Windows 9x
Screenshot sistema Windows 95, prvog iz serije sistema 9x
Razvijatelj	Microsoft
Grupa OS-a	Microsoft Windows
Radno stanje	Obustavljeno
Izvorni model	Vlasnički
Podržane platforme	IA-32
Vrsta kernela	monolitički
Licenca	MS EULA

Windows 9x je zajednički pojam koji se koristi za seriju Microsoft Windows operativnih sistema napravljenih od 1995. godine do 2000. godine, koji su bili bazirani na Windows 95 kernelu, odnosno MS-DOS-u ispod tog sloja,^[1] te su obe baze naknadno ažurirane svake nove verzije sistema. Ovaj termin uključuje sve verzije sistema Windows 95, Windows 98 i Windows ME.^[2]

Windows 9x je pretežno poznat po svom korištenju na stolnim računarima. 1998. godine, Windows je sačinjavao 82% udjela tržišta operativnih sistema.^[3]

Interne verzije za Windows 9x su bile označene pod verzijom 4.x. Prethodne verzije sistema Windows su koristile brojeve 3.2 ili niže. Windows NT, koji je bio namjenjen profesionalnim korisnicima poput onih u područjima umreživanja i poslovanja, koristio je slične ali odvojene brojeve verzija između 3.1 i 4.0.

Završna verzija serije Windows 9x je bio operativni sistem Windows ME, objavljen u septembru 2000. godine sa internim brojem verzije koji je iznosio 4.9. Sve buduće verzije Windowsa, počevši od Windows 2000 i Windows XP su bazirane na bazi izvornog koda sistema Windows NT.

Prva nezavisna verzija sistema Microsoft Windows, odnosno verzija 1.0, je objavljena 20. novembra 1985. godine nije ostvarila značajnu popularnost. Windows se prvenstveno trebao zvati "Interface Manager" ali je Microsoftov šef marketinga Rowland Hanson uspio uvjeriti kompaniju da će ime Windows biti privlačnije korisnicima. Windows 1.0 nije bio potpuni operativni sistem, već "radno okruženje" koje se nadovezivalo na MS-DOS i dijelilo je iste mane i probleme tog sistema.

Druga verzija sistema Microsoft Windows, odnosno verzija 2.0, je objavljena 9. novembra 1987. godine i koristila je takozvani real-mode memorijski režim kako bi podržavala 1 megabajt memorije. Pod takvom postavom, mogla je raditi pod drugim višefunkcionalnim sistemom poput DESQviewa koji je koristio Intelov 286 Protected mode (eng. zaštićeni režim rada).

Microsoft Windows je zadobio značajan uspjeh sa verzijom Windows 3.0 koja je objavljena 1990. godine. Ne samo da je poboljšao podršku za nativne aplikacije, već je olakšao korisnicima mogućnost rada sa više aplikacija, pogotovo MS-DOS aplikacija u poređenju sa Windows/386 zbog korištenja virtualne memorije.

Microsoft je razvio Windows 3.1 koji je sadržavao nekoliko manjih poboljšanja u odnosu na Windows 3.0, ali se uglavnom sastojao od ispravki grešaka i podrške za multimediju. Također je uklonio podršku za Real mode i mogao raditi samo na 80286 ili boljim procesorima. Kasnije je Microsoft objavio Windows 3.11, koji je sadržavao sve ispravke i ažuriranja koja su nasljedila poslije objavljivanja sistema Windows 3.1, 1992. godine.

U međuvremenu, Microsoft je nastavio sa razvijanjem Windows NT sistema. Glavni arhitekt je bio Dave Cutler, jedan od glavnih arhitekata virtualne sistemske memorije u kompaniji Digital Equipment Corporation (koju je kasnije kupio Compaq, te je sad dio kompanije Hewlett-Packard).^[3] Microsoft ga je zaposlio u augustu 1988. godine da napravi nasljednika sistema OS/2, mada je Cutler kasnije napravio potpuno novi sistem.

Microsoft je objavio na konferenciji da planira da razvije nasljednika sistemima Windows NT i zamjenu za sistem Windows 3.1 (Windows 95, čije je kodno ime bilo Chicago) koji bi ujedinio oba sistema u jedan. Ovom nasljedniku je dato kodno ime Cairo. Retrospektivno gledajući, Cairo je bio mnogo teži projekt nego što je to Microsoft predvidio će se, kao rezultat ove činjenice, ujedinjenje sistema NT i Chicago desiti tek kada Windows XP bude objavljen.

