Ο Άντριου Στιούαρτ «Άντυ» Τάνενμπάουμ (Andrew Stuart "Andy" Tanenbaum, γνωστός και με το διαδικτυακό του όνομα ast)[4] (γένν. 16 Μαρτίου 1944) είναι καθηγητής της επιστήμης υπολογιστών στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο (Vrije), στο Άμστερνταμ στην Ολλανδία. Είναι γνωστός ως ο δημιουργός του MINIX, ενός ελεύθερου και ανοικτού κώδικαλειτουργικού συστήματος, το οποίο δημιούργησε για εκπαιδευτικούς σκοπούς, και ως συγγραφέας βιβλίων της Επιστήμης των Υπολογιστών, τα οποία θεωρούνται τα πρότυπα κείμενα αυτού του πεδίου της επιστήμης. Ο ίδιος θεωρεί τη διδασκαλία ως την πιο σημαντική του εργασία.[5]
Βιογραφία
Γεννήθηκε στην πόλη της Νέας Υόρκης και μεγάλωσε στο προάστιο Γουάιτ Πλέινς. Απέκτησε το δίπλωμά του (B.Sc.) στη Φυσική από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης το 1965. Στη συνέχεια πήρε το διδακτορικό του (Ph.D.) στη Φυσική από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Μπέρκλεϊ το 1971. Για ένα διάστημα ήταν ενεργός υποστηρικτής του Sierra Club, ενός διεθνούς οργανισμού προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.[6] Μετακόμισε στην Ολλανδία για να ζήσει μαζί με τη σύζυγό του, η οποία είναι Ολλανδή, αλλά παραμένει Αμερικανός πολίτης. Διδάσκει μαθήματα γύρω από την Οργάνωση Υπολογιστών και τα Λειτουργικά Συστήματα, και επιβλέπει την εργασία υποψηφίων διδακτόρων στο Πανεπιστήμιο Βρέιε (Vrije Universiteit) του Άμστερνταμ.
Έργα
Ανάμεσα στα έργα του Άντριου Τανενμπάουμ συγκαταλέγονται τα βιβλία του, το λειτουργικό σύστημα MINIX και άλλα λογισμικά που έχει γράψει, και διάφορες ερευνητικές εργασίες στις οποίες έχει συμμετάσχει.
Βιβλία
Είναι ευρέως αναγνωρισμένος για τα βιβλία του πάνω στην επιστήμη των υπολογιστών:
Distributed Systems: Principles and Paradigms, (μαζί με τον Maarten van Steen), ISBN 0-13-239227-5
Το Operating Systems: Design and Implementation και το MINIX ήταν η έμπνευση του Λίνους Τόρβαλντς για τη δημιουργία του πυρήνα Linux. Στην αυτοβιογραφία του Just for Fun, ο Τόρβαλντς το περιγράφει ως «το βιβλίο που με εκτόξευσε σε νέα ύψη».
Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, όπως στα Αραβικά, Βασκικά, Βουλγαρικά, Ελληνικά, Κινέζικα, Ολλανδικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Εβραϊκά, Ουγγρικά, Ιταλικά, Ιαπωνικά, Κορεατικά, Ισπανικά (Μεξικού), Περσικά, Πολωνικά, Πορτογαλικά, Ρουμανικά, Ρωσικά, Σερβικά, Ισπανικά.[7] Συνολικά υπάρχουν περισσότερες από 12 εκδόσεις των έργων του, οι οποίες χρησιμοποιούνται σε πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο.[8] Στα Ελληνικά, κυκλοφορούν μεταφρασμένα τα βιβλία Δίκτυα υπολογιστών, Σύγχρονα λειτουργικά συστήματα, Η αρχιτεκτονική των υπολογιστών και Κατανεμημένα συστήματα αρχές και υποδείγματα από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.
Amsterdam Compiler Kit
Το Amsterdam Compiler Kit είναι ένα εργαλείο το οποίο παράγει φορητούς μεταγλωττιστές. Ξεκίνησε πριν το 1981, [9] και ο Άντριου Τανενμπάουμ ήταν ο αρχιτέκτονάς του από την αρχή μέχρι την έκδοση 5.5.
