Τα έξι βιλαέτια^[1] · ^[2] · ^[3] (οθωμανικά τουρκικά: ولايت سته, Vilâyat-ı Sitte^[4] · ^[5] · ^[6]), επίσης αναφερόμενα ως έξι αρμενικά βιλαέτια (αρμενικά: Վեց հայկական վիլայեթներ, Vets' haykakan vilayet'ner, τουρκικά: Altı vilayet, Altı Ermeni ili^[7]), ήταν βιλαέτια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τα οποία κατοικούνταν, κατά πληθυσμιακή πλειοψηφία, από Αρμένιους. Τα συγκεκριμένα έξι βιλαέτια ήσαν τα κάτωθι: το Βιλαέτι του Βαν, το Βιλαέτι του Ερζουρούμ, το Βιλαέτι του Μαμουρέτ-ουλ-Αζίζ, το Βιλαέτι του Μπιτλίς, το Βιλαέτι του Ντιγιάρμπακιρ, καθώς και το Βιλαέτι της Σεβαστείας^[1] · ^[3] · ^[8] · ^[9]. Μαζί, αναφέρονται, ορισμένες φορές, ως «Οθωμανική Αρμενία»^[2] · ^[3], ως αντιπαράθεση προς την Ρωσική Αρμενία.

Τα συγκεκριμένα βιλαέτια παραπέμπουν στις «επαρχίες κατοικούμενες από τους Αρμένιους», όπως αναφέρονται εντός του άρθρου 16^{[Σ 1]} της συνθήκης ειρήνης η οποία υπεγράφη στον Άγιο Στέφανο (σημερινό Γιεσίλκιοϊ), στις 3 Μαρτίου 1878^[10], καθώς και, στη συνέχεια, εντός του άρθρου 61^{[Σ 2]} της τελική πράξεως του Συνεδρίου των Εθνών, το οποίο διεξήχθη στο Βερολίνο από τις 13 Ιουνίου 1878 έως τις 13 Ιουλίου του ιδίου έτους^[11]. Μέσω των συγκεκριμένων όρων, η Υψηλή Πύλη δεσμευόταν, αρχικώς, «για την υλοποίηση των βελτιωτικών εργασιών και μεταρρυθμίσεων, οι οποίες αποτελούν απαίτηση των τοπικών κοινωνιών των επαρχιών οι οποίες κατοικούνται από τους Αρμένιους», καθώς και, επίσης, «για την εγγύηση της ασφάλειάς τους απέναντι στους Κούρδους, καθώς και τους Κιρκάσιους»^{[Σ 1]} · ^{[Σ 2]}.

Το 1864, η Οθωμανική Αυτοκρατορία προχώρησε στην υλοποίηση αριθμού διοικητικών εδαφικών μεταρρυθμίσεων, επηρεασμένες από το ναπολεόντειο συγκεντρωτικό σύστημα, αντικαθιστώντας τις επαρχίες της αυτοκρατορίας από εικοσιεπτά βιλαέτια, τα οποία και έλαβαν την ονομασία της τοπικής έδρας τους. Κατόπιν αριθμού σχετικών τροποποιήσεων (το 1878, το 1880 και το 1895), το ανατολικό τμήμα της Ανατολίας, τελικώς, διαιρέθηκε διοικητικά, συνολικά, σε έξι βιλαέτια, στοχεύοντας, μέσω αυτού, στην αποδυνάμωση των αρμενικών πληθυσμών, μέσω της συνύπαρξής τους με άλλους λαούς, προκειμένου να μην αποτελούν συμπαγή πληθυσμιακή πλειοψηφία εντός συγκεκριμένων διοικητικών υποδιαιρέσεων, γεγονός το οποίο θα ήταν δυνατό να οδηγήσει σε εκ μέρους τους απαιτήσεις για περαιτέρω αυτονομία^[12]. Ο όρος «έξι αρμενικές επαρχίες», αρχικώς, χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου του Βερολίνου το 1878, όπου η Οθωμανική Αυτοκρατορία όφειλε να εγγυηθεί για την υλοποίηση σχετικών μεταρρυθμίσεων.

Η πλειοψηφία εκ των σημερινών δυτικών ιστορικών συμφωνούν στο γεγονός πως η επίσημη οθωμανική απογραφή του 1914 υποτιμά τον ακριβή αριθμό των πληθυσμιακών μειονοτήτων, μεταξύ των οποίων και εκείνη των Αρμενίων^[15]. Συγκεκριμένα, η οθωμανική απογραφή δεν απαριθμεί τις εθνοτικές ομάδες, αλλά τις θρησκευτικές ομάδες. Συνεπώς, ως Αρμένιοι λογίζονται όσοι είναι πιστοί της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας, ωστόσο, οι Αρμένιοι οι οποίοι ισχυρίστηκαν πως ήσαν Μουσουλμάνοι κατεγράφησαν ως Μουσουλμάνοι, ενώ οι Αρμένιοι Προτεστάντες, όπως συνέβη και με τους Πόντιους, τους Έλληνες του Καυκάσου, καθώς και τους Λαζούς, κατεγράφησαν ως Άλλοι.

Το σύνολο των αριθμητικών στοιχείων χρονολογείται από τις απαρχές του 20ού αιώνα.

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Έξι βιλαέτια

• Δυτική Αρμενία
• Ιστορία των Αρμενίων κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
• Οθωμανικός αρμενικός πληθυσμός
• Διοίκηση της Δυτικής Αρμενίας
• Ρωσική Αρμενία
• Γενοκτονία των Αρμενίων