Η Άβαρις, στα αρχαία αιγυπτικά ḥw.t wr.t ( Hut-waret), στα αρχαία ελληνικά : Αὔαρις[1]. Ήταν πόλη της Αιγύπτου πρωτεύουσα της χώρας κατά τη βασιλεία των Υξώς. Βρίσκεται, ο αρχαιολογικός χώρος σήμερα ονομάζεται Τελ ελ Ντάμπ΄α, στη βορειοανατολική περιοχή του Δέλτα του Νείλου, στη συμβολή της 8ης, 14ης, 19ης και 20ης νομής της αρχαίας Αιγύπτου[2]. Ήταν σημαντικό εμπορικό κέντρο και διοικητική πρωτεύουσα των Υξώς[3]. Το όνομα της στην αιγυπτιακή γλώσσα της 2ης χιλιετίας π.Χ. πιθανότατα προφέρεται * Ḥaʔat Wūrat (μτφ : μεγάλο σπίτι) και δηλώνει την πρωτεύουσα της διοικητικής διαίρεσης της γης που κατείχαν οι Υκξώς. Εναλλακτικά, ο Κλήμης της Αλεξάνδρειας αναφέρεται στο όνομα αυτής της πόλης ως Αθυρία[4].
Έχουν βρεθεί ίχνη σύνδεσης της Άβαρις με τον μινωικό πολιτισμό, όπως ίδιες τοιχογραφίες, η Γαλλίδα αρχαιολόγος Υβές Ντουχούξ πρότεινε την ύπαρξη μιας μινωικής αποικίας σε ένα νησί στο δέλτα του Νείλου[5].
Τμήμα Μινωικής τοιχογραφίας από την Άβαρις
Το 1885 ο ελβετικός Εντουάρ Ναβίλ ξεκίνησε τις πρώτες ανασκαφές στην περιοχή γύρω από Τελ ελ Ντάμπα. Μεταξύ 1941 και 1942 ο Labib Habachi ένας Αιγύπτιος αιγυπτιολόγος για πρώτη φορά έριξε την ιδέα ότι η περιοχή θα μπορούσε να ταυτιστεί με την Άβαρις. Μεταξύ 1966 και 1969, και από το 1975, η περιοχή έχει ανασκαφεί από το Αυστριακό αρχαιολογικό ινστιτούτο[6]. Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία απεικόνισης ραντάρ, οι επιστήμονες μπόρεσαν το 2010 να δουν το περίγραμμα της πόλης, συμπεριλαμβανομένων των δρόμων, σπίτια, ένα λιμάνι και ένα πλευρικό βραχίονα του ποταμού Νείλου να περνά μέσα από την πόλη[7].
Η τοποθεσία που καλύπτει μια έκταση περίπου 2 τετραγωνικά χιλιόμετρα, είναι σε ερείπια σήμερα, αλλά οι ανασκαφές έχουν δείξει ότι, σε ένα σημείο, ήταν μια καλά αναπτυγμένο κέντρο εμπορίου με ένα πολυσύχναστο λιμάνι με πάνω από 300 πλοία να ελλιμενίζονται κατά τη διάρκεια μιας περιόδου εμπορίας[8]. Τα αντικείμενα που ανασκάφτηκαν σε ένα ναό που χτίστηκε κατά την περίοδο Υκσώς βρέθηκαν αγαθά που παράγονται σε όλο το Αιγαίο. Ο ναός έχει ακόμη μινωικά χαρακτηριστικά όπως τοιχογραφίες που είναι παρόμοιες με εκείνες που βρέθηκαν στην Κρήτη στο παλάτι της Κνωσού. Ένα μεγάλος πλίνθινος τάφος έχει επίσης ανασκαφεί στα δυτικά του ναού, όπου κτερίσματα, όπως χάλκινα σπαθιά, έχουν βρεθεί.
Προς το τέλος της δέκατης έβδομης δυναστείας ο Καμόσης ο τελευταίος βασιλιάς της δέκατης έβδομης δυναστείας πολιόρκησε την Άβαρις, αλλά δεν μπόρεσε να την αποσπάσει από τους Υκσώς, οι οποίοι τελικά εκδιώχθηκαν περίπου 18 χρόνια αργότερα (γ. 1550 π.Χ.) από τον Άμωση Α΄ , τον ιδρυτή της Δέκατης όγδοης δυναστείας[9]. Η δεκάτη ογδόη δυναστεία μετέφερε τη πρωτεύουσα στην Θήβα και η Άβαρις σε μεγάλο βαθμό εγκαταλειφθεικε, η πρώην ακρόπολη της έγινε θέση εγκαταστάσεων αποθήκευσης, συμπεριλαμβανομένων των πολυάριθμων σιλό και, στη συνέχεια δημιουργήθηκε εδώ ένα στρατόπεδο[6]. Αργότερα η Άβαρις απορροφήθηκε στη νέα πόλη της Πι Ραμεσέ.
↑'And his remarks are to the following effect: Amosis, who lived in the time of the Argive Inachus, overthrew Athyria, as Ptolemy of Mendes [via Manetho] relates in his Chronology.' -- Clement of Alexandria 1.22
↑Duhoux, Yves (2003). Des minoens en Egypte? "Keftiou" et "les îles au milieu du Grand vert". Liège: Univ. Press. ISBN90-429-1261-8.
↑Some claim that Kamose and Ahmose were the same person and that, after the capture of Avaris and the expulsion of the Hyksos made the founding of the Eighteenth dynasty of Egypt possible, Kamose changed his name (see discussion in Baines and Ma'lek)
