Радый-224 (англ.: radium-224, то́рый-ікс) — радыеактыўны нуклід хімічнага элемента радыю з атамным нумарам 88 і масавым лікам 224. Упершыню быў выдзелены з раствору торыевай солі ў 1902 годзе Фрэдэрыкам Содзі як торый-ікс (торый-Х). У далейшым навукоўцы зразумелі, што гэта нуклід ²²⁴Ra.

Актыўнасць аднаго грама гэтага нукліду складае прыблізна 5,892 ПБк .

Радый-224 непасрэдна ўтвараецца ў выніку α-распаду нукліду ²²⁸Th (перыяд паўраспаду складае 1,9116(16) года):

${\displaystyle \mathrm {{}_{90}^{228}Th} \rightarrow \mathrm {{}_{88}^{224}Ra} +\mathrm {{}_{2}^{4}He} .}$

Акрамя таго ²²⁴Ra утвараецца пры β⁻-распадзе нукліду ²²⁴Fr (перыяд паўраспаду 3,33(10) хвілін, энергія распаду 2 830(50) кэВ) і β⁺-распадзе нукліду ²²⁴Ac (перыяд паўраспаду 2,78(17) гадзіны, энергія распаду 1408 (4) кЭВ):

${\displaystyle \mathrm {^{224}_{87}Fr} \rightarrow \mathrm {^{224}_{88}Ra} +e^{-}+{\bar {\nu }}_{e};}$

${\displaystyle \mathrm {^{224}_{89}Ac} \rightarrow \mathrm {^{224}_{88}Ra} +e^{+}+{\nu }_{e};}$

${\displaystyle \mathrm {^{224}_{89}Ac} +e^{-}\rightarrow \mathrm {^{224}_{88}Ra} +{\nu }_{e}.}$

Радый-224 перажывае α-распад, у выніку чаго ўтворыцца нуклід ²²⁰Rn, таксама вядомы як радыеактыўны газ тарон (вылучаемая энергія 5788,85(15) кэВ):

${\displaystyle \mathrm {^{224}_{88}Ra} \rightarrow \mathrm {^{220}_{86}Rn} +\mathrm {^{4}_{2}He} .}$

З вельмі нізкай верагоднасцю (4,0(12) ×10⁻⁹  %) з нуклідам радый-224 адбываецца кластарны распад з утварэннем нукліду ¹⁴C:

${\displaystyle \mathrm {^{224}_{88}Ra} \rightarrow \mathrm {^{210}_{82}Pb} +\mathrm {^{14}_{6}C} .}$

• Ужываецца пры вырабе радыефармпрэпаратаў для тэрапіі анкалагічных захворванняў.

Да сярэдзіны дваццатага стагоддзя радый-224 лічыўся бяспечным тэрапеўтычным сродкам. Яго выкарыстоўвалі ў тым ліку пры лячэнні псарыязу і ачаговай алапецыі. Паміж 1930 і 1950 гадамі раствор торыю-X быў папулярным сродкам для выдалення плям ад партвейну. У Германіі з 1944 па 1964 гады торый-X ўводзілі або наносілі на скуру пацыентам, якія пакутвалі на касцяны туберкулёз і хваробу Бехцерава. Прадукт быў даступны пад гандлёвай назвай Peteosthor. У 1948 годзе педыятр Хайнц Шпіс, правёўшы даследаванні, заўважыў, што прэпарат Peteosthor можа нанесці шкоду здароўю. У 1950-х гадах Шпісу ўдалося спыніць выкарыстанне прэпарата ў тэрапіі дзяцей. Сталі меркаваць, што тэрапія радыем-224 прыводзіць да захворвання на базаліёму скуры. Таму ад гэтай меры пачалі адмаўляцца і канчаткова адмовіліся ў медыцыне ў канцы 1960-х гадоў.

У наступныя гады, пасля абследавання 800 чалавек, якія атрымлівалі радый-224, было паказана, што больш чым у 50 з іх развіўся рак костак. Таксама торый-X выкарыстоўваўся ў вытворчасці касметыкі і прадметаў побыту, у тым ліку нямецкая радыеактыўная зубная паста Doramad^[3].