Βομβιστικές επιθέσεις στη Μαδρίτη το 2004

Ο σταθμός Ατότσα.

Οι βομβιστικές επιθέσεις στη Μαδρίτη τις 11 Μαρτίου 2004 ήταν σχεδόν ταυτόχρονες, συντονισμένες επιθέσεις στο σύστημα προαστιακού σιδηροδρόμου της πόλης, το πρωί τις 11 Μαρτίου 2004. Οι εκρήξεις σκότωσαν 191 ανθρώπους και τραυμάτισαν άλλους 1.800.[1] Η επίσημη έρευνα από τις Ισπανικές δικαστικές αρχές κατέληξε ότι οι επιθέσεις οργανώθηκαν από ένα τρομοκρατικό πυρήνα του οποίου πρότυπο ήταν η Αλ Κάιντα,[2][3] αλλά δεν έχει βρεθεί άμεση συμμετοχή της αλ Κάιντα στο τρομοκρατικό χτύπημα.[4][5] Οι επιθέσεις έλαβαν χώρα τρεις μέρες πριν τις βουλευτικές εκλογές στην Ισπανία και δυόμιση χρόνια μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Χρονικό

Κατά τη διάρκεια της ώρας αιχμής το πρωί της Πέμπτης, 11 Μαρτίου 2004, δέκα εκρήξεις έλαβαν χώρα σε τέσσερα επιβατηγά τρένα. Η ημερομηνία είχε ως αποτέλεσμα η επίθεση να αναφέρεται συχνά ως 11-Μ. Όλα τα τρένα κινούνταν στην ίδια κατεύθυνση και γραμμή, ανάμεσα στην Αλκαλά ντε Ενάρες και τον σταθμό Ατότσα στη Μαδρίτη. Μετέπειτα έγινε γνωστό ότι στα τρένα είχαν τοποθετηθεί 13 αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί, με τους πυροτεχνουργούς να απενεργοποιούν άλλους δύο με ελεγχόμενες εκρήξεις, ενώ ο τρίτος βρέθηκε αργότερα στις αποσκευές ενός από τα τρένα. Η δικαστική έρευνα απεφάνθη ότι τα γεγονότα συνέβησαν με την εξής σειρά:[6]

Όλα τα τέσσερα τρένα αναχώρησαν από την Αλκαλά ντε Ενάρες ανάμεσα στις 07:01 και 07:14. Οι εκρήξεις συνέβησαν ανάμεσα στις 07:37 και 07:40, όπως περιγράφονται παρακάτω (η ώρα είναι η τοπική ώρα, UTC +1):

  • Σταθμός Ατότσα (αριθμός τρένου 21431) - Τρεις βόμβες εξερράγησαν. Με βάση το βίντεο που καταγράφηκε από το σύστημα ασφαλείας του σταθμού, η πρώτη βόμβα εξερράγη στις 07:37 και άλλες δύο μέσα σε τέσσερα δευτερόλεπτα στις 07:38.
  • Σταθμός Ελ Πόθο δελ Τίο Ραϊμούντο (αριθμός τρένου 21435) - Περίπου στις 07:38, καθώς το τρένο άρχισε να απομακρύνεται από το σταθμό δύο βόμβες εξερράγησαν σε διαφορετικά βαγόνια.
  • Σταθμός Σάντα Ευγένια (αριθμός τρένου 21713) - Μια βόμβα εξερράγη στις 07:38.
  • Κάγιε Τέγιεθ (αριθμός τρένο 17305), περίπου 800 μέτρα από τον σταθμό Ατότσα - Τέσσερις βόμβες εξερράγησαν σε διαφορετικά βαγόνια περίπου στις 07:39.

Ευθύνη

Η άμεση αντίδραση στις επιθέσεις ήταν πολλές συνεντεύξεις τύπου από τον Ισπανό πρωθυπουργό Χοσέ Μαρία Αθνάρ στις οποίες κατηγορούσε την ΕΤΑ, η οποία ευθύνεται για αρκετές τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ισπανία, θεωρία στην οποία η κυβέρνηση επέμεινε για δύο ημέρες. Παρόλα αυτά, η ΕΤΑ, η οποία συνήθως αναλαμβάνει την ευθύνη για τις επιθέσεις που πραγματοποιεί, αρνήθηκε ότι είχε σχέση με την επίθεση.[7]

Στις 14 Μαρτίου 2004, ο Αμπού Ντουτζάνα αλ-Αφγκάνι, ένας φερόμενος ως ομιλητής της αλ-Κάιντα στην Ευρώπη, ανέλαβε μέσω βιντεοκασέτας την ευθύνη για τις επιθέσεις.[8] Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, οι επιθέσεις ήταν αντίποινα για τη συμμετοχή ισπανικών στρατευμάτων στον πόλεμο του Ιράκ.[9]