MINIX
Το 1987, ο Τανενμπάουμ έγραψε έναν κλώνο του UNIX, και τον ονόμασε MINIX (από το MIni-uNIX), για υπολογιστές IBM PC. Το λειτουργικό σύστημα απευθυνόταν σε φοιτητές και σε οποιονδήποτε άλλον ήθελε να μελετήσει πώς δουλεύει ένα λειτουργικό σύστημα. Στη συνέχεια, έγραψε ένα βιβλίο[10] το οποίο περιείχε όλο τον πηγαίο κώδικα, και ένα παράρτημα το οποίο εξηγούσε τον κώδικα με λεπτομέρεια. Ο κώδικας ήταν διαθέσιμος σε μια σειρά από δισκέτες. Μέσα σε τρεις μήνες, μια ομάδα συζητήσεων γεννήθηκε στο USENET, με το όνομα comp.os.minix,[11] με 40.000 χρήστες οι οποίοι συζητούσαν και βελτίωναν το σύστημα. Ένας από αυτούς τους χρήστες ήταν ο Φινλανδός Λίνους Τόρβαλντς ο οποίος άρχισε να προσθέτει δυνατότητες στο MINIX και να το προσαρμόζει στις ανάγκες του. Στις 5 Οκτωβρίου 1991, ο Τόρβαλντς ανακοίνωσε την κυκλοφορία του δικού του πυρήνα, του Linux, ο οποίος αρχικά χρησιμοποιούσε το σύστημα αρχείων του MINIX χωρίς όμως να βασίζεται στον πηγαίο κώδικα του MINIX code.[12]
Το MINIX σήμερα συνεχίζει να αναπτύσσεται, τόσο ως εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά και ως σύστημα παραγωγής.[13] Ο στόχος του είναι η δημιουργία ενός αρθρωτού, αξιόπιστου και ασφαλούς λειτουργικού συστήματος. Το σύστημα βασίζεται σε έναν μικροπυρήνα με μόνο 6000 γραμμές κώδικα.[14]. Το υπόλοιπο λειτουργικό σύστημα τρέχει ως ένας αριθμός από ξεχωριστές διεργασίες σε λειτουργία χρήστη, συμπεριλαμβανομένων διεργασιών για το σύστημα αρχείων, τον διαχειριστή διεργασιών, και κάθε οδηγό υλικού. Το σύστημα επιβλέπει συνεχώς κάθε μία από αυτές τις διεργασίες, και όταν ανιχνευθεί σε αυτές κάποια αποτυχία τότε το σύστημα μπορεί να αντικαταστήσει την αποτυχημένη διεργασία χωρίς να χρειάζεται επανεκκίνηση, χωρίς να διακόψει τα προγράμματα που τρέχουν, και χωρίς να το καταλάβει καθόλου ο χρήστης. Το MINIX 3, όπως ονομάζεται η τρέχουσα έκδοση, διατίθεται ελεύθερα από το www.minix3.org, υπό τους όρους της Άδειας BSD.
