Скульптура д’ябла ў Бельгіі
Д’ябал (царк.-слав : дїа́волъ царк.-слав : дїа́волъ царк.-слав : дїа́волъ дїаволъ ← стар.-грэч. : διάβολος стар.-грэч. : διάβολος стар.-грэч. : διάβολος стар.-грэч. : διάβολος «паклёпнік» лац. : diabolus [ 1] [ 2] ) — рэлігійна-міфалагічны персанаж, вярхоўны дэман зла (руск.) ( бел. , валадар пекла , падбухторшчык людзей да здзяйснення граху . З’яўляецца прыналежнасцю вераванняў ўсіх народаў, як выраз пачатку, што змагаецца з добрым пачаткам. Тыповай формай пэўнага прадстаўлення з’яўляецца змей (руск.) ( бел. або цмок , яшчарка і іншыя гады (руск.) ( бел. . Іншыя формы ўвасаблення — кажан , пёс , свіння , казёл , малпа ; прычым ім надаюцца некаторыя чалавечыя рысы [ 3] .
Таксама вядомы як Сатана [ 4] , Люцыфер [ 4] , Вельзевул [ 4] , Мефістофель (руск.) ( бел. [ 4] , Воланд (руск.) ( бел. [ 4] ; у ісламе — Ібліс (руск.) ( бел. . У славянскай традыцыі меншы за д’ябла — чорт [ 5] і яму падпарадкоўваюцца нячысцікі (руск.) ( бел. [ 5] ; у англійскай і нямецкай мове нячысцік — сінонім д’ябла[ 6] [ 7] , у ісламе малодшыя д’яблы называюцца Шайтаны (руск.) ( бел. .
Зноскі
↑ У антычных аўтараў Піндара , Арыстафана і Менандра διάβολος — прыметнік ці дзеепрыметнік і перакладаецца як "паклёпніцкі; які паклёпнічае, які ліхасловіць "; у Арыстоцеля — назоўнік і перакладаецца як «паклёпнік»; у Септуагінце і ў Новым Запавеце — назоўнік і перакладаецца як «паклёпнік» (Есф. 8:1 , 1Цім. 3:11 , Ціт. 2:3 ) ці, у большасці выпадкаў, як «д’ябал»(Зах. 3:2 , Мф. 4:5-11 , Лук. 4:3-6 , Адкр. 2:10 ).
↑ διάβολος // Симфония греческих словарных форм (руск.)
↑ Диавол // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : В 4 томах. — СПб. , 1907—1909.
↑ а б в г д Сатана // Атеистический словарь / Абдусамедов А. И., Алейник Р. М., Алиева Б. А. и др.; Под общ. ред. М. П. Новикова . — 2-е изд., испр. и доп. — М .: Политиздат , 1985. — С. 393. — 512 с. — 200 000 экз.
↑ а б Черт / Березович Е. Л., Виноградова Л. Н. // Славянские древности: Этнолингвистический словарь : в 5 т. / под общ. ред. Н. И. Толстого; Институт славяноведения РАН. — М. : Межд. отношения, 2012. — Т. 5: С (Сказка) — Я (Ящерица). — С. 523. — ISBN 978-5-7133-1380-7 .
↑ грэч. Δαίμον — дайман, дземан .
↑ Мюллер В. К. devil ; бес // Полный англо-русский русско-английский словарь : 300 000 слов и выражений. — М .: Эксмо, 2013. — С. 250, 931. — 1328 с. — (Библиотека словарей Мюллера). — ISBN 978-5-699-56298-5 .