Nakon Windows 3.11 sistema, Microsoft je počeo razvijati novi sistem namjenjen za potrošače pod kodnim imenom Chicago. Chicago je dizajniran da podržava 32-bitni preventivni rad sa više programa kao što su to podržavali OS/2 i Windows NT, iako je 16-bitni kernel zadržan kako bi podržavao prijašnje aplikacije. Win32 API, prvi put prestavljen objavljivanjem sistema Windows NT, je usvojen za standard programskog interfejsa te je kompatibilnost sa Win16 aplikacijama zadržana zahavljujući tehnici pod nazivom thunking. Novi korisnički interfejs prvobitno nije bio planiran ali su elementi korisničkog intefejsa Cairo projekta posuđeni i dodati na nove usluge poput usluge Plug and Play.

Microsoft nije promijenio sav kôd u 32-bitni; neki dijelovi koda su ostali 16-bitni (iako nisu direktno koristili real mode) radi kompatibilnosti, performansi i vremena potrebnog za razvoj. Također je bilo potrebno prebaciti dizajnerske odluke iz prošlih verzija sistema, čak i ako oni nisu odgovarale modernom korisničnom okruženju. Ovo je znatno uticalo na stabilnost i efikasnost sistema.

Microsoftov marketing je promijenio ime u Windows 95 sa kodnog imena Chicago te je sistem objavljen 24. augusta 1995. godine.

Microsoft je ukupno objavio pet različitih izdanja sistema Windows 95:

• Windows 95 - prvenstveno izdanje
• Windows 95 A - sadržavao je Windows 95 OSR 1 ugrađen u instalaciju.
• Windows 95 B - (OSR2) se sadržavao iz nekoliko velikih poboljšanja poput nadogradnje verzije Internet Explorera (IE) na 3.0 i potpunu podršku FAT32 sistema podataka.
• Windows 95 B USB - (OSR2.1) je sadržavao osnovnu podršku za USB.
• Windows 95 C - (OSR2.5) se sadržavao od svih gore navedenih karakteristika i uključivao je IE 4.0. Ovo je bila zadnja verzija sistema Windows 95.

Paketi OSR2, OSR2.1 i OSR2.5 nisu bili dostupni korisnicima već proizvođačima originalne opreme koji bi ih instalirali na računare. Neke kompanije su prodavale nove hard diskove sa paketom OSR2 već instaliranim tvrdeći da je ovo bilo neophodno radi kapaciteta hard diskova.

Prvi paket dodataka pod nazivom Microsoft Plus! je bio dostupan za Windows 95.

25. juna 1998. godine, Microsoft je objavio sistem Windows 98. Sadržavao je podršku za nove hardverske upravljačke programe i bolju podršku za FAT32 sistem datoteka koji podržava particije diska veće od 2 GB. USB podrška u sistemu je znatno poboljšana u odnosu na osnovnu podršku koja se nalazila na određenim izdanjima sistema Windows 95.^[4] Također je sadržavao kontroverznu promjenu u kojoj je preglednik Internet Explorer ugrađen u grafički korisnički interfejs i upravljač podataka Windows Explorer.

1999. godine, Microsoft je objavio Windows 98 Second Edition (bos. Drugo izdanje) koji je sadržavao nove usluge poput djeljenja internetske veze, poboljšanog WDM zvuka i podrške za modeme. Djeljenje interneske veze je vrsta prevođenja mrežne adrese koja omogućava nekoliko mašina na lokalnoj mreži (odnosno LAN) da djele jednu internetsku vezu. Windows 98 Second Edition sadrži i neka poboljšanja u odnosnu na prvobitno izdanje. Kroz nove upravljačke programe, podrška za razne vrste hardvera je znatno poboljšana. Microsoft je također pronašao sitne probleme u prvobitnom izdanju sistema Windows 98 i popravio ih, učinivši ovaj sistem najstabilnijom verzijom cijele Windows 9x porodice sistema. Neki komentatori su čak izjavljivali da je beta verzija sistema Windows 98 bila stabilnija od njenog završnog izdanja.

