Svetlana Kana Radević

Svetlana Kana Radević
Radević na crnogorskoj poštanskoj marki iz 2021.
Rođenje (1937-11-21) 21. novembar 1937.
Cetinje, Kraljevina Jugoslavija
Smrt8. novembar 2000(2000-11-08) (62 godine)
Zanimanjearhitekt
Poznat(a) poprva ženska arhitektica u Crnoj Gori

Svetlana Kana Radević (21. novembar 1937 – 8. novembar 2000) bila je prva ženska arhitektica u Crnoj Gori i jedna od najuspešnijih arhitekata u bivšoj SFRJ. Bila je inostrani član Ruske akademije za arhitekturu i građevinske nauke, redovni član Dukljanske akademije nauka i umjetnosti, prva potpredsjednica Matice crnogorske, članica Crnogorskog PEN centra, članica UNESCO-a i članica uprava strukovnih udruženja.[1]

Biografija

Svetlana Kana Radević rođena je 1937. godine na Cetinju. Osnovnu školu završila je na Cetinju, a gimnaziju u Podgorici.[1]

Diplomirala je na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu, a apsolvirala je i historiju umjetnosti, studirajući oba fakulteta istovremeno. Magistrirala je na Univerzitetu u Pennsylvaniji. Stručno se usavršavala u Parizu, Moskvi i u Japanu.[2]

Najznačajnija djela

Kritičari o delima Svetlane Kane Radović kažu da su ona „svečanosti za oko, prizori pred kojima ne možete ostati ravnodušni”. Možda zbog nametljivog stila, gotovo svaki njen objekat je izazvao polemike u javnosti. Jedni su za stav da se radi o savršenosti, drugi o promašaju. Svetlana je smatrala da je to dobro, jer je očigledno da njen rad „provocira”: „Suština stvaranja i jeste u tome, jer se tako pokreću stvari, uvodi se nova estetika”.[3]

Najznačajnije djelo Svetlane Kane Radević je Hotel Podgorica u Podgorici. Njeno projektno rješenje pobjedilo je na konkursu i to je ujedno njeno prvo značajno delo. Ovim projektom Svetlana se probila u sami vrh arhitektonske scene. Hotel je svečano otvoren 13. jula 1967. godine, na Dan državnosti Crne Gore. Naredne godine projekat je nagrađen najprije republičkom, a zatim i saveznom Borbinom nagradom za arhitekturu.

Ostala značajna dela su:

  • Autobuska stanica u Podgorici (1968)
  • Stambeno-poslovna zgrada u Petrovcu (1968)
  • Stambeno-poslovna zgrada u Mojkovcu (1969)
  • Spomen-obilježje u Duvanskom kombinatu Podgorica (1972)
  • Hotel Mojkovac u Mojkovcu (1968-1974)
  • Park Zlatica u Podgorici (1974)
  • Spomen-kompleks na Barutani, Podgorica (1980)
  • Hotel Zlatibor u Užicama (1981)
  • Dječji vrtić na Cetinju (1988)
  • Zgrada Leksikografskog zavoda u Podgorici (1984–1989)
  • Poslovni centar Kruševac u Podgorici (1991, sa Ljiljanom Radević)

Podgoričku Autobusku stanicu Svetlana je radila kao omaž francuskom arhitekti Le Corbusier.

Mnoga djela nastala su u saradnji sa sestrom Ljiljanom Radević, koja je također bila arhitekt.

  • Hotel Zlatibor, Užice (1981)
    Hotel Zlatibor, Užice (1981)
  • Poslovni centar Kruševac, Podgorica (1991)
    Poslovni centar Kruševac, Podgorica (1991)
  • Hotel Podgorica
    Hotel Podgorica

Nagrade i počasti

Svetlana Kana Radević bila je najmlađi laureat savezne Borbine nagrade za arhitekturu 1968. Ona je jedini arhitekta iz Crne Gore koja je dobila ovu nagradu. Dobitnica je Trinaestojulske nagrade 1968. i Nagrade oslobođenja Podgorice 1992.[2]

Njen rad predstavljen je u okviru izložbe o jugoslovenskoj arhitekturi u periodu od 1948. do 1980. "Toward a Concrete Utopia" (Prema betonskoj utopiji), održanoj od 15. jula 2018. do 13. januara 2019. u Muzeju moderne umjetnosti (Museum of Modern Art - MoMA) u New Yorku.[4]

Reference

  1. ^ a b "SVETLANA KANA RADEVIĆ". Muzej žena Crne Gore. Pristupljeno 3. 11. 2019.
  2. ^ a b Vujošević, Milica (24. 8. 2017). "Prva dama crnogorske arhitekture". Žene u arhitekturi. Projekat BINA sa Društvom arhitekata Beograda i Kulturnim centrom Beograda. Pristupljeno 3. 11. 2019.
  3. ^ Petrović, Jelena. "Dama koja je znala da gradi". Plava Zvijezda. Pristupljeno 3. 11. 2019.
  4. ^ "Toward a Concrete Utopia - Architecture in Yugoslavia, 1948–1980". MoMA. The Museum of Modern Art. Pristupljeno 3. 11. 2019.

Vanjski linkovi