Displazija (od grč. δυσπλασία = "malformacija") jeste termin koji se koristi u patologiji, a odnosi se na neku abnormalnost u razvoju. Tu se uglavnom radi o ekspanziji nezrelih ćelija uz odgovarajuće smanjenje zrelih ćelija. Displazija je često indikativna za rani neoplazični proces. Ovaj se termin obično koristi kada je abnormalnost ćelija ograničena na tkivo u kojem je nastala, kao u slučaju ranog in-situ neoplazma.
Displazija pri kojoj su sazrijevanje i diferencijacija ćelija zakašnjeli može biti kontrastirana s metaplazijom, prilikom koje su ćelije jednog diferenciranog tipa zamijenjene ćelijama drugog diferenciranog tipa.
Ovi su termini povezani jer predstavljaju 3 koraka u progresiji mnogih malignih neoplazama (karcinoma) epitelnog tkiva. Vjerovatnoća razvoja karcinoma povezana je sa stepenom displazije.[1]
Displazija je najraniji oblik pretkancerozne lezije koju patolozi mogu prepoznati u Papa-testu ili biopsiji. Displazija može biti niskog i visokog stepena (vidi: Karcinom in situ ispod). Rizik da će se niskostepena displazija transformirati u visokostepenu i kasnije u karcinom nizak je. Liječenje je obično direktno. Visokostepena displazija predstavlja veću progresiju prema malignim transformacijama.
Karcinom in situ (doslovno "rak u mjestu") predstavlja transformaciju neoplazične lezije u onu u kojoj ćelije u osnovi ne sazrijevaju i koja se zbog toga može smatrati sličnom raku. U ovom stanju, epitelne ćelije izgubile su identitet tkiva i vratile se u prijašnji primitivni oblik ćelije koji brzo raste uz abnormalnu regulaciju za vrstu tkiva. Međutim, ovaj oblik raka ostaje lokaliziran i ne prodire kroz bazalnu membranu u tkiva ispod površine.
Invazivni karcinom posljednji je korak u ovom nizu. To je rak koji je prodro kroz bazalnu membranu i ima potencijal da metastazira, tj. da se proširi na druge dijelove tijela. On se obično može liječiti, ali ne uvijek uspješno. Međutim, ako se liječenje izostavi, skoro uvijek je fatalan.
