Ο Ατρέας ήταν απόγονος καταραμένου γένους, του οποίου η ιστορία αρχίζει με το έγκλημα του Ταντάλου και συνεχίστηκαν και μετά. Ο Πέλοπας θα σκοτώσει τον Μυρτίλο, έναν από τους γιους του Ερμή, ο οποίος στη συνέχεια ορκίστηκε να εκδικηθεί τους απόγονους του Πέλοπα, τους Πελοπίδες.
Ο Πέλοπας είχε κάνει έναν γιο με τη Νύμφη Αξιόχη, τον Χρύσιππο, ένα πολύ όμορφο παιδί. Η γυναίκα του η Ιπποδάμεια φοβήθηκε όμως ότι θα τον έκανε κληρονόμο και διάδοχο του βασιλείου του, και γι' αυτό τον σκότωσε.
Ο Ατρέας κατέφυγε στις Μυκήνες και ανέλαβε καθήκοντα αντικαταστάτη στην αυλή του ανιψιού του του Ευρυσθέα που ήταν βασιλιάς και πολεμούσε τους Ηρακλείδες. Όταν ο Ευρυσθέας σκοτώθηκε στη μάχη, ο Ατρέας τον διαδέχτηκε και έγινε βασιλιάς. Κατά άλλους, μετά τον θάνατο του Ευρυσθέα ανέλαβε βασιλιάς ο πατέρας του ο Σθένελος και επέτρεψε στον Ατρέα αλλά και στον αδερφό του τον Θυέστη να παραμείνουν στη Μιδέα της Αργολίδας ως φιλοξενούμενοί του. Μετά από έναν χρησμό του μαντείου που είπε ότι ένας Πελοπίδας πρέπει να κυβερνήσει το βασίλειο, και μετά τον θάνατο του Σθένελου και του Θυέστη έγινε ο Ατρέας βασιλιάς.
Ο Ατρέας είχε υποσχεθεί να θυσιάσει το καλύτερό του αμνό στη θεά Άρτεμη. Έψαξε στα κοπάδια του, αλλά όταν ανακάλυψε ένα χρυσόμαλλο κριάρι, το έδωσε στη γυναίκα του την Αερόπη για να το κρύψει. Η γυναίκα του με τη σειρά της το έδωσε στον αδερφό του Ατρέα, τον Θυέστη, με τον οποίο είχε σχέση. Ο Θυέστης τη συμβούλεψε ότι όποιος κατέχει το κριάρι με το χρυσόμαλλο δέρας αξίζει να είναι και βασιλιάς. Ο Ατρέας, όταν το έμαθε, ζήτησε τη βοήθεια του Ερμή, και με τη βοήθεια του Δία κατάφερε να ξαναπάρει τον θρόνο και το χρυσόμαλλο κριάρι και να εξορίσει τον Θυέστη.
Όταν ο Ατρέας έμαθε ότι η γυναίκα του τον είχε απατήσει με τον αδελφό του σκότωσε τους γιους του Θυέστη, έβρασε τη σάρκα τους και κάλεσε τον αδελφό του για να δειπνήσει μαζί του. Αφού ο Θυέστης ανύποπτος έφαγε το μακάβριο γεύμα του, ο Ατρέας του εκμυστηρεύτηκε την αλήθεια δείχνοντάς του τα χέρια και τα πόδια των νεκρών.
Ο Θυέστης για να εκδικηθεί τον αδελφό του έκανε έναν γιο με την ίδια του την κόρη την Πελοπία, τον Αίγισθο, ο οποίος σύμφωνα με έναν χρησμό θα σκότωνε τον Ατρέα. Η Πελοπία από ντροπή για την αιμομιξία έδωσε τον Αίγισθο σε έναν βοσκό που λυπήθηκε το μωρό και το πήγε στον Ατρέα. Ο Ατρέας ανύποπτος μεγάλωσε τον Αίγισθο και τον αγαπούσε σαν δικό του παιδί. Όταν ο Αίγισθος ενηλικιώθηκε έμαθε την αλήθεια για την καταγωγή του και σκότωσε τον Θείο και πατριό του.
Στα κείμενα που έχουν διασωθεί από τους Χετταίους περιγράφονται συγκρούσεις ανάμεσα στους ίδιους και τους Έλληνες που πραγματοποιήθηκαν στα τέλη του 15ου αιώνα και στις αρχές του 14ου αιώνα π.Χ. Ο Έλληνας βασιλιάς των Αχιγιάβα (Αχαιών) καταγράφεται ως Ατταρσίγιας, επιτέθηκε στην Κύπρο και εκθρόνισε τον υποτελή βασιλιά στους ΧετταίουςΜαντουβάττα. Ο Ατταρσίγιας επιτέθηκε ξανά στα υποτελή βασίλεια των Χετταίων στη Μικρά Ασία όπου είχε τοποθετηθεί βασιλιάς ο Μαντουβάττα ο οποίος πιθανότατα αποστάτησε κατόπιν στους Αχιγιάβα. Οι περισσότεροι ιστορικοί συμφωνούν ότι το όνομα "Ατταρσίγιας" αποτελεί τη Χιττιτική μετάφραση του ονόματος "Ατρεύς".[6][7] Άλλοι λιγότεροι μελετητές διαφωνούν με την πρόταση ότι δεν είναι απαραίτητα το ίδιο πρόσωπο.[8]
Δείτε επίσης
Ο αστεροειδής 14791 Ατρεύς (14791 Atreus), που ανακαλύφθηκε το 1973, πήρε το όνομά του από το μυθικό αυτό πρόσωπο.
