Vijeće ministara Albanije (albanski: Këshilli i Ministrave) jest izvršna vlast koja čini Vladu Albanije. Šef vijeća jest premijer Albanije.[1] Premijera predlaže predsjednik iz redova onih kandidata koji uživaju većinsku podršku u Parlamentu, te kandidata zatim bira Parlament.[2] U odsustvu premijera, njegove funkcije preuzima zamjenik. Postoji 19 drugih članova vlade, koji rade kao potpredsjednici vijeća, ministri u vijeću ili oboje; bira ih premijer, a potvrđuje parlament.[a][b]
Od aprila 2017. godine, nakon rekonstrukcije, 50% ministara su žene. Parlament Albanije mora dati konačno odobrenje za sastav kabineta. Kabinet je odgovoran za provođenje spoljne i unutrašnje politike. Usmjerava i kontroliše rad ministarstava i drugih državnih organa.[3]
Pregled
Rang
Članovi Vijeća su podijeljeni u tri osnovna ranga, zajedno sa jednim počasnim zvanjem:
Zamjenici ministara, koji pomažu ministrima u specijalizovanim oblastima njihovog resora i
Generalni sekretari(Sekretari i Përgjithshëm) koji pomažu ministrima u manje važnim oblastima i povremeno prisustvuju sjednicama Vijeća ministara.
Uloga
Vijeće je odgovorno Parlamentu Albanije. Parlament može odlučiti da izglasa nepovjerenje čime bi Vijeće ministara primoralo da podnese ostavku. Ovo ima za posljedicu primoravanje Vijeća da bude sastavljeno od članova većinske političke stranke u Parlamentu ili da bude saveznik većine u koaliciji. Ministri su dužni da odgovaraju na pismena ili usmena pitanja koja im postavljaju poslanici, poznata kao Vladina pitanja. Osim toga, ministri prisustvuju sjednicama Parlamenta kada se razmatraju zakoni koji se odnose na dodijeljene sektore i resorne resore.
Ministri iz kabineta ne mogu predlagati zakone bez odobrenja parlamenta. Ministri, međutim, mogu predlagati zakone Parlamentu i bilo kakav takav zakon općenito će vrlo vjerovatno biti usvojen. Povremeno se mišljenje većine u parlamentu može značajno razlikovati od mišljenja izvršne vlasti, što rezultira velikim brojem jahača.
Kabinet igra glavnu ulogu u određivanju dnevnog reda parlamenta. Može predlagati zakone i amandmane tokom skupštinskih sjednica. Takođe ima na raspolaganju niz procedura za ubrzavanje parlamentarnih rasprava.
Historija
Jednostranim proglašenjem nezavisnosti Albanije 28. novembra 1912. godine od strane Osmanlijskog carstva, jedno od prvih upravnih tijela koje je proizašlo iz Svealbanskog kongresa bilo je formiranje Privremene vlade i Vijeća ministara kao najvišeg izvršnog tijela u zemlji.[4] Međutim, vlada nije dugo trajala zbog nepriznavanja od strane nekih velikih sila tog vremena. Dana 29. jula 1913. godine, Austro-Ugarska, Francuska, Velika Britanija i Italija, zajedno sa Grčkom i Rumunijom kao zainteresovanim stranama, pristale su da usvoje Organski statut Albanije (Statuti Organik i Shqipërisë) koji bi služio kao prvi ustav stvorene nove države.[5] Statut je naveo u 1. članu da je Albanija ustavna, suverena i nasljedna Kneževina pod garancijom šest velikih sila. Njegovo formalno usvajanje obavljeno je u Vlori 14. januara 1914. godine. Dana 22. januara 1914. godine, Ismail Qemali, jedan od osnivača albanske države i šef Privremene vlade, bio je primoran da podnese ostavku i preda je Međunarodnoj kontrolnoj komisiji (Komisioni Ndërkombëtar i Kontrollit të Kufinjve) koji bi služio kao najviši izvršni organ do imenovanja monarha od velikih sila i njegovog dolaska u Albaniju.[6]
Statut u poglavlju V pod nazivom § Organi vlasti navedene su institucije centralne vlasti, kao i njihove nadležnosti i dužnosti. Član 72 kaže: Vladu Albanije čini Vijeće ministara na čelu sa premijerom. Dok je u narednom članu opisan sastav vijeća, gdje postoje ukupno 4 ministarstva, a to su: Ministarstvo vanjskih poslova, Ministarstvo unutrašnjih poslova, Ministarstvo finansija i Ministarstvo pravde, dok je premijer Ministar je istovremeno obavljao i ulogu ministra vanjskih poslova. Premijera, kao i sve ministre, imenovao je princ, čiju zakletvu prije stupanja na dužnost treba položiti, kao i primopredaju nakon podnošenja ostavke. Iako su statutom navedena samo 4 ministarstva, u prvoj vladi koju je imenovao princ Vilhelm bilo je više resora nego što je predviđeno.[7]
^Sastav Vijeća ministara je odobren slijedeći ove ustavne korake:
§ Član 78: Većina Parlamenta predlaže novog premijera.
§ Član 96: Na osnovu ovog prijedloga predsjednik Republike imenuje premijera.
§ Član 97: Skupština usvaja odluku predsjednika Republike.
§ Član 99: Novo Vijeće ministara se zaklinje pred predsjednikom.
^Puni mandat kabineta smatra se takvim od trenutka kada premijer položi zakletvu do dana podnošenja ostavke.
Reference
^Dervishi, Kastriot (2006). Historia e Shtetit Shqiptar 1912–2005. Shtëpia Botuese "55". str. 955. ISBN99943-799-3-3.
^"1998 CONSTITUTION OF THE REPUBLIC OF ALBANIA". osce.org (jezik: engleski). str. 19. At the beginning of a legislature, as well as when the position of Prime Minister is vacant, the President of the Republic appoints the Prime Minister on the proposal of the party or coalition of parties that has the majority of seats in the Assembly.