυκούργος Αγγελόπουλος, Διονύσης Σαββόπουλος, Ελευθερία Αρβανιτάκη και οι σπουδαίοι Τούρκοι μουσικοί Fahrettin Çimenli και Volkan Yilmaz.
2002 Της Κυρα-Θάλασσας ΚΣΔΜΔΣ
2002 Η Ακολουθία του Νυμφίου ΚΣΔΜΔΣ
2006 Της Φύσης και του Έρωτα ΚΣΔΜΔΣ
2007 Η Δόμνα Σαμίου Τραγουδά τη Φύση και τον Έρωτα ΚΣΔΜΔΣ DVD Βιντεοσκοπημένη παράσταση στο Ηρώδειο, στις 11 Οκτωβρίου 2005.
2007 Ο Κυρ Βοριάς… Και Άλλα Τραγούδια για Παιδιά ΚΣΔΜΔΣ Η δεύτερη δισκογραφική δουλειά της Δόμνας Σαμίου για παιδιά.
2007 Ιστορικά-Κλέφτικα τραγούδια ΚΣΔΜΔΣ
2008 Μουσικό Οδοιπορικό 1959-1969 Universal Επανέκδοση 127 παραδοσιακών τραγουδιών από όλη την Ελλάδα που πρωτοκυκλοφόρησαν σε δίσκους 45 στροφών την περίοδο 1959-1969. Η επιμέλεια των τραγουδιών έγινε από τη Δόμνα Σαμίου και ο Γιώργος Τσάμπρας επιμελήθηκε την έκδοση.
2008 Σιγανά και Ταπεινά ΚΣΔΜΔΣ
2008 Παραλογές ΚΣΔΜΔΣ
2009 Τα Αποκριάτικα με τη Δόμνα Σαμίου ΚΣΔΜΔΣ DVD Βιντεοσκοπημένη η παράσταση των θεατροποιημένων αποκριάτικων τραγουδιών και λαϊκών δρωμένων από διάφορα μέρη της Ελλάδας, όπως παρουσιάστηκαν στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης στις 4 Μαρτίου 2003.
2011 Κάλαντα, Ευχές Και Παινέματα ΚΣΔΜΔΣ Κάλαντα ευχές και παινέματα των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων. Άλλα λιγότερο κι άλλα περισσότερο γνωστά που προέρχονται από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Κυκλοφόρησε με την εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος στις 30 Δεκεμβρίου 2011.
2015 Των Ακριτών Και Των Αντρειωμένων ΚΣΔΜΔΣ

Παραπομπές

  1. ↑ «Δόμνα Σαμίου - Βιογραφία»από domnasamiou.gr. Αρχειοθετήθηκε 27/02/2016. Ανακτήθηκε 05/03/2018.
  2. ↑ Δίφωνο, τεύχος 4, σελ. 58-61, Ιανουάριος 1996
  3. ↑ Κέντρον Ερεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής (ΚΕΠΕΜ) - ΜΛΦ Αρχείο Σίμωνος και Αγγελικής Καρά

Εξωτερικοί σύνδεσμοι