U septembru 2000. godine, Microsoft je objavio operativni sistem Windows ME ili još poznat kao Millennium Edition (bos. Milenijsko izdanje) koji je bio nadograđena verzija sistema Windows 98 sa poboljšanom podrškom za multimediju i internetske usluge. Također je bio prva verzija Windowsa da sadrži program System Restore koji bi dozvoljavao korisnicima da vrate svoj sistem na zadnje poznato vrijeme kada je radio kako treba u slučaju kvara sistema. Također je sadržavao prvu verziju programa Windows Movie Maker.

Windows ME je doživljen kao brz, jednogodišnji projekt koji je služio kao privremeno izdanje između sistema Windows 98 i Windows XP. Mnoge od novih funkcija su bile dostupne preko servisa Windows Update kao ažuriranja za starije verzije Windowsa. Baš zbog ovog razloga, Windows ME nije priznat kao zaseban operativni sistem kao što su to bili 95 i 98 i često se uključuje u seriju sistema Windows 9x.

Windows ME je dobio značajne kritike zbog nestabilnosti i nepouzdanost zbog čestih kvarova. Jedan PC World članak je nazvao skraćenicu ME u imenu Windows ME "Mistake Edition" (doslovno Pogrešno izdanje) i osvojio je četvrto mjesto na listi "Najgorih tehnoloških proizvoda svih vremena".^[5]

Nemogućnost korisnika da lako pokrenu sistem u Real-Mode 16bit MS-DOS režimu kao što su to mogli u Windows 95 i 98 je dovelo do znatni broja korisnika hakuje svoj sistem da bi uključili potrebne funkije za pokretanje ovog režima.^[6]

Objavom sistema Windows 2000 značilo je da će većina korisnika primijetiti značajne razlike u korisičkom iskustvu između Windows 9x i Windows NT serije sistema. NT4 nije imao tako dobru USB niti Plug and Play podršku, a također nije bio u mogućnosti da podrži DirectX tako da korisnici nisu mogli igrati igre na svojim računarima koje su koristile DirectX dok je Windows 2000 bio u mogućnosti da radi sve od navedenog.

Objavom sistema Windows XP, Microsoft je dao do znanja da mjenja pravac strategije sistema jer je objedinio korisničke i poslovne sisteme u jedan sistem.

Podrška za Windows 9x je polako nestajala. Microsoft je prestao sa prodajom svog softvera korisnicima a kasnije i proizvođačima originalne opreme. Već u martu 2004. godine, nije bilo moguće kupiti bilo kakvu kopiju sistema iz Windows 9x serije.^[7]

Microsoft je nastavio podržavati seriju Windows 9x do 11. jula 2006. godine kada je obustavio produženu podršku za Windows 98, Windows 98 Second Edition (SE) i Windows Millennium Edition (ME).^[8]

Microsoft je obustavio ažuriranja za API standard za igre DirectX na Windows 95 sa posljednjom verzijom 8.0a.^[9] Posljednja podržana verzija DirectX-a za Windows 98, ME, 2000 i XP bila je 9.0c. DirectX 10 je bio uključen u sistem Windows Vista iako se moglo nadograditi na DirectX 11 preko servisnih paketa.^[10] DirectX 11 je bio uključen u Windows 7,^[11] a DirectX 11.1 u Windows 8.^[12] Prethodne verzije Windowsa nisu bile u mogućnosti da službeno pokrenu aplikacije ekskluzivne za DirectX 10 i DirectX 11.

Podrška za Internet Explorer je također prestala u seriji Windows 9x. Posljednja verzija Internet Explorera u sistemu Windows 95 bila je Internet Explorer 5.5. Internet Explorer 6 sa prvim servisnim paketom je bio posljednja verzija dostupna za Windows 98 i ME.^[13] Microsoft Internet Explorer 7, prvo veće ažuriranje u odnosnu na Internet Explorer 6, je bio jedino dostupan za sisteme Windows XP SP2 i Windows Vista.

Sve veći broj ažuriranja nakon kraja radnog vijeka ovog sistema za razne dijelove softvera su polako učinile Windows 9x seriju sistema znatno nepraktičnom za svakodnevni rad. Danas čak i open source projekti poput raznih programa Mozille neće raditi na Windows 9x osim ako se znatno ne promijeni kod.

