Esti artículu necesita wikificase. Pues visitar la llista d'artículos pa wikificar. Contribúi camudando lo que seya necesario o poniendo na páxina d'alderique lo que nun conozas pa que l'autor faiga los camudamientos. (Collabora!) Esti avisu púnxose'l 7 de abril de 2018.
Naz el 12 d'abril de 1933 nel pueblu de Zúñiga na Rexón d'O'Higgins en Chile. Vivió ellí colos sos padres hasta la edá de 13 años, en qu'emigra escontra la capital de Santiago, ellí conoz al que sería'l so únicu compañeru de vida, Pedro Silva, deteníu desapaecíu dende'l 9 d'agostu de 1976.[7]
Zúñiga vive col so perru 'Garzón', a quien nomó asina n'honor del abogáu español Baltasar Garzón que promovió'l xuiciu en contra d'Augusto Pinochet.[8]
Activismu polos Derechos Humanos
Desque tomen presu al so compañeru, Violeta empieza una incansable busca del so paradoriu, allegando a diverses instancies pro Derechos Humanos que s'oponíen a la Dictadura y ayudaben a les víctimes, ente elles la Vicaría de la Solidaridá, ellí conoz a otres muyeres na mesma situación y deciden formar l'Agrupación de Familiares de Deteníos Sumíos, ellí forma xunto a otres integrantes el Conxuntu folclóricu de l'Agrupación, quien se destacar pola creación orixinal de la obra de la Cueca Sola.[6]
Sicasí, por cuenta de que sufrió d'amenaces, violencia física y detenciones, Zúñiga tuvo que salir del país en dos causes.[6]
Al pie de l'Agrupación de Familiares de Deteníos Sumíos y el grupu de Muyeres pola vida (xunto a Diamela Eltit y Lotty Rosenfeld, ente otres) plania y executa una serie d'aiciones de protesta, ente les cualos tuvieron l'encadenamientu al ex Congresu Nacional y diverses marches pacífiques.
Nun m'escaezas
Una manifestación similar al "Siluetazo"[9] d'Arxentina, realizar en Chile entamada pol coleutivu Muyeres pola vida,esta agrupación, que se formó en 1983 a partir de la inmolación de Sebastian Acevedo, entamó una serie d'intervenciones nel espaciu públicu, en curtios pero significativos xestos que llamaben “remanes rescamplu”, atayaben la cotidianidá pa denunciar la censura, la desapaición y pidir el fin de la dictadura.
“N'ocasiones les aiciones consistíen namái n'axuntase y cantar l'Himnu Nacional n'espacios d'alta densidá simbólica, n'otres refundiaben papeles con testos alusivos a la llucha antidictatorial, usualmente escritos por Diamela Eltit , arrodiaben tomaes d'esquitar edificios públicos, o se cantaba l'himnu a l'allegría mientres dalgunes pintaben el signu NON +” , toles intervenciones yeren reprimíes rápido por carabineros y los sos carros llanza agües. Polo que “convocaron a la población xeneral a la Xornada pol Derechu a la Democracia (20 de marzu de 1986). L'actu tuvo como exes convocantes los siguientes:
-Derechu a votu :-Derechu a xunta :-Derechu a espresión
La cueca sola[2] ye una obra d'arte orixinal del conxuntu folclóricu de l'Agrupación de Familiares de Deteníos Sumíos, creada por Gala Torres, quien ye l'autora de la lletra y la música. Nel baille nacional de la cueca, una pareya asemeya'l cortexu ente un gallu y una pita, nel baille de la Cueca Sola, la baillarina siempres s'atopa sola, d'esta manera simboliza l'ausencia del compañeru deteníu sumíu.[3]
Violeta Zúñiga baillando al Cueca Sola, xunto a Sofia Ureta, nun actu que conmemora a los 119 sumíos na Facultá de Derechu de la Universidá de Chile.
La obra estrenó'l 8 de marzu de 1978, nel actu realizáu nel Teatru Caupolicán, pa conmemorar el Día Internacional de la Muyer, en plena dictadura militar, sirviendo como métodu de protesta y visualización del problema de los deteníos sumíos. Foi amosada más de cien veces dende'l so estrenu, participando de munches de les xuntes masives en contra de la dictadura y dempués d'ella, en feches especiales como la conmemoración del golpe d'estáu del 11 de Setiembre, el Día internacional de los Derechos Humanos el 10 d'Avientu y el Día Internacional de les Víctimes de Desapaiciones Forzaes el 29 d'Agostu. Al traviés de la so repetición ya insistencia ye un exerciciu de memoria que xenera conciencia sobre la violación a los Derechos Humanos.[11]
Violeta Zúñiga bailló la cueca por delles décades, incluyendo enfrente del Palaciu de La Moneda.[12]
La lletra retrata la murnia condición d'espera de los familiares:
El cantante Sting realizó un homenaxe a la Cueca Sola col cantar They dance alone en 1987, na que participó Violeta Zúñiga ente les baillarines.[8] Coles mesmes, el cantar foi presentada nel conciertu de Amninstía en 1990.[14]
↑Reis, Rigoberto (2012) ARTE, POLÍTICA Y RESISTENCIA MIENTRES LA DICTADURA CHILENA: DEL C.A.D.A. A MUYERES POLA VIDA. Méxicu: UNIVERSIDÁ NACIONAL AUTÓNOMA DE Méxicu.
.jpg)
