Γλυκόλυση

 Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|17|01|2025}}

Με τον όρο γλυκόλυση, χαρακτηρίζεται γενικά η βιοχημική διεργασία της διάσπασης σακχάρων και ιδιαίτερα της γλυκόζης, εξ ου και η ονομασία της. Η γλυκόλυση αποτελεί το πρώτο στάδιο της κυτταρικής αναπνοής, ανεξάρτητα της αναγκαίας παρουσίας ή όχι οξυγόνου, που σημαίνει ότι η γλυκόλυση πραγματοποιείται τόσο στην αεροβική όσο και στην αναεροβική αναπνοή, των κυττάρων. Στα ευκαρυωτικά κύτταρα, η γλυκόλυση λαμβάνει χώρα στο κυτοσόλιο.

Κατά τη γλυκόλυση η γλυκόζη μετατρέπεται σε δύο μόρια πυροσταφυλικού οξέος.

Τα στάδια της γλυκόλυσης

Η γλυκολυτική πορεία διαιρείται σε τρία στάδια:

  • Στάδιο 1

α) Η γλυκόζη φωσφορυλιώνεται από την ATP για να σχηματίσει την 6-φωσφορική γλυκόζη. Καταλύεται από την εξοκινάση.

β) Η 6-φωσφορική γλυκόζη ισομεριώνεται προς 6-φωσφορική φρουκτόζη. Καταλύεται από την ισομεράση της φωσφογλυκόζης.

γ) Η 6-φωσφορική φρουκτόζη φωσφορυλιώνεται από την ATP για να σχηματίσει την 1,6-διφωσφορική φρουκτόζη, η οποία διασπάται σε φωσφορική διυδροξυακετόνη και σε 3-φωσφορική γλυκεραλδεϋδη. Καταλύεται από την αλδολάση.

  • Στάδιο 2

α) Η φωσφορική διυδροξυακετόνη συνεχίζει την πορεία μόνο αν μετατραπεί σε μία 3-φωσφορική γλυκεραλδεϋδη. Καταλύεται από την ισομεράση των φωσφορικών τριοζών.

β) Τα δύο μόρια της 3-φωσφορικής γλυκεραλδεϋδης, μετατρέπονται σε 1,3-διφωσφογλυκερικό. Καταλύεται από την αφυδρογονάση της 3-φωσφορικής γλυκεραλδεϋδης.

  • Στάδιο 3

α) To 1,3-διφωσφογλυκερικό σχηματίζεται σε 3-φωσφογλυκερικό. Καταλύεται από την κινάση του φωσφογλυκερικού.

β) Το 3-φωσφογλυκερικό αναδιατάσεται σε 2-φωσφογλυκερικό με τη βοήθεια της μουτάσης του φωσφογλυκερικού.

γ) Το 2-φωσφογλυκερικό αφυδατώνεται σε φωσφο-ενολο-πυροσταφυλικό το οποίο καταλύεται από την ενολάση.

δ) Τέλος, το φωσφο-ενολο-πυροσταφυλικό, μετατρέπεται σε μια σταθερή κετόνη, το πυροσταφυλικό. Καταλύεται από την κινάση του πυροσταφυλικού.

Στη συνέχεια από το πυροσταφυλικό μπορεί να σχηματιστεί : Γαλακτικό οξύ, Ακετυλο-Συνένζυμο Α ή Ακεταλδεϋδη.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Πηγές

  • "Λεξικό Βιολογίας Collins", σ. 425 - Εκδόσεις Ι. Φλώρος - Αθήνα
  • "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα" τ.18ος σ.326.