Ο Δημήτρης (Μήτσος) Χατζημάρκος (1919 – 24/02/1978) υπήρξε Έλληνας θεατρικός ηθοποιός. Είχε δημιουργήσει πολλές σημαντικές ερμηνείες επί σκηνής. Ήταν κυρίως δραματικός ηθοποιός, με χαρακτηριστικά ρολίστα, με αξιόλογες ερμηνείες και σε κωμικούς ρόλους.
Βιογραφικά στοιχεία
Γεννήθηκε το 1919 στον Πειραιά. Ήταν παντρεμένος με την ηθοποιό Εκάλη Σώκου, με την οποία είχε αποκτήσει έναν γιο. Αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης το 1946.[1] Εργάστηκε αποκλειστικά στο θέατρο, κυρίως ως ηθοποιός, δευτερευόντως και ως σκηνοθέτης. Περιστασιακά, κατά τη δεκαετία 1948–1958, συνεργάστηκε με διάφορους άλλους θιάσους, όπως της Κατερίνας Ανδρεάδη, του Εθνικού Θεάτρου, του Κώστα Μουσούρη και του Βασίλη Διαμαντόπουλου. Κυρίως, όμως, υπήρξε επί σειρά ετών συνεργάτης στο Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» του Καρόλου Κουν (1943–1978) και στην ομώνυμη δραματική σχολή.[2] Από το 1968 ο «ρόλος» και οι αρμοδιότητές του μέσα στο Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» διευρύνθηκαν, καθώς συμμετείχε μαζί με τους Κάρολο Κουν, Γιώργο Λαζάνη και Μίμη Κουγιουμτζή στην αλλαγή της νομικής μορφής του Θεάτρου Τέχνης κατά την οποία από προσωποπαγής θεατρική επιχείρηση μετατράπηκε σε μη κερδοσκοπικό οργανισμό.[3] Πέθανε ξαφνικά στις 24–02–1978, έπειτα από καρδιακό επεισόδιο,[4] και κηδεύτηκε στο κοιμητήριο του Κόκκινου Μύλου στη Νέα Φιλαδέλφεια.
Επαγγελματική πορεία
Η πρώτη επαγγελματική εμφάνιση του Δ. Χατζημάρκου στο θέατρο πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1945, πριν ακόμα ολοκληρώσει τη φοίτησή του στη δραματική σχολή, ερμηνεύοντας τον ρόλο του Ντιούντ στην παράσταση του Θεάτρου Τέχνης Στα Καπνοτόπια.[5] Την ίδια χρονιά, με τον θίασο της Κ. Ανδρεάδη συμμετείχε στην παράσταση Μικρές Αλεπούδες (Νοέμβριος 1945). Από το 1946, ως απόφοιτος πλέον, συνέχισε τη συνεργασία του με το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» σε παραστάσεις πολλών σημαντικών έργων, κυρίως της μοντέρνας δραματουργίας (Γυάλινος Κόσμος, Πόθοι κάτω από τις λεύκες, Ματωμένος Γάμος κ.ά.). Παράλληλα, η συνεργασία του με τον Κάρολο Κουν ως σκηνοθέτη, επεκτάθηκε και σε άλλους θιάσους —κυρίως κατά την περίοδο της αναστολής λειτουργίας του Θεάτρου Τέχνης, (1950/51–1953/54). Συνεργάστηκαν με τον θίασο της Κ. Ανδρεάδη το καλοκαίρι του 1948 (Το ευλαβικό γύναιο / Ο Απόλλων του Μπελλάκ και Χρυσή μου Ρουθ), τον θίασο του Βασίλη Διαμαντόπουλου το καλοκαίρι του 1953 (Οι εκατομμυριούχοι της Νάπολης, Το φιόρο του λεβάντε, Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή), αλλά και με το Εθνικό Θέατρο από το 1951 ως το 1953 (Άνθρωποι και ποντίκια, Τρεις αδελφές, Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας, Ο θείος Βάνιας).[6] Στο Εθνικό Θέατρο ο Δ. Χατζημάρκος συνεργάστηκε, επίσης, με τον σκηνοθέτη Σωκράτη Καραντινό στις Νεφέλες (1951), τον Αλέξη Σολομό στα έργα Καίσαρ και Κλεοπάτρα (1952) και Το χειμωνιάτικο παραμύθι (1952) και με τον Κωστή Μιχαηλίδη στο Σταυροδρόμι (1952). Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950, εντάχθηκε για δύο παραστάσεις στον θίασο του Κώστα Μουσούρη (Μίστερ Ρόμπερτς, 1950 και Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ, 1956).
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 έως και τον θάνατό του (1978), αφοσιώθηκε αποκλειστικά στις παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης και αποτέλεσε έναν από τους βασικούς ερμηνευτές του. Παρά το γεγονός ότι η κριτική, κατά καιρούς, έκανε λόγο για τυποποίηση σε κάποιες από τις ερμηνείες του, του αναγνώρισε χαρακτηριστικά, όπως η εργατικότητα και η ερμηνευτική «συνέπεια», ακόμα και στους μικρούς σε έκταση ρόλους.[7] Από την πληθώρα των παραστάσεων στις οποίες συμμετείχε κατά την εικοσαετία αυτή, η σύγχρονή του κριτική ξεχώρισε και μνημόνευσε αρκετές από τις ερμηνείες του. Ενδεικτικά, ιδιαίτερες αναφορές έχουν γίνει για την ερμηνεία του στην ιστορική παράσταση των Περσών, στον σπηλαιώδη και εμφατικό λόγο του.[8] Επίσης, επαινέθηκε για την ερμηνεία του στον μονόλογο του Άρθουρ ΜίλερΑπό Δευτέρα σε Δευτέρα,[9] ενώ η ερμηνεία του στον μονόλογο του Σάμιουελ ΜπέκετΗ τελευταία ταινία του Κραππ (1963) χαρακτηρίστηκε ως «έξοχη ηθοποιία»[10]. Ο Ευγένιος Ιονέσκο —όπως παραθέτει μεταγενέστερα ο Β. Παγκουρέλης— όταν είδε την παράσταση του Θεάτρου Τέχνης Ο βασιλιάς πεθαίνει, αναφέρθηκε στον Δ. Χατζημάρκο λέγοντας «Είδα το έργο μου με τον καταπληκτικότερο ηθοποιό στον βασικό ρόλο...».[11] Το καλοκαίρι του 1977 πραγματοποίησε τις τελευταίες του θεατρικές εμφανίσεις στις παραστάσεις Βάκχες και Κομμάτια και Θρύψαλα.