Οι δικαστικές αρχές ανακοίνωσαν ότι μια ομάδα Μαροκινών, Σύριων και Αλγερινών Μουσουλμάνων μαζί με δύο πληροφοριοδότες της πολιτοφυλακής και της αστυνομίας ήταν ύποπτοι για την επίθεση.[10][11][12] Στις 11 Απριλίου 2006, ο δικαστής Χουάν δελ Όλμο κατηγόρησε 29 υπόπτους για τη συμμετοχή τους στις επιθέσεις.[13] Δεν βρέθηκαν στοιχεία για τη συμμετοχή της αλ-Κάιντα. Τον Αύγουστο του 2007, η αλ-Κάιντα δήλωσε «περήφανη» για την επίθεση.[14]

Πολιτικές αναλύσεις

Πολιτικοί αναλυτές πιστεύουν ότι η ενοχή της ΕΤΑ θα αύξανε τις πιθανότητες του Αθνάρ να επανεκλεγεί, καθώς αυτό θα θεωρούταν ο επιθανάτιος ρόγχος μίας τρομοκρατικής οργάνωσης η οποία είχε καταφύγει σε απελπισμένα μέτρα μπροστά στην ισχυρή αντιτρομοκρατική πολιτική του Αθνάρ.[15] Από την άλλη, μια ισλαμιστική επίθεση θα θεωρούταν άμεσο αποτέλεσμα της συμμετοχής της Ισπανίας στον πόλεμο του Ιράκ, ένα αντιδημοφιλή πόλεμο ο οποίος δεν είχε εγκριθεί από το ισπανικό κοινοβούλιο.[16]

Παραπομπές

  1. ↑ El auto de procesamiento por el 11-M El Mundo (Ισπανικά)
  2. ↑ «Spanish Indictment on the investigation of 11 March». El Mundo (στα Ισπανικά). Spain. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2010. 
  3. ↑ Oneill, Sean (15 February 2007). «Spain furious as US blocks access to Madrid bombing 'chief'». The Times (London). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-08-14. https://web.archive.org/web/20110814062104/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article1391123.ece. Ανακτήθηκε στις 16 February 2010. «The al-Qaeda leader who created, trained and directed the terrorist cell that carried out the Madrid train bombings has been held in a CIA "ghost prison" for more than a year» 
  4. ↑ The Independent article: Αρχειοθετήθηκε 2008-07-06 στο Wayback Machine."While the bombers may have been inspired by bin Laden, a two-year investigation into the attacks has found no evidence that al-Qa'ida helped plan, finance or carry out the bombings, or even knew about them in advance."
  5. ↑ "Trial Opens in Madrid for Train Bombings That Killed 191" Αρχειοθετήθηκε 2013-11-13 στο Wayback Machine., The Associated Press, 15 February 2007: "The cell was inspired by al-Qaida but had no direct links to it, nor did it receive financing from Osama bin Laden's terrorist organization, Spanish investigators say"
  6. ↑ Η δικαστική απαγγελία κατηγοριών (Ισπανικά)
  7. ↑ «Voters Oust Spanish Government». CBS News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2011. On Sunday, a Basque-language daily published a statement by ETA in which the group for a second time denied involvement in the attacks 
  8. ↑ «Full text: 'Al-Qaeda' Madrid claim». BBC News. 14 March 2004. http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3509556.stm. Ανακτήθηκε στις 18 January 2008. 
  9. ↑ Στις ράγες του μοιραίου σταθμού της Ατότσα «εκτροχιάστηκε» η κυβέρνηση Αθνάρ Αρχειοθετήθηκε 2017-02-09 στο Wayback Machine. 10 Νοεμβρίου 2004, in.gr
  10. ↑ The Times Bomb squad link in Spanish blast Αρχειοθετήθηκε 2011-02-24 στο Wayback Machine.
  11. ↑ Rafá Zouhier was a confident of the Guardia Civil before, during and after the bombings.... José Emilio Suárez Trashorras was also a police confident -Rafá Zohuier era confidente de la Guardia Civil antes, durante y después de los atentados.... José Emilio Suárez Trashorras.... También era confidente de la policía- (Ισπανικά)
  12. ↑ "The two key collaborators of the Madrid train bombings were police confidents" (Ισπανικά)
  13. ↑ «Suspects indicted in Madrid train attacks (OnlineNewsHous)». Pbs.org. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2011. 
  14. ↑ «Al Qaeda dice sentirse 'orgullosa' de la destrucción que afectó a Madrid el 11-M». El Mundo. Spain. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2011. 
  15. ↑ Lago, I. (Universitat Pompeu Fabra) Del 11-M al 14-M: Los mecanismos del cambio electoral. Αρχειοθετήθηκε 2008-11-23 στο Wayback Machine. Pgs 12–13. Αρχειοθετήθηκε 23 Νοέμβριος 2008 στη Wayback Machine του Internet Archive
  16. ↑ Το 92% των Ισπανών είχαν εκφράσει τη διαφωνία τους με την παρέμβαση στο Ιράκ Clarin.com Αρχειοθετήθηκε 2010-01-15 στο Wayback Machine. (Ισπανικά)