Windows 9x je hibridna serija 16/32-bit operativnih sistema. Kao i većina operativnih sistema, sastoji se od kernela, odnosno jezgra sistema i korisičkog prostora.

Iako Windows 9x sadrži zaštitu memorije, ne štiti prvi megabajt korisničkih podataka aplikacija. Ovaj dio memorije sadrži kritičan kod za rad operativnog sistema i pisanje u ovo područje memorije, aplikacije može srušiti ili zamrznuti operativni sistem. Ovo je bio uzrok nestabilnosti jer su manje kvalitetne aplikacije mogle slučajno pisati podatke u taj dio memorije i time srušiti operativni sistem.^[14]

Windows 9x se sadrži od tri pod sistema, odnosno korisnička režima: Win16, Win32 i MS-DOS.^[15]

Windows 9x/ME je posvetio dva bloka memorije od 64KB za grafički interfejs uređaja (ili GDI) i heap resurse. Pokretanjem mnoštva aplikacija, one aplikacije koje imaju mnogo GDI elemenata ili su već bile pokrenute duže vrijeme bi mogle iscrpiti ove dijelove memorije. Ako su resursi sistema ispod 10%, Windows će najvjerovatnije postati nestabilan i srušiti se.^[16]

Kernel režim se sastoji od četiri dijela: Menadžera virtualnih mašina (VMM), menadžera instalacijskog sistema podataka (IFSHLP), konfiguracijskog menadžera i počevši od Windows 98 i novijih sistema i Windows Driver Model (WDM) menadžera upravljačkih podataka, odnosno drajvera (NTKERN).^[17] Kao 32-bitni operativni sistem, virtualna memorija je tada 4 GiB, podjeljena tako da je donjih 2 GiB namjenjeno za aplikacije a gornjih 2 GiB je dostupno za kernelske procese.

Poput Windows NT sitema, Windows 9x serija čuva specifična podešavanja korisnika i konfiguracije sistema u veliku informacionu bazu podataka koja se naziva Windows Registry odnosno Windows Registar. Podešavanja vezana za hardver se također nalaze u registru i mnogi broj drajvera koristi registar za učitavanje konfiguracijskih podataka. Prethodne verzije Windowsa su koristile datoteke poput AUTOEXEC.BAT, CONFIG.SYS, WIN.INI, SYSTEM.INI i druge datoteke sa ".INI" nastavkom za čuvanje konfiguracijskih podataka. Kako je Windows postajao napredniji, .INI datoteke su postale nezgrapne za korištenje, pogotovo zbog tadašnje FAT sistema podataka. Zadržana je kompatibilnost sa .INI datotekama do sistema Windows XP.

Iako Microsoft preporučuje da se ne koriste .INI datoteke već da se koristi registar, velik broj aplikacija i dalje koristi .INI datoteke, pogotovo 16-bitne aplikacije radi kompatibilnosti tih aplikacija sa sličnim alatkama. AUTOEXEC.BAT i CONFIG.SYS datoteke također postoje radi kompatibilnosti sa real-mode elementima sitema i dozvoljavaju korisnicima da promjene predodređena podešavanja sistema.

Registar se sastoji od dvije datoteke: User.dat i System.dat. Windows ME je dodao Classes.dat.

Menadžer virtualnih mašina (VMM) je 32-bitni kernel u samoj jezgri Windows 9x sistema. Glavna svrha VMMa je da upravlja pravi, pokreće, nadgleda i uništava virtualne mašine. Također pruža usluge upravljanja memorijom, procesima, prekidima i kvarovima zaštite memorije. VMM radi sa virtualnim mašinama (module kernela koji se mogu učitavati, koji se najviše sadrže od 32-bitnog kernelskog koda ali mogu se sadržavati i od ostalih vrsta koda poput 16-bitnih real-mode inicijalizacijskih segmenata) da bi im dozvolio da presretnu prekide i greške i da kontrolira pristup aplikacije određenom hardveru. VMM i virtualni drajver za uređaje su pokrenuti u jednoj 32-bitnoj adresi memorije u nultom nivou privilegija (još se zove nulti prsten). VMM pruža rad sa mnogim brojem aplikacija i rad više threadova procesora. Pokreće nekoliko aplikacija tako što dijeli CPU između threadova u kojima su pokrenute aplikacije i virtualne mašine.

