Androstendion

Androstendion
Naziv lijekaAndrostendion
Druga imenaA4; Δ4-dion; Androstendion; Androst-4-en-3,17-dion; 4-Androsten-3,17-dion; 17-Ketotestosteron; 17-Oksotestosteron
GrupaHormonski lijekovi
Klasifikacija
CAS registarski broj63-05-8
Dostupnost bez recepta: Djelimično
Stručne informacije
Hemijske osobine

Ime po IUPAC (8R,9S,10R,13S,14S)-10,13-dimetil-2,6,7,8,9,11,12,14,15,16-dekahidro-1H-ciklopenta[a]fenantren-3,17-dion
Sumarna formulaC19H26O2
Tačka ključanja173-174[1]
Farmakokinetičke osobine
MetabolizamJetreni
IzlučivanjeBubrežno
PubChem: 6128

Androstenedion ili 4-androstenedion (skraćeno A4 ili Δ4-dion), poznat i kao androst-4-en-3,17-dion, je endogeni slabi androgeni steroidni hormon i intermedijar u biosintezi estrona i testosterona iz dehidroepiandrosterona (DHEA). Usko je povezan sa androstenediolom (androst-5-en-3β, 17β-diol).

Biološka funkcija

Androstenedion je u tijelu preteča testosterona i drugih androgena, kao i estrogena poput estrona. Osim što funkcionira kao endogeni prohormon, ima i slabu androgenu aktivnost.

Utvrđeno je da androstenedion ima određenu estrogenu aktivnost, slično ostalim metabolitima DHEA.[2] Međutim, za razliku od androstenediola, njegov afinitet za receptor estrogena je vrlo nizak, sa manje od 0,01% afiniteta estradiola za i ERα i ERβ.[3]

Biosinteza

Steroidogeneza: Androstenedion je u centru.[4]

Androstenedion je uobičajeni preteča androgena i estrogena, spolnih hormona.[5]

Androstendion se može biosintetizirati na jedan od dva načina. Primarni put uključuje konverziju 17α-hidroksipregnenolona u DHEA, putem 17,20-liaze, uz naknadnu konverziju DHEA u androstenedion putem enzima 3β-hidroksisteroidne dehidrogenaze. Sekundarni put uključuje konverziju 17α-hidroksiprogesterona, najčešće preteče kortizola u androstenedion, direktno putem 17,20-liaze. Dakle, 17,20-liaza je potrebna za sintezu androstenediona, bez obzira da li se uklanja odmah ili u jednom koraku.

Androstenedion se proizvodi u nadbubrežnim žlijezdama i gonadama. Proizvodnjom androstenediona nadbubrežne žlijezde upravlja adrenokortikotropni hormon (ACTH), dok proizvodnju gonadnog androstenediona kontroliraju gonadotropin. Kod žena u premenopauzi nadbubrežne žlijezde i jajnici proizvode oko polovine ukupnog androstenediona (oko 3  mg/dan). Nakon menopauze proizvodnja androstenediona prepolovljena je, prvenstveno zbog smanjenja steroida koji luči jajnik. Ipak, androstenedion je glavni steroid koji proizvodi postmenopauzni jajnik.

Dio androstenediona se takođe izlučuje u plazmu i može se pretvoriti u perifernim tkivima u testosteron i estrogene.

Stope proizvodnje i sekrecije, klirens i nivo glavnih spolnih hormona u krvi
Spol Spolni hormon Reproduktivna
faza 		Krvna
stopa proizvodnje 		Gonadna
stopa sekrecije 		Stopa metaboličkog
klirensa 		Referentni raspon (serumski nivo)
SI jedinice Ne-SI jedinice
Muškarci Androstenedion
–
 2,8 mg/dan 1,6 mg/dan 2.200 L/dan 2,8–7,3 nmol/L 80–210 ng/dL
Testosteron
–
 6,5 mg/dan 6,2 mg/dan 950 L/dan 6,9–34,7 nmol/L 200–1000 ng/dL
Estron
–
 150 μg/dan 110 μg/dan 2.050 L/dan 37–250 pmol/L 10–70 pg/mL
Estradiol
–
 60 μg/dan 50 μg/dan 1.600 L/dan <37–210 pmol/L 10–57 pg/mL
Estron-sulfat
–
 80 μg/dan Neznačajno 167 L/dan 600–2.500 pmol/L 200–900 pg/mL
Žene Androstenedion
–
 3,2 mg/dan 2,8 mg/dan 2.000 L/dan 3,1–12,2 nmol/L 89–350 ng/dL
Testosteron
–
 190 μg/dan 60 μg/dan 500 L/dan 0,7–2,8 nmol/L 20–81 ng/dL
Estron Folikulska faza 110 μg/dan 80 μg/dan 2.200 L/dan 110–400 pmol/L 30–110 pg/mL
Luteusna faza 260 μg/dan 150 μg/dan 2.200 L/dan 310–660 pmol/L 80–180 pg/mL
Postmenopauza 40 μg/dan Neznačajno 1.610 L/dan 22–230 pmol/L 6–60 pg/mL
Estradiol Folikulska faza 90 μg/dan 80 μg/dan 1200 L/dan <37–360 pmol/L 10–98 pg/mL
Luteusna faza 250 μg/dan 240 μg/dan 1.200 L/dan 699–1250 pmol/L 190–341 pg/mL
Postmenopauza 6 μg/dan Neznačajno 910 L/dan <37–140 pmol/L 10–38 pg/mL
Estron-sulfat Folikulska faza 100 μg/dan Neznačajno 146 L/dan 700–3.600 pmol/L 250–1.300 pg/mL
Luteusna faza 180 μg/dan 146 L/dan 1.100–7.300 pmol/L 400–2.600 pg/mL
Progesteron Folikulska faza 2 mg/dan 1,7 mg/dan 2.100 L/dan 0,3–3 nmol/L 0,1–0,9 ng/mL
Luteusna faza 25 mg/dan 24 mg/dan 2.100 L/dan 19–45 nmol/L 6–14 ng/mL

