Η έγχρωμη επανάσταση[1] (ορισμένες φορές αναφερόμενη και ως επανάσταση των χρωμάτων)[2] είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται ευρέως από τα παγκόσμια μέσα μαζικής ενημέρωσης[3] για να περιγράψει διάφορα συναφή κινήματα που αναπτύχθηκαν σε αρκετές χώρες στην πρώην Σοβιετική Ένωση και τα Βαλκάνια στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Ο όρος έχει επίσης εφαρμοστεί σε διάφορες επαναστάσεις αλλού, συμπεριλαμβανομένης της Μέσης Ανατολής. Ορισμένοι παρατηρητές (όπως ο Τζάστιν Ραϊμόντο και ο Μάικλ Λιντ) χαρακτήρισαν τα γεγονότα ως ένα επαναστατικό κύμα, το οποίο προέρχεται από την Επανάσταση της Λαϊκής Εξουσίας του 1986 (γνωστή και ως «Κίτρινη Επανάσταση») στις Φιλιππίνες.
Οι συμμετέχοντες στις έγχρωμες επαναστάσεις έχουν χρησιμοποιήσει ως επί το πλείστον μη βίαιη αντίσταση, που ονομάζεται επίσης και αντίσταση των πολιτών. Τέτοιες μέθοδοι, όπως οι διαδηλώσεις, οι απεργίες και οι παρεμβάσεις, αποσκοπούν στο να διαμαρτυρηθούν ενάντια στις κυβερνήσεις που θεωρούν διεφθαρμένες ή / και αυταρχικές και να υποστηρίξουν τη δημοκρατία, ενώ δημιούργησαν επίσης ισχυρή πίεση για αλλαγή. Αυτά τα κινήματα γενικά υιοθέτησαν ένα συγκεκριμένο χρώμα ή λουλούδι ως σύμβολο τους. Οι έγχρωμες επαναστάσεις είναι αξιοσημείωτες για το σημαντικό ρόλο των μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) και ιδιαίτερα των φοιτητών ακτιβιστών στην οργάνωση δημιουργικής μη βίαιης αντίστασης.
Τέτοια κινήματα είχαν ένα μέτρο επιτυχίας, όπως για παράδειγμα στην Επανάσταση της Μπουλντόζας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας (2000), στην Επανάσταση των Τριαντάφυλλων της Γεωργίας (2003) και στην Πορτοκαλί Επανάσταση της Ουκρανίας (2004). Στις περισσότερες αλλά όχι σε όλες τις περιπτώσεις, μαζικές διαμαρτυρίες στο δρόμο ακολούθησαν αμφισβητούμενες εκλογές ή αιτήματα για δίκαιες εκλογές και οδήγησαν στην παραίτηση ή στην ανατροπή ηγετών που θεωρούνταν από τους αντιπάλους τους αυταρχικοί. Ορισμένα γεγονότα έχουν ονομαστεί "έγχρωμες επαναστάσεις" αλλά διαφέρουν από τις παραπάνω περιπτώσεις σε ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά. Παραδείγματα περιλαμβάνουν την Επανάσταση του Κέδρου του Λιβάνου (2005) και τη Μπλε Επανάσταση του Κουβέιτ (2005).
Τα κυβερνητικά στελέχη στη Ρωσία, όπως ο υπουργός άμυνας Σεργκέι Σόιγκου και ο υπουργός εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσαν ότι οι έγχρωμες επαναστάσεις αποτελούν μια νέα μορφή πολέμου.[4][5] Ο πρόεδρος Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία πρέπει να εμποδίσει τις έγχρωμες επαναστάσεις: «Βλέπουμε σε ποιες τραγικές συνέπειες οδήγησε το κύμα των λεγόμενων έγχρωμων επαναστάσεων. Για εμάς αυτό είναι ένα μάθημα και μια προειδοποίηση. Πρέπει να κάνουμε ότι είναι απαραίτητο για να μην συμβεί κάτι παρόμοιο στη Ρωσία».[6]
↑Gorenburg, Dmitry, "Countering Color Revolutions: Russia’s New Security Strategy and its Implications for U.S. Policy", Russian Military Reform, 15 September 2014
Beissinger, Mark R. (2007). «Structure and Example in Modular Political Phenomena: The Diffusion of Bulldozer/Rose/Orange/Tulip Revolutions». Perspectives on Politics5 (2): 259–276. doi:10.1017/S1537592707070776.
Donnacha Ó Beacháin and Abel Polese, eds. The Colour Revolutions in the Former Soviet Republics: Successes and Failures. Routledge, 2010. (ISBN978-0-41-562547-0)
Landry, Tristan (2011). «The Colour Revolutions in the Rearview Mirror: Closer Than They Appear». Canadian Slavonic Papers53 (1): 1–24. ISSN0008-5006.