VMM je također odgovoran za pravljenje MS-DOS okruženja za sistemske procese i Windows aplikacije koje i dalje trebaju biti pokrenute u MS-DOS režimu. Zamjenjuje Win386 u Windows 3.x i datoteka vmm32.vxd je komprimovana arhiva koja se sadrži od većine jezdra VxDa uključujući VMM.vxd i ifsmgr.vxd (koji olakšava pristup sistema datoteka bez potrebe da koristi kod iz DOS kernela).

Windows 9x izvorno ne podržava NTFS a ni HPFS ali postoje nezavisne aplikacije koje omogućuju sistemima iz Windows 9x serije pristup samo za čitanje sa NTFS sistema. Ranija izdanja Windows 95 sistema nisu podržavala FAT32.

Poput sistema Windows for Workgroups 3.11, Windows 9x pruža podršku za pristup 32-bitnim datotekama i za razliku od Windows 3.x serije, Windows 9x ima podršku za VFAT sistem datoteka koji omogućava duža imena datoteka sa najviše 255 znakova.

Nema podrške za zapisivanje događaja i praćenje ili izvještavanje o greškama dok Windows NT porodica sistema ima ove funkcije iako se može koristiti softver poput Norton CrashGuarda na Windows 9x sistemima da se dobije sličan efekat.

Windows 9x je dizajniran sa jednim korisnikom u vidu. Samim tim, sigurnosni model je znatno manje efikasan od onoga u Windows NT sistemu. Jedan od razloga za ovo je što se koriste FAT sistemi podataka, koji su jedini koje podržava Windows 9x službeno. FAT sistemi imaju znatno ograničenu sigurnost; svaki korisnik koji ima pristup FAT disku, može pristupiti svim podacima na tom disku. FAT sistemi ne podržavaju liste pristupa niti šifriranje datoteka poput NTFS-a.^[18]

Neki operativni sistemi koji su bili objavljeni u isto vrijeme kao i Windows 9x su podržavali više korisnika ili nekoliko korisničkih računa sa različitim nivoima privilegima, što omogućava zaštitu promjena sistemskih datoteka od strane različitih korisnika. Nasuprot tome, Windows 95 i kasniji operativni sistemi omogućavaju opciju profila za različite korisnike operativnog sistema ali nemaju podešavanja privilegija, što bi ovaj sistem ponovo vratilo na jedno-korisnički. Ovo znači da svi procesi mogu promijeniti sve datoteke na sistemu, čak i ako ti procesi i/ili datoteke nisu otvorene i mogu mjenjati sektor pokretanja sistema i ograničena uređenja hard diska. Ovo omugućava virusima da se jednostavno integriraju u sistem bez da ih većina korisnika primijeti. Profilni sistem u Windows 9x seriji je namjenjen samo radi pogodnosti; ukoliko se ne promjene određeni unosi u registru, može se pristupiti sistemu jednostavnim pritiskom "Escape" dugmeta čak i ako su svi profili sistema zaštićeni sa šifrom. Windows 95 također dozvoljava pravljenje novih profila izravno sa dijaloga pri pokretanju sistema, odnosno, korisnik se ne mora ni prijaviti.

Korisnici i softver mogu brisati i prepisivati važne sistemske datoteke sa hard diska kao i konfiguracijske datoteke i samim tim mogu onemogućiti sistem da pravilno radi ili da se uopće pokrene.

Instalacijski softver je često promjenjivao i brisao sistemske datoteke bez provjere da li je datoteka u trenutnoj upotrebi ili da li postoji novija verzija. Ovaj fenomen se često naziva DLL hell (bos. Pakao DLL datoteka).

Windows ME je imao programe System Restore (bos. Vraćanje sistema) i System File Protection (bos. Zaštita sistemskih datoteka) kao protivmjeru za ove probleme.

Windows 9x je pružao pristup kontrolnoj sigurnosti za dijeljenje datoteka i štampača preko mreže kao i pristup korisnicima ako je Windows NT sistem pronađen na mreži.^[19] Nasuprot ovome, Windows NT je samo pružao pristup korisnicima ali je to integrirao u vlastite sigurnosne mehanizme.