Την περίοδο 1967/68 πραγματοποίησε την πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα, πάντα στους κόλπους του Θεάτρου Τέχνης, με την παράσταση του έργου του Ζαν ΖενέΟι δούλες. Η παράσταση σημείωσε επιτυχία και αποτέλεσε την έναρξη μιας νέας εποχής για το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν»,[12] καθώς ήταν η πρώτη παράσταση που δεν σκηνοθέτησε ο ίδιος ο Κ. Κουν. Ακολούθησαν οι σκηνοθεσίες των παραστάσεων: Γκουέρνικα – Λαβύρινθος (1972/73), Το φιόρο του Λεβάντε (καλοκαίρι 1976), Ένα αίσιον συνοικέσιον και άλλα εγκεφαλικά επεισόδια (καλοκαίρι 1978). Από τη δεκαετία του 1950, ο Δ. Χατζημάρκος άρχισε να διδάσκει στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης μακιγιάζ, υποκριτική κ.ά.. Τέλος, συμμετείχε σε ραδιοφωνικές ηχογραφήσεις θεατρικών έργων, όπως τα: Λάμπρος και Μαρία του Μανώλη Σκουλούδη (1954), Το Άλογο Του Θανάση του Νότη Περγιάλη (1954), Δωδέκατη Νύχτα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (1956), Τα Εκατομμύρια Του Αρλεκίνου του Διονύσιου Ρώμα (1956), Η Ελλάς και ο Ξένος του Γεώργιου Λασσάνη (1956), Μπέκετ, η Τιμή του Θεού του Ζαν Ανούιγ (1960), Το Παράθυρο του Νίκου Πολίτη (1960) κ.ά..
Αυτός ο κατάλογος ενημερώνεται περιοδικά με μηχανικό τρόπο από ένα bot. Επεξεργασίες σε αυτό τον κατάλογο από χρήστες με το συνηθισμένο «χειροκίνητο» τρόπο θα αναιρεθούν με την επόμενη ανανέωση από το bot!
Όλες οι πληροφορίες προέρχονται από το έντυπο πρόγραμμα της κάθε παράστασης ή/και από σχετικά δελτία τύπου.
Ραδιοφωνικές παραστάσεις
Έτος
Τίτλος
Συγγραφέας
1954
Λάμπρος και Μαρία
Μανώλης Σκουλούδης
1954
Το Άλογο Του Θανάση
Νότης Περγιάλης
1956
Δωδέκατη Νύχτα
Ουίλιαμ Σαίξπηρ
1956
Τα Εκατομμύρια Του Αρλεκίνου
Διονύσιος Ρώμας
1956
Η Ελλάς και ο ξένος
Γεώργιος Λασσάνης
1960
Μπέκετ, η τιμή του Θεού
Ζαν Ανούιγ
1960
Το παράθυρο
Νίκος Πολίτης
Παραπομπές
↑«Απόφοιτοι 1946». Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» - Καρόλου Κουν: Δραματική Σχολή: Απόφοιτοι. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2020.
↑Έξαρχος, Θεόδωρος (1996). Έλληνες ηθοποιοί. «Αναζητώντας τις ρίζες»: έτος γέννησης από 1990 μέχρι 1925 (Ν–Ω), τόμος Β2. Αθήνα – Γιάννινα: Δωδώνη, σελ. 489–490.
↑Κλεάνθης, Φ. (25/10/1968). «Ο Κ. Κουν φροντίζει για τη διαδοχή του». Τα Νέα [Αθήνα].
↑Παγκουρέλης, Βάιος (25/02/1978). «Ο Δημήτρης Χατζημάρκος έφτασε χτες στο οριστικό "Τέλος του Παιχνιδιού"». Το Βήμα [Αθήνα]: σελ. 4.
↑Δρομάζος, Στάθης (11/08/1976). «Οι "Πέρσες" του Αισχύλου. Στο Φεστιβάλ Επιδαύρου από το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν». Θεατρική κριτική». Η Καθημερινή [Αθήνα].
Δρομάζος, Στάθης. «Οι "Πέρσες" του Αισχύλου. Στο Φεστιβάλ Επιδαύρου από το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν». Θεατρική κριτική», Η Καθημερινή [Αθήνα], 11/08/1976.
Έξαρχος, Θεόδωρος. Έλληνες ηθοποιοί. «Αναζητώντας τις ρίζες»: έτος γέννησης από 1990 μέχρι 1925 (Ν–Ω), τόμος Β2. Αθήνα – Γιάννινα: Δωδώνη, 1996.
Ιωαννίδης, Γρηγόρης. «Συμβολή στην έρευνα για το θέατρο στα χρόνια της δικτατορίας: το ρεπερτόριο του Θεάτρου Τέχνης», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών 42 (2010–2011), σ. 297–322.
