Мінск-32 — савецкая электронная вылічальная машына.
Выраблена ў 1968 годзе. Галоўны канструктар — В. У. Пржыялкоўскі.
Прызначалася для рашэння шырокага кола навукова-тэхнічных, планава-эканамічных і статыстычных задач. Самая распаўсюжаная машына другога пакалення ў СССР. Паводле прынятай на час пачатку вытворчасці класіфікацыі, адносілася да ЭВМ вялікай прадукцыйнасці.
Некалькі машын Мінск-32 можна было аб’яднаць у шматмашынны комплекс.
Тэхнічныя характарыстыкі
- Разраднасць (даўжыня слова): 37 разрадаў;
- Сістэма каманд: двухадрасная, шмат у чым супадае з сістэмай каманд Мінск-22;
- Ёмістасць аператыўнай памяці на магнітных сардэчніках (МАЗП): 16384 — 65536 слоў;
- Цыкл звароту да МАЗП: 5 мксек
- Ёмістасць знешняй памяці на магнітнай стужцы: (33 — 44)·106 7-разрадных сімвалаў;
- Хуткасць абмену інфармацыяй вылічальніка з магнітнай стужкай: 30000 сімвалаў/сек;
- спосаб прадстаўлення інфармацыі: лікі з фіксаванай і нефіксаванай коскай, цэлыя і дзесятковыя лікі, літарна-лічбавая інфармацыя ў 7-разрадным кодзе;
- дыяпазон прадстаўлення лікаў:
- з фіксаванай коскай: 0 ≤ |x| < 1
- з нефіксаванай коскай: 0,4038968·10−27 — 0,9223372·1019
- дзесятковых: 0 ≤ |x| < 109
- хуткасць уводу інфармацыі:
- з перфастужкі: 1500 радкоў/сек
- с перфакартак: 600 карт/хв;
- з друкавальнай машынкі: да 10 знакаў/сек;
- хуткасць вываду інфармацыі:
- на перфастужку: 80 радкоў/сек
- на перфакарткі: 100—120 карт/хв;
- на друкавальную машынку: 10 знакаў/сек;
- на літарна-лічбавы друкавальны механізм: 400—420 радкоў/хв;
Хуткадзейнасць: каля 65 тысяч аперацый/сек;
Час выканання асноўных аперацый:
- складанне двух двайковых 37-разрадных лікаў: 2,5 — 65 тыс. аперацый/сек (15 — 40 мксек);
- памнажэнне двух двайковых 37-разрадных лікаў: 8 — 65 тыс. аперацый/сек (15 — 125 мксек);
- складанне двух дзесятковых 9-разрадных лікаў: 30 — 40 тыс. аперацый/сек;
- памнажэнне двух дзесятковых 9-разрадных лікаў: 1,5 — 4 тыс. аперацый/сек;
- абмен двух машынных слоў: 2,5 тыс. аперацый/сек;
Да машыны з дапамогай спецыяльных камутатараў можна было далучыць да 136 знешніх прылад. Абмен інфармацыяй паміж вылічальнікам і ўсімі знешнімі прыладамі выконваўся 7-разраднымі сімваламі.
Тыповая пастаўка Мінск-32 уключала ў сябе наступнае абсталяванне:
- вылічальнік, які складаўся з цэнтральнай прылады кіравання, арыфметычнай прылады, прылады абмену, магнітнай аператыўнай запамінальнай прылады (МАЗП) ёмістасцю 16384 машынных словаў і цэнтральнага пульта кіравання з друкавальнай машынкай;
- назапашвальнік на катушачных магнітных стужках у складзе з 6 стужкапрацяжных механізмаў;
- прылада уводу з перфакартак;
- прылада вываду на перфакарткі;
- прылада увода з перфастужак (FS-1500);
- дзве прылады вываду на перфастужку(ПЛ-80);
- літарна-лічбавая друкавальная прылада АЦПУ-128/2;
- электронны датчык часу;
Праграмнае забеспячэнне
Для «Мінск-32» было распрацавана досыць багатае, па меркам свайго часу, праграмнае забеспячэнне, якое пастаўлялася разам з машынай. Гэта была шматзадачная аперацыйная сістэма пакетнай апрацоўкі дадзеных. Яна складалася з кіруючай праграммы «Дыспетчар» і шматмоўнай сістэмы праграммавання.
Дыспетчар размяшчаўся ў абароненай вобласці аператыўнай памяці і дазваляў выконваць да чатырох праграм адначасова. Мультыпраграмны рэжым для машын такога класа быў рэалізаваны ўпершыню ў СССР.
Сістэма праграмавання змяшчала:
- транслятар сімвальнага кадавання (ССК);
- транслятар з мовы КОБОЛ;
- транслятар з мовы АЛГАМС;
- транслятар з мовы FORTRAN;
- універсальны макрагенератар, які дазваляў выкарыстанне макракаманд на любой з гэтых моў паграмавання;
- адладчык праграм.
Усе транслятары выдавалі праграмныя модулі аднолькавай структуры, якія затым збіраліся ў адну праграму ў адпаведнасці з патрабаваннямі Дыспетчара.
Дзякуючы даволі высокай ступені сумяшчальнасці, большасць праграм, створаных для Мінск-22, маглі без змяненняў выконвацца на Мінск-32.
Гл. таксама
- «Мінск» — сямейства савецкіх лічбавых ЭВМ
Літаратура
- Л.Н.Королев. Структуры ЭВМ и их математическое обеспечение. — М.: Наука, 1974.
- Кушнерев Н. Т., Неменман М. Е., Цагельский В. И. Программиривание для ЭВМ «Минск-32». — М.: Статистика, 1972. — 248 с.
Спасылкі