Drajveri za Windows 9x mogu biti virtualni drajveri za uređaje ili (počevši od Windows 98) WDM drajveri. VxD-i uobičajeno imaju nastavak .vxd ili .386, gdje drajveri koji mogu raditi sa WDM-om koriste nastavak .sys. 32-bitni VxD server poruka (msgsrv32) je program koji može učitavati virtualne drajvere za uređaje (VxD-e) pri pokretanju sistema i može komunicirati s njima. Server poruka također vrši pozadinske funkcije, poput učitavanja kritičnih Windows procesa (kao što su Explorer.exe ili Progman.exe))^[20]

Još jedna vrsta drajvera su .DRV drajveri. Ovi se drajveri učitavaju u korisničkom režimu i često se koriste za upravljanje multimedijskih uređaja. Za pristup uređajima, potrebna je DLL datoteka (poput MMSYSTEM.DLL).

Drajveri napisani za Windows 9x/Windows ME dijele isti adresni prostor kao i kernel. Ovo znači da ako drajveri mogu ili slučajno ili namjerno prepisati važne dijelove operativnog sistema. Ovo može dovesti do zamrzavanja sistema, kvarova, rušenja ili štete disku. Loše kvalitetni sistemski drajveri su bili izvor nestabilnosti operativnog sistema. Ostali monolitički i hibridni kerneli poput Linuxa i Windows NT su također bili skloni nestabilnosti zbog neispravnih drajvera.

U velikom broju slučajeva, razvijači drajvera nisu imali dovoljno iskustva sa pravljenjem drajvera za "nove" operativne sisteme, time praveći mnogo grešaka koje su opisane kao "sistemske greške" od strane korisnika, iako Windows ili DOS nisu bili odgovorni za greške. Microsoft je nekoliko puta redizajnirao arhitekturu drajvera Windowsa kao rezulat ovoga.

Windows 9x ne podržava hyper-threading, zaštitu pokretanja datoteka, simetričke multi-procese ili više jezgrene procesore.

Windows 9x također ne podržava SATA adaptere kao i Windows 2000 i XP ili USB diskove (osim sistema Windows ME). S druge strane, postoje mnogi SATA-I kontroleri za kojih postoje drajveri za Windows 98/ME sisteme. Podrška za drajvere je počela sa padom 2005. godine za sisteme Windows 98/ME, prije svega za čipsete matičnih ploča i grafičke kartice.

Ranija izdanja Windows 95 sistema nisu podržavala USB ni AGP ubrzanje.

Windows 95 je uspio smanjiti oslanjanje na MS-DOS u Windows sistemima znatno više nego u sistemima serije Windows 3.1x i ranije. Prema Microsoftovom razvijaču Raymondu Chenu, MS-DOS ima dvije svrhe u sistemu Windows 95: kao učitavač sistema i kao sloj za učitavanje 16-bitnih drajvera.^[21]

Kada bi se Windows 95 pokrenuo, MS-DOS se učitao, procesirao datoteku CONFIG.SYS, pokrenuo COMMAND.COM i AUTOEXEC.BAT i konačno pokrenuo datoteku WIN.COM. WIN.COM program koristio je MS-DOS da učita menadžer virtualnih mašina, učita SYSTEM.INI, virtualne drajevere uređaja i isključi sve kopije postojeće kopije EMM386 i da se prebaci na zaštićeni režim rada. Kada je u zaštićenom režimu rada, VxD drajveri bi prebacili sve statusne informacije sa MS-DOSa na 32-bitni upravljač sistema datoteki i ugasili MS-DOS. VxD drajveri su omogućavali Windows 9x da izravno komunicira sa hardverskim resursima i pristupi 32-bitnom disku i upravljanju memorije. Sve buduće sistemske operacije bi bile preusmjerene na 32-bitni upravljač sistema datoteki.^[21] U sistemu Windows ME, win.com se više nije pokretao tokom procesa pokretanja već bi izravno pokrenuo VMM32.VXD iz datoteke IO.SYS.