Ερευνητικό έργο
Ο Τανενμπάουμ έχει επίσης συμμετάσχει σε πολλά άλλα ερευνητικά προγράμματα στον χώρο των λειτουργικών συστημάτων, των κατανεμημένων συστημάτων και του ubiquitous computing, συχνά ως επιβλέποντας διδακτορικών φοιτητών, ή ως μεταδιδακτορικός ερευνητής. Τα προγράμματα αυτά συμπεριλαμβάνουν:
Το κατανεμημένο λειτουργικό σύστημα Amoeba, το οποίο οδήγησε στη δημιουργία της γλώσσας προγραμματισμού Python
To Globe, ερευνητικό έργο για κατανεμημένα συστήματα μεγάλης κλίμακας
Mansion, ερευνητικό έργο για φορητά κατανεμημένα συστήματα
Το Orca, μια γλώσσα παράλληλου προγραμματισμού σε κατανεμημένα συστήματα
Το Paramecium, ένα πειραματικό λειτουργικό σύστημα, σχεδιασμένο για να δοκιμάζει τα όρια μεταξύ των διεργασιών χρήστη και της λειτουργίας του πυρήνα
Το Turtle F2F, ένα δίκτυο ισότιμων κόμβων με έμφαση στην ανωνυμία
Electoral-vote.com
Το 2004 ο Τανενμπάουμ δημιούργησε τον ιστότοπο Electoral-vote.com, ο οποίος ανέλυε τις δημοσκοπήσεις για τις Προεδρικές εκλογές του 2004 στις ΗΠΑ, και τις χρησιμοποιούσε για να προβλέψει το αποτέλεσμα του Κολεγίου των Ελεγκτόρων. Δήλωσε ότι δημιούργησε τον ιστότοπο ως Αμερικανός ο οποίος «γνωρίζει από πρώτο χέρι τι νομίζει ο κόσμος για την Αμερική, και δεν είναι καλή εικόνα αυτή τη στιγμή. Θέλω ο κόσμος να βλέπει την Αμερική ως τη γη της ελευθερίας και της δημοκρατίας, και όχι της αλαζονείας και της τυφλής εκδίκησης. Θέλω να είμαι ξανά περήφανος για την Αμερική.»[15] Ο ιστότοπος παρείχε ένα χρωματικό χάρτη, ο οποίος ενημερωνόταν καθημερινά με την πρόβλεψη ψήφου κάθε πολιτείας. Ο Τανενμπάουμ κράτησε την ταυτότητά του μυστική κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, αναφερόμενος στον εαυτό του μόνο ως «the Votemaster» και φανερώνοντας μόνο ότι ο ίδιος προτιμούσε τον John Kerry. Ο φιλελεύθερος υποστηρικτής των Δημοκρατικών αποκάλυψε την ταυτότητά του την 1η Νοεμβρίου 2004, την προηγούμενη ημέρα των εκλογών, αναφέροντας μαζί και τους λόγους για τους οποίους έφτιαξε τον ιστότοπο.[15] Μέσω του ίδιου ιστότοπου κάλυψε και τις Αμερικανικές εκλογές του 2006, προβλέποντας σωστά το αποτέλεσμα και των τριάντα τριών διεκδικήσεων για θέσεις στη Γερουσία.
Το 2008 χρησιμοποίησε ξανά τον ιστότοπο για τις προεδρικές εκλογές και τις εκλογές της Γερουσίας και της Βουλής. Για τις προεδρικές, προέβλεψε σωστά όλες τις πολιτείες εκτός από την Ιντιάνα, για την οποία είπε ότι θα κέρδιζε ο ΜακΚέιν με 2%, ενώ κέρδισε ο Ομπάμα με 1%, και το Μιζούρι, για το οποίο τα ποσοστά ήταν υπερβολικά όμοια για να μπορεί να προβλεφθεί αποτέλεσμα (τελικά κέρδισε ο ΜακΚέιν με 0,1%. Επίσης προέβλεψε σωστά όλους τους νικητές για τη Γερουσία, εκτός από τη Μινεσότα, για την οποία προέβλεψε 1% προβάδισμα του Νορμ Κόλμαν, ενώ το αποτέλεσμα τελικά κρίθηκε δικαστικά μετά από επτάμηνη δίκη, και κέρδισε ο Αλ Φράκνεν με 0,1% (312 ψήφους).
Ακαδημαϊκά στοιχεία και βραβεύσεις
Κατά τη διάρκεια της πολυετούς διδασκαλίας του στον ακαδημαϊκό χώρο, ο Τανενμπάουμ έχει διδάξει αξιόλογους μαθητές και έχει τιμηθεί με επιβραβεύσεις και αξιώματα.
Διδακτορικοί φοιτητές (Ph.D.)
