Ваза — посуд вытанчанай формы, з маляўнічымі або ляпнымі ўпрыгожваннямі, выраблены з гліны, фарфору, фаянсу, шкла, хрусталю, каменя або металу. Выкарыстоўваюцца для пластычнага і каляровага ўзбагачэння інтэр’ера, часам як творы манументальна-дэкаратыўнага мастацтва (на фасадах будынкаў, агароджах).
Сярод сасудаў гэтага роду асаблівай увагі, па сваёй важнасці для гісторыі мастацтва і археалогіі, заслугоўваюць старажытнагрэчаскія размаляваныя вазы з абпаленай гліны, якія знаходзяць пераважна ў пахаваннях усюды, дзе квітнела ці куды паспела пранікнуць элінская цывілізацыя. Надзвычайнай самабытнасцю адрозніваецца і кітайскі фарфор.
Гісторыя
Вядомы са старажытных часоў. У Старажытнай Грэцыі ў залежнасці ад формы і прызначэння гліняныя вазы мелі розныя назвы (амфара, кратар і інш.). Выраб і ўпрыгожванне ваз размалёўкай (вазапіс) — важная галіна антычнага мастцтва. Тэктанічная яснасць формаў, іх функцыянальная апраўданасць, гарманічнасць прапорцый зрабілі старажытнагрэчаскія вазы класічнымі ўзорамі для еўрапейскага мастацтва наступных эпох.
На Беларусі ў 18—19 ст. вазы выраблялі ганчары Слуцка, Барысава, Магілёва і інш. на радзівілаўскіх і Целяханскай фаянсавай мануфактурах.
Цяпер вазы вырабляюць на Мінскім і Добрушскім фарфоравых, Барысаўскім хрусталёвым заводах, шклозаводзе «Нёман», аб’яднанні «Беларуская мастацкая кераміка», Барысаўскім камбінаце прыкладнога мастацтва.
Відарысы ваз выкарыстоўваюцца як дэкаратыўны матыў у размалёўцы па шкле, метале, кераміцы, у ткацтве.
Ва́за // Популярная художественная энциклопедия. Архитектура. Живопись. Слульптура. Графика. Декоративное искусство. В 2 т. / Под ред. Полевого В. М. Ред. кол.: В. Ф. Маркузон, Д. В. Сарабьянов, В. Д. Синюков (зам. гл. ред.) — М.: Издательство «Советская энциклопедия», 1986. — Книга I. А—М., 1986 — С. 110—111. — 447 с, ил , 32 л. ил. — 200 000 экз. (руск.)
