Ο Ανδρέας Καισαρείας (563 - 637) ήταν Έλληνας θεολόγος, συγγραφέας και αρχιεπίσκοπος Καισαρείας στην Καππαδοκία. Ο Καρλ Κρουμπάχερ τον τοποθετεί στο πρώτο μισό του έκτου αιώνα. Από άλλους μελετητές τοποθετείται από τον πέμπτο έως τον ένατο αιώνα. Ωστόσο σήμερα είναι αναμφισβήτητο ότι η ζωή του εκτείνεται στα τέλη του έκτου με αρχές του έβδομου αιώνα.
Έργα
Το κύριο έργο του είναι ένα σχόλιο στο Βιβλίο της Αποκάλυψης (Patrologia Graeca, τόμος 106, στήλες 215-458 και 1387–94) και είναι το παλαιότερο ελληνικό πατερικό σχόλιο σε αυτό το βιβλίο της Αγίας Γραφής. Το πρώτο γενικώς ελληνικό σχόλιο για την Αποκάλυψη μόλις προηγείται του έργου του Ανδρέα και αποδίδεται στον Οικουμένιο. Ο Οικουμένιος δεν είναι αναγνωρισμένος Πατέρας της Εκκλησίας, γι'αυτό και το έργο του Ανδρέα της Καισάρειας δικαίως θεωρείται το παλαιότερο ελληνικό πατερικό σχόλιο για την Αποκάλυψη. Οι περισσότεροι μεταγενέστεροι Ανατολικοί Χριστιανοί σχολιαστές της Αποκάλυψης έχουν βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στον Ανδρέα και το σχόλιό του, το οποίο διασώθηκε σε σχεδόν 100 πλήρη ελληνικά χειρόγραφα, καθώς και σε μετάφραση στα Αρμενικά, Γεωργιανά και Σλαβονικά χειρόγραφα[1]. Η πιο σημαντική συμβολή του Ανδρέα ήταν ότι διατήρησε πολλές υπάρχουσες ανατολικές παραδόσεις που σχετίζονται με την Αποκάλυψη, τόσο προφορικές όσο και γραπτές. Το σχόλιό του ήταν τόσο επιδραστικό που διατήρησε έναν συγκεκριμένο τύπο κειμένου για την Αποκάλυψη, γνωστό ως τύπος Ανδρέα.
Ο Ανδρέας Καισαρείας συνέθεσε επίσης ένα σχόλιο για ένα άλλο εσχατολογικό κείμενο, τα «Οράματα του προφήτη Δανιήλ», που αναφέρεται σε κατάλογο του δέκατου έκτου αιώνα[2] και ένα έργο με τίτλο «Θεραπευτκή», μάλλον με την μορφή ερωταποκρίσεων, κυρίως σε θέματα και εσχατολογικά, από το οποίο σώζονται μόνο τμήματα[3].
Guiding to a Blessed End: Andrew of Caesarea and His Apocalypse Commentary in the Ancient Church, Eugenia Scarvelis Constantinou, The Catholic University of America Press, 2013.
Andrew of Caesarea, Commentary on the Apocalypse, translated by Eugenia Scarvelis Constantinou, Fathers of the Church series, Catholic University of America Press, volume 123, 2011. This book also contains an extensive and informative introduction to the person of Andrew and the commentary.
Eugenia Constantinou, Andrew of Caesarea and the apocalypse in the ancient church of the East: Studies and Translation. PhD thesis, Quebec: Université Laval (2008)