Druga svrha MS-DOS-a (kao sloj za učitavanje 16-bitnih drajvera) je bila alatka za pokretanje DOS programa u Windowsu. Mnogi MS-DOS programi i drajveri su izvršili svoju interakciju sa MS-DOSom na niskom nivou; na primjer, zakrpili bi niski novu BIOS prekida poput onih pod nazivom int 13h. Kada bi program izvršio 21 init naredbu da pristupi MS-DOS-u, naredba bi prvo išla ka 32-bitnom upravljaču sistema datoteki koji bi pokušao da otkrije ovu vrstu zakrpljivanja. Ako je oktrio da program pokušava zakačiti dio DOS-a, prebacio bi se na 16-bitni kod i dozvolio da se program pokrene. 16-bitni drajver pod nazivom IFSMGR.SYS je prije bio učitan od strane datoteke CONFIG.SYS, čija je svrha bila da prvo nakači MS-DOS prije nego što to urade ostali programi, prebaci se sa 16-bitnog koda u 32-bitni i kada je DOS program završio sa radom da pusti 32-bitnom upravljaču podataka da vrši svoj posao.^[21] Windows razvijatelj Raymond Chen je izjavio da je "MS-DOS bio nevjerovatno složen mamac. Bilo koji 16-bitni drajveri i programi bi se zakačili i zakrpili na ono što su oni smatrali da je bio stvarni MS-DOS, mada to nije bio slučaj.^[21]

Windows 9x može pokrenuti MS-DOS aplikacija unutar sistema koristeći metodu koja se naziva "virtualizacija" kojom bi aplikacija mogla biti pokrenuta preko "virtualne DOS mašine".

Windows 95 i Windows 98 su također nudili regresivnu podršku za DOS aplikacije u vidu mogućnosti da se sistem može pokrenuti u nativni "DOS režim" (MS-DOS se također može pokrenuti bez pokretanja Windowsa, te samim tim procesor ne bi bio u zaštićenom režimu). Zahvaljujući upravljačima memorije i ostalim poboljšanjim poslije DOS-a, ukupne performanse sistema i funkcionalost su poboljšanje. Ovakva vrsta emulacije je drugačija u odnosnu na onu pruženu u Windows NT operativnim sistemima. Neke starije aplikacije ili igra možda neće raditi kako treba u DOS kutiji unutar Windowsa i zahtjevaće nativni MS-DOS režim.

Mogućnost pristupa komandnoj liniji bez potrebe navigacije grafičkim korisničkim interfejsom pruža mogućnost popravke sistema. Recimo, ukoliko je virus aktivan u grafičkom režimu rada, često se može ukloniti iz DOS režima, tako što bi se obrisale datoteke koje bi inače bile zaključane u Windowsu.

Isto tako, oštećene datoteke registra, sistemske ili pokretačke datoteke se mogu obnoviti preko komandne linije. Windows 95 i Windows 98 se mogu pokrenuti iz DOS režima, jednostavnim pisanjem riječi 'WIN' i pritiskom dugmeta Enter. Obnavljačka konzola za Windows 2000 je igrala sličnu ulogu u uklanjaju virusa za Windows NT verzije sistema.

Pošto DOS nije bio dizajniran za više korisnika, Windows verzije iz serije 9x nemaju zaštitu sistema podataka niti podešavanja dozvole podataka. Ako korisnik koristi 16-bitne DOS drajvere, Windows može postati nestabilan. Greške hard diska također prate seriju sistema Windows 9x.

Korisnik može upravljati sistemom iz serije Windows 9x putem komandnog korisničkog interfejsa (ili CLI) ili grafičkog korisničkog interfejsa (ili GUI). Za stolne računare, preodređeni režim je bio grafički korisnički interfejs, mada je i CLI režim dostupan.

GDI, koji je bio dio Win32 i Win16 podsistema, je također modul koji je učitava korisnički režim, za razliku od Windows NT sistema gdje se GDI učitava u kernelskom režimu. Alfa kompozicija i slični transparenti efekti poput nestajanja i pojavljivanja menija nisu podržani od strane grafičkog interfejska uređaja (ili GDI) u Windows 9x seriji.

Na stolnim računarima, Windows Explorer je predodređeni korisnički interfejs, mada postoje raznovrsne zamjene. Ostali grafički interfejsi koji su dostupni su LiteStep, bbLean i Program Manager. GUI pruža način kontrole mjesta i izgleda određenih prozora aplikacija i interakcije sa sistemom prozora.