Συντεταγμένες: 51°36′N 19°25′E / 51.600°N 19.417°E / 51.600; 19.417

Βοεβοδάτο Λοτζ
Σημαία Έμβλημα
Χώρα	Πολωνία
Διοικητική υπαγωγή	Πολωνία
Πρωτεύουσα	Λοτζ
Ονομάστηκε από	Λοτζ
Έκταση	18.219 km²
Πληθυσμός	2.508.464 (2014)[1]
Γεωγραφικές συντεταγμένες	51°36′0″N 19°25′0″E
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Βοεβοδάτο Λοτζ, ή Επαρχία Λοτζ, (πολωνικά: Województwo łódzkie) είναι περιφερειακό βοεβοδάτο στην κεντρική Πολωνία. Δημιουργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1999 από το πρώην Βοεβοδάτο Λοτζ (1975-1999) και τα Βοεβοδάτα Σιέρατς, Πιότρκουφ και Σκιερνιεβίτσε και μέρος του Βοεβοδάτου Πουότσκ, σύμφωνα με τις πολωνικές μεταρρυθμίσεις τοπικής αυτοδιοίκησης που εγκρίθηκαν το 1998. Η επαρχία πήρε το όνομά της από την πρωτεύουσα και τη μεγαλύτερη πόλη, Λοτζ (προφέρεται [wut͡ɕ], Γουτς).

Το Βοεβοδάτο Λοτζ συνορεύει με έξι βοεβοδάτα: της Μασοβίας στα βόρεια και ανατολικά, του Τιμίου Σταυρού (Σφιεντοκσίσκιε) στα νοτιοανατολικά, της Σιλεσίας στα νότια, του Οπόλε στα νοτιοδυτικά, της Μείζονος Πολωνίας στα δυτικά και της Κουγιαβίας-Πομερανίας για μια σύντομη έκταση προς το βορρά. Η επικράτειά του ανήκει σε τρεις ιστορικές επαρχίες της Πολωνίας - της Μασοβίας (στα ανατολικά), της Μείζονος Πολωνίας (στα δυτικά) και της Ελάσσονος Πολωνίας (στα νοτιοανατολικά, γύρω από το Οπότσνο).

Το βοεβοδάτο περιλαμβάνει 44 πόλεις και κωμοπόλεις. Παρατίθενται παρακάτω με φθίνουσα πληθυσμιακή σειρά (σύμφωνα με επίσημα στοιχεία για τις 31 Δεκεμβρίου 2019): ^[2]

Το Βοεβοδάτο Λοτζ χωρίζεται σε 24 πόβιατ (κομητείες): 3 κομητείες πόλεων και 21 κομητείες περιοχών. Αυτά χωρίζονται περαιτέρω σε 177 γκμίνα (δήμους).

Τα πόβιατ παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα (η ταξινόμηση εντός κατηγοριών γίνεται με μείωση του πληθυσμού).^[2]

Πόλεις	Περιοχή (χμ²)	Πληθυσμός (31 Δεκεμβρίου 2019)	Έδρα	Άλλες πόλεις	Σύνολο γκμίνα
Πόβιατ πόλεων
Λοτζ	293	679,941			1
Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι	67	73,090			1
Σκιερνιεβίτσε	33	48,089			1
Πόβιατ περιοχών
Πόβιατ Ζγκιες	854	166,113	Ζγκιες	Οζόρκουφ, Αλεκσάντρουφ Γούτσκι, Γκουόβνο, Στρίκουφ	9
Πόβιατ Παμπιανίτσε	491	119,291	Παμπιανίτσε	Κονσταντίνουφ Γούτσκι	7
Πόβιατ Σιέρατς	1,491	117,674	Σιέρατς	Ζουότσεφ, Βάρτα, Μπουάσκι	11
Πόβιατ Τομάσουφ Μαζοβιέτσκι	1,026	116,519	Τομάσουφ Μαζοβιέτσκι		11
Πόβιατ Μπεουχάτουφ	969	112,779	Μπεουχάτουφ	Ζέλουφ	8
Πόβιατ Ραντόμσκο	1,443	112,644	Ραντόμσκο	Πσέντμπος, Κάμιενσκ	14
Πόβιατ Κούτνο	886	96,569	Κούτνο	Ζίχλιν, Κροσνιεβίτσε	11
Πόβιατ Πιότρκουφ	1,429	91,353	Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι *	Σουλέγιουφ, Βόλμπους	11
Πόβιατ Γουόβιτς	987	78,099	Γουόβιτς		10
Πόβιατ Βιέλουν	928	76,256	Βιέλουν		10
Πόβιατ Οπότσνο	1,039	76,106	Οπότσνο	Ντζεβίτσα	8
Πόβιατ Ανατολικού Λοτζ	499	72,179	Λοτζ *	Κολούσκι, Τίσιν, Ζγκουφ	6
Πόβιατ Ζντούνσκα Βόλα	369	66,380	Ζντούνσκα Βόλα	Σάντεκ	4
Πόβιατ Παγέντσνο	804	51,220	Παγέντσνο	Ντζιαουόσιν	8
Πόβιατ Γουάσκ	617	49,918	Γουάσκ		5
Πόβιατ Γουεντσίτσα	774	49,747	Γουεντσίτσα		8
Πόβιατ Ράβα	647	48,592	Ράβα Μαζοβιέτσκα	Μπιάουα Ράφσκα	6
Πόβιατ Βιερούσουφ	576	42,105	Βιερούσουφ		7
Πόβιατ Ποντεμπίτσε	881	41,108	Ποντεμπίτσε	Ουνιέγιουφ	6
Πόβιατ Σκιερνιεβίτσε	756	38,174	Σκιερνιεβίτσε *		9
Πόβιατ Μπζεζίνι	359	30,833	Μπζεζίνι		5
* η έδρα δεν είναι μέρος του πόβιατ.