Napomene:
Koncentracija steroida u cirkulaciji određuje se brzinom kojom se on luči iz žlijezda, brzinom metabolizma prekursora ili prehormona u steroid i brzinom kojom ga tkiva izlučuju i metaboliziraju.
Stopa sekrecije steroida odnosi se na ukupno lučenje spoja iz žlijezde po jedinici vremena. Stope sekrecije procjenjivane su uzorkovanjem venskog izliva iz žlijezde tokom vremena i oduzimanjem arterijskog i perifernog venskog hormona.
Metabolički klirens steroida definira se kao količina krvi koja je u potpunosti očišćena od hormona u jedinici vremena.
Stopa proizvodnje steroidnog hormona odnosi se na ulazak u krv spoj iz svih mogućih izvora, uključujući sekreciju iz žlijezda i pretvorbu prohormona u steroid koji nas zanima. U stabilnom stanju količina hormona koja ulazi u krv iz svih izvora bit će jednaka brzini kojom se uklanja (stopa metaboličkog klirensa) pomnožena sa koncentracijom u krvi (stopa proizvodnje = stopa metaboličkog klirensa × koncentracija). Ako je mali doprinos metabolizma prohormona cirkulacijskom bazenu steroida, tada će se stopa proizvodnje približiti brzini sekrecije.
Izvori: [6][7]

Metabolizam

Androstenedion se pretvara u testosteron ili estron. Za konverziju androstenediona u testosteron potreban je enzim 17β-hidroksisteroidna dehidrogenaza. Androstenedion se oslobađa u krv iz tekinih ćelija. Za konverziju androstenediona u estron potreban je enzim aromataza. Androstenedion je supstrat za proizvodnju estrogena, u ćelijama granuloze koje proizvode aromatazu. Dakle, ćelije teke i ćelije granuloze rade zajedno, kako bi stvorile estrogene.[8]

Androstandion je 5α-reducirani metabolit 4-androstenediona, koji služi kao intermedijar u biosintezi androgena i neurosteroida androsterona.[9]

Reference

  1. ^ "Androstenedione Compound Summary". PubChem. National Center for Biotechnology Information. U.S. National Library of Medicine.
  2. ^ Miller KK, Al-Rayyan N, Ivanova MM, Mattingly KA, Ripp SL, Klinge CM, Prough RA (January 2013). "DHEA metabolites activate estrogen receptors alpha and beta". Steroids. 78 (1): 15–25. doi:10.1016/j.steroids.2012.10.002. PMC 3529809. PMID 23123738.
  3. ^ Kuiper GG, Carlsson B, Grandien K, Enmark E, Häggblad J, Nilsson S, Gustafsson JA (March 1997). "Comparison of the ligand binding specificity and transcript tissue distribution of estrogen receptors alpha and beta". Endocrinology. 138 (3): 863–70. doi:10.1210/endo.138.3.4979. PMID 9048584.
  4. ^ Häggström, Mikael; Richfield, David (2014). "Diagram of the pathways of human steroidogenesis". WikiJournal of Medicine. 1 (1). doi:10.15347/wjm/2014.005. ISSN 2002-4436.
  5. ^ Devlin, Thomas M. (2010). Textbook of Biochemistry: with Clinical Correlations (7th izd.). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. str. 432. ISBN 978-0-470-28173-4.
  6. ^ Strauss, Jerome F. (2013). "The Synthesis and Metabolism of Steroid Hormones". u Jerome F. Strauss; Robert L. Barbieri (ured.). Yen & Jaffe's Reproductive Endocrinology: Physiology, Pathophysiology, and Clinical Management (7 izd.). Elsevier Health Sciences. str. 66–92. doi:10.1016/B978-1-4557-2758-2.00004-4. ISBN 978-1-4557-2758-2.
  7. ^ Strauss, Jerome F.; FitzGerald, Garret A. (2019). "Steroid Hormones and Other Lipid Molecules Involved in Human Reproduction". u Jerome F. Strauss; Robert L. Barbieri (ured.). Yen & Jaffe's Reproductive Endocrinology: Physiology, Pathophysiology, and Clinical Management (8 izd.). Elsevier Health Sciences. str. 75–114. doi:10.1016/B978-0-323-47912-7.00004-4. ISBN 978-0-323-58232-2.
  8. ^ Boulpaep, Emile L.; Boron, Walter F. (2005). Medical Physiology: A Cellular and Molecular Approach (Updated izd.). Philadelphia, Pa.: Elsevier Saunders. str. 1155. ISBN 978-1-4160-2328-9.
  9. ^ Paba S, Frau R, Godar SC, Devoto P, Marrosu F, Bortolato M (2011). "Steroid 5α-reductase as a novel therapeutic target for schizophrenia and other neuropsychiatric disorders". Current Pharmaceutical Design. 17 (2): 151–67. doi:10.2174/138161211795049589. PMID 21361868.

Vanjski linkovi

Šablon:Steroidi Šablon:Modulatori androgenih receptora Šablon:Modulatori estrogenih receptora