Жалезніца
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Ясноткакветныя Сямейства:  Ясноткавыя Падсямейства:  Ясноткавыя Род:  Жалезніца
Міжнародная навуковая назва
Sideritis L., 1753
Сінонімы
Stachys L.
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   32756 NCBI   155231 EOL   70847 IPNI   21227-1

Жале́зніца^[1] (Sideritis) — род кветкавых раслін сямейства Ясноткавыя (Lamiaceae).

Аднагадовыя і шматгадовыя травяністыя расліны і паўкусты^[1]. Сцябло прамастойнае або ўзыходнае ў ніжняй частцы, апушанае. Лісце простае, супраціўнае, на кароткіх чаранках ці амаль сядзячае.

Расліны роду распаўсюджаны у Міжземнамор’і, трапічных і ўмераных абласцях Паўночнага паўшар’я. На тэрыторыі Беларусі сустракаецца заносны від жалезніца горная (Sideritis montana), адзначаная ў Полацку^[1].

Звычайна растуць на камяністых участках, чыгуначных насыпах. Цвітуць у чэрвені—верасні.

Лекавыя і меданосныя расліны. Атрутныя для коней^[1].

Род налічвае больш за 60 відаў (189^[2]). Некаторыя з іх:

• Sideritis calduchii Cirujano & al.
• Sideritis lanata L.
• Sideritis montana L. — Жалезніца горная
• Sideritis romana L.
• Sideritis syriaca L.
• Sideritis vuralii H.Duman & Baser

• Кудрашова М. Г. Жалезніца // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 276.
• Юзепчук С. В. Род 1250. Железница — Sideritis L. // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Б. К. Шишкин и С. В. Юзепчук. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1954. — Т. XX. — С. 253—273. — 556 с. — 2 700 экз. (руск.)

• Железница — род Sideritis: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Sideritis (англ.) // The Plant List
• Sideritis L. // Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) (англ.)
• Железница Архівавана 12 лістапада 2019. (руск.) // Праект «Архив природы России»
• Global Biodiversity Information Facility (GRIF) (англ.)