Οι προστατευόμενες περιοχές στο Βοεβοδάτο Λοτζ περιλαμβάνουν επτά πάρκα τοπίου, όπως αναφέρονται παρακάτω.

• Πάρκο Τοπίου Βάρτα-Βιντάφκα
• Πάρκο Τοπίου Ζαουέντσε (μερικώς στο Βοεβοδάτο Σιλεσίας)
• Πάρκο Τοπίου Λόφων του Λοτζ
• Πάρκο Τοπίου Μπολίμουφ (μερικώς στο Βοεβοδάτο Μασοβίας)
• Πάρκο Τοπίου Πσέντμπους (μερικώς στο Βοεβοδάτο Τιμίου Σταυρού)
• Πάρκο Τοπίου Σουλέγιουφ
• Πάρκο Τοπίου Σπάουα

Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) του βοεβοδάτου ανήλθε σε 26,7 δισεκατομμύρια ευρώ το 2018, αντιπροσωπεύοντας το 6,0% της πολωνικής οικονομικής παραγωγής. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ που προσαρμόστηκε για την αγοραστική δύναμη ήταν 19.800 ευρώ ή 66% του μέσου όρου της ΕΕ27 το ίδιο έτος. Το ΑΕΠ ανά εργαζόμενο ήταν επίσης 66% του μέσου όρου της ΕΕ.^[3]

Η πρωτεύουσα του Βοεβοδάτου Λοτζ ήταν πάντα το Λοτζ, αλλά η έκταση της γης που περιλαμβάνει άλλαξε πολλές φορές. Η πρώτη ήταν μια μονάδα διοικητικής διαίρεσης και τοπικής αυτοδιοίκησης στη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία τα έτη 1921-1939. Το 1938 ορισμένες δυτικές κομητείες παραχωρήθηκαν στο Βοεβοδάτο της Μεγάλης Πολωνίας (βλέπε: Εδαφικές αλλαγές των πολωνικών βοεβοδάτων την 1η Απριλίου 1938).

Μετά την αλλαγή, η περιοχή του Βοεβοδάτου Λοτζ ήταν 20.466 τετραγωνικά χιλιόμετρα και ο πληθυσμός του (για το 1931) ήταν 2.650.100. Αποτελούνταν από 15 πόβιατ (κομητείες):

• Κομητεία Βιέλουν
• Κομητεία Γουάσκ
• Κομητεία Γουεντσίτσα
• Κομητεία Λοτζ
• Πόλη της κομητείας Λοτζ
• Κομητεία Γουόβιτς
• Κομητεία Κόνσκιε
• Κομητεία Κούτνο
• Κομητεία Μπζεζίνι
• Κομητεία Οπότσνο
• Κομητεία Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι
• Κομητεία Ράβα Μαζοβιέτσκα
• Κομητεία Ραντόμσκο
• Κομητεία Σιέρατς
• Κομητεία Σκιερνιεβίτσε

Οι μεγαλύτερες πόλεις του βοεβοδάτου ήταν (πληθυσμός σύμφωνα με την απογραφή του 1931):

• Λοτζ (πλ. 604.600)
• Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι (πλ. 51.300)
• Παμπιανίτσε (πλ. 45.700)
• Τομάσουφ Μαζοβιέτσκι (πλ. 38.000)
• Ζγκιες (πλ. 26.600)
• Κούτνο (πλ. 23.400)
• Ραντόμσκο (πλ. 23.000)

Η επόμενη ενσάρκωση υπήρξε από το 1945 έως το 1975 (αν και η πόλη του Λοτζ εξαιρέθηκε ως ξεχωριστή πόλη). Αυτό το Βοεβοδάτο Λοτζ διαλύθηκε στη συνέχεια και αντικαταστάθηκε από τα Βοεβοδάτα Λοτζ (βλ. παρακάτω), Σιέρατς, Πιότρκουφ και Σκιερνιεβίτσε και μέρος του Βοεβοδάτου Πουότσκ.

