Taranis (Iau gydag olwyn a tharanfollt), Le Chatelet, Gourzon, Haute-Marne, Ffrainc
Duw taranau ym mytholeg y Celtiaid oedd Taranis (Proto-Gelteg: *Toranos, *Tonaros yn gynt; Lladin: Taranus, Tanarus yn gynt), a addolwyd yn bennaf yng Ngâl ac yn Hispania ond hefyd mewn rhanbarthau'r Rheindir ac Afon Donaw. Soniodd y bardd Rhufeinig Lucan am Daranis, ynghyd ag Esos a Toutatis, yn ei gerdd epig Pharsalia fel duwiau Celtaidd y gwnaed offrymau aberthol dynol iddynt. Cysylltwyd Taranis, yn ogystal â'r Cyclops Brontes ("taran") ym mytholeg Roeg, â'r olwyn.
Credir mai llun o Taranis a geir ar wal fewnol Pair Gundestrup, a grëwyd rhwng 200 CC a 300 OC
Y mae llawer o ddarluniau o dduw barfog â tharanfollt yn y naill law ac olwyn yn y llall wedi eu canfod o Gâl, lle mae'n debyg y daeth y duw hwn i gael ei gyfuno â'r duw Rhufeinig Iau.[1]
↑Paul-Marie Duval. 2002. Les Dieux de la Gaule. Paris, Éditions Payot.
Ffynnonellau
Delamarre, Xavier (2003). Dictionnaire de la langue gauloise: Une approche linguistique du vieux-celtique continental. Errance. ISBN9782877723695.
Ellis, Peter Berresford, Dictionary of Celtic Mythology (Oxford Paperback Reference), Oxford University Press, (1994): ISBN0-19-508961-8
Koch, John T. (2020). Celto-Germanic, Later Prehistory and Post-Proto-Indo-European vocabulary in the North and West. University of Wales Centre for Advanced Welsh and Celtic Studies. ISBN9781907029325.