Ο Τανενμπάουν είχε διδακτορικούς φοιτητές οι οποίοι με τη σειρά τους έγιναν διάσημοι ερευνητές στον χώρο της επιστήμης των υπολογιστών. Αυτοί συμπεριλαμβάνουν τους:
Χένρι Μπαλ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Βρέιε στο Άμστερνταμ,
Πρύτανης της Σχολής Προχωρημένης Πληροφορικής και Εικονογραφίας
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Ολλανδική κυβέρνηση άρχισε τη δημιουργία μιας σειράς από θεματικά εστιασμένες ερευνητικές σχολές, μοιρασμένες σε πολλά πανεπιστήμια. Αυτές οι σχολές στόχευαν να συνδέσουν μεταξύ τους καθηγητές και διδακτορικούς φοιτητές από διάφορα Ολλανδικά (και αργότερα παγκόσμια) πανεπιστήμια, ώστε να τους βοηθήσουν να συνεργαστούν και να ενισχύσουν την έρευνά τους. Ο Τανενμπάουμ ήταν ένας από τους συνιδρυτές και ο πρώτος πρύτανης της Σχολής Προχωρημένης Πληροφορικής και Εικονογραφίας (Advanced School for Computing and Imaging - ASCI). Αυτή η σχολή αρχικά απότελούνταν από 200 μέλη του προσωπικού και διδακτορικούς φοιτητές του Πανεπιστημίου Βρέιε, του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, του Πανεπιστημίου Τεχνολογίας του Ντελφτ και του Πανεπιστημίου Λέιντεν, οι οποίοι εργάζονταν πάνω σε θέματα προχωρημένων υπολογιστικών συστημάτων, ειδικά πάνω στον παράλληλο υπολογισμό, και στην ανάλυση και επεξεργασία εικόνων. Ο Τανενμπάουμ παρέμεινε Πρύτανης για 12 χρόνια, μέχρι το 2005, όταν έγινε Ακαδημαϊκός Καθηγητής από τη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών της Ολλανδίας, οπότε και έγινε πλήρους απασχόλησης καθηγητής και ερευνητής. Η Σχολή ASCI έχει σήμερα μεγαλώσει και συμπεριλαμβάνει ερευνητές από σχεδόν μια ντουζίνα πανεπιστήμια στην Ολλανδία, το Βέλγιο και τη Γαλλία. Η ASCI προσφέρει μαθήματα επιπέδου διδακτορικού, και διοργανώνει ένα ετήσιο συνέδριο και πολλά εργαστήριο κάθε χρόνο.
Βραβεία
Μέλος του Συνδέσμου για τις υπολογιστικές μηχανές (Association for Computing Machinery, ACM)
Μέλος του Ινστιτούτου Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών (Institute of Electrical and Electronics Engineers, IEEE)
Νικητής του βραβείου 2002 TAA Texty Award για νέα βιβλία
Νικητής του βραβείου 1997 ACM SIGCSE για συνεισφορές στην εκπαίδευση της επιστήμης των υπολογιστών
Νικητής του βραβείου 1994 ACM Karl V. Karlstrom Award για εξέχοντες εκπαιδευτικούς
Βραβείο 1984 ACM SOSP Distinguished Paper για άρθρο που συνέγραψε
Επίτημος διδάκτωρ
Στις 12 Μαΐου 2008 ο Τανενμπάουμ έγινε επίτιμος διδάκτωρ στο Πολυτεχνικό Πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου. Η απονομή έγινε στην αίθουσα της ακαδημαϊκής συνόδου, και στη συνέχεια ο Τανενμπάουμ έδωσε μια διάλεξη για το όραμά του για το μέλλον του πεδίου των υπολογιστών. Η τιμή αυτή του δόθηκε ως αναγνώριση όλου του έργου του, το οποίο συμπεριλαμβάνει περίπου 150 δημοσιευμένα άρθρα, 18 βιβλία (μεταφρασμένα σε περισσότερες από 20 γλώσσες) και τη δημιουργία ενός μεγάλου αριθμού από λογισμικά ανοικτού κώδικα, μεταξύ αυτών τα Amsterdam Compiler Kit, Amoeba, Globe, και MINIX.
Αποφθέγματα
Ποτέ μην παραβλέπετε το εύρος ζώνης ενός τραίνου που τρέχει γεμάτο από κασέτες.[18]