Το Βοεβοδάτο Λοτζ, επίσης γνωστό ως Βοεβοδάτο Μητροπολιτικού Λοτζ (województwo miejskie łódzkie), υπήρξε από το 1975 έως το 1998 και στη συνέχεια ενσωματώθηκε στο σημερινό Βοεβοδάτο Λοτζ. Μέχρι το 1990, ο δήμαρχος της πόλης Λοτζ ήταν επίσης ο διοικητής του βοεβοδάτου.

Από το 1995, μεγάλες πόλεις και κωμοπόλεις στο Βοεβοδάτο Μητροπολιτικού Λοτζ περιλάμβαναν (με τους πληθυσμούς του 1995):

• Λοτζ (825.600)
• Παμπιανίτσε (75.700)
• Ζγκιες (59.100)
• Οζόρκουφ (21.900)
• Αλεκσάντρουφ Γούτσκι (20.400)

Οι βασικές πολιτιστικές δραστηριότητες στο Βοεβοδάτο Λοτζ είναι: παρακολούθηση δραστηριοτήτων επτά περιφερειακών πολιτιστικών ιδρυμάτων αυτοδιοίκησης, δηλαδή: τη Φιλαρμονική «Άρτουρ Ρούμπινσταϊν» του Λοτζ, το Μουσείο Τέχνης του Λοτζ (με μια από τις μεγαλύτερες συλλογές σύγχρονης τέχνης στην Ευρώπη), την Όπερα, το Θέατρο Στέφαν Γιάρατς, το Αρχαιολογικό και Εθνογραφικό Μουσείο, τη Περιφερειακή και Δημοτική Δημόσια Βιβλιοθήκη «Γιούζεφ Πιουσούτσκι» του Λοτζ, το Επιμελητήριο Πολιτισμού του Λοτζ, καθώς επίσης: υποστήριξη ΜΚΟ, προστασία μνημείων, απονομή υποτροφιών σε νέους καλλιτέχνες και βραβεία για τους διακεκριμένους καλλιτέχνες. Επιπλέον, εκτελούνται έργα υποδομής. Μεταξύ των πιο σημαντικών επενδύσεων είναι: η δημιουργία τεσσάρων περιφερειακών σκηνών στο Θέατρο Στέφαν Γιάρατς, το άνοιγμα του νέου τμήματος του Μουσείου Τέχνης του Λοτζ (ms²) ή η ανοικοδόμηση του μεσαιωνικού οικισμού στο Τουμ κοντά στη Γουεντσίτσα. Τα μεγάλα πανεπιστήμια του Βοεβοδάτου Λοτζ είναι:

• Πανεπιστήμιο του Λοτζ
• Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Λοτζ
• Εθνική Σχολή Κινηματογράφου του Λοτζ
• Ιατρικό Πανεπιστήμιο του Λοτζ
• Ανώτατη Σχολή Εθνικής Οικονομίας του Κούτνο
• Ακαδημία Καλών Τεχνών του Λοτζ
• Πανεπιστήμιο Γιαν Κοχανόφσκι στο Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι

Υπάρχουν επίσης δεκάδες άλλα σχολεία και ακαδημίες, αλλά τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι καλύτεροι μαθητές στο Βοεβοδάτο Λοτζ (σύμφωνα με το διάσημο διαγωνισμό «Studencki Nobel») σπουδάζουν στο Πανεπιστήμιο του Λοτζ. Το 2009 ο περιφερειακός βραβευμένος ήταν ο Πιότρ Παβλικόφσκι, το 2010 η Γιοάνα Ντζιούμπα, το 2011 και το 2012 ο Πάβεου Ρογκαλίνσκι.^[4][5]

Το εξαιρετικό επιστημονικό προσωπικό των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο Λοτζ συμπληρώνεται από τους επιστήμονες του Λοτζ από το Ινστιτούτο της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών (PAN) και επιστημονικών υπουργικών ινστιτούτων, που εργάζονται στον τομέα της επαγγελματικής ιατρικής, της κλωστοϋφαντουργίας, του χαρτιού και του δέρματος. Ο αριθμός των μαθητών στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο Λοτζ συνεχίζει να αυξάνεται. Επί του παρόντος, φοιτούν 113.000 μαθητές από την Πολωνία και άλλες χώρες.

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Βοεβοδάτο Λοτζ

• Województwo Łódzkie Επίσημος ιστότοπος
• www.lodzkie.travel - τουριστικά αξιοθέατα του łódź voivodeship, ένας ιστότοπος από τον Περιφερειακό Τουριστικό Οργανισμό του Βοεβοδάτου Λοτζ