Yn yr Oesoedd Canol, un o ddau gwmwd cantref Elfael yn ardal Rhwng Gwy a Hafren oedd Elfael Uwch Mynydd. Gyda chwmwd Elfael Is Mynydd, ffurfiai cantref Elfael.
Roedd y cwmwd yn gorwedd yn rhan ogleddol Elfael. Ffiniai รข chwmed Is Mynydd i'r de, rhan o Gantref Selyf a Buellt i'r gorllewin, Maelienydd i'r gogledd, a Maesyfed (neu 'Llythyfnwg') i'r dwyrain.
