Villaluenga del Rosario ye un conceyuespañol de la provincia de Cádiz, Andalucía. Según la última actualización del INE, nel añu 2016 cuntaba con 457 habitantes. La so estensión superficial ye de 57 km² y tien una densidá de 7,99 hab/km². Los sos coordenaes xeográfiques son 36º 42' N, 5º 23' O. Asítiase a una altitú de 858 metros y a 128 quilómetros de la capital de provincia, Cádiz.
Atopar a una altitú de 858 metros sobre'l nivel del mar, siendo'l pueblu más eleváu, y de la mesma más pequeñu, de la provincia de Cádiz.
Historia
Hai evidencies de que la zona de la Manga de Villaluenga tuvo habitada dende'l Paleolíticu Cimeru,[2] como amuesen los recién descubrimientos paleontolóxicos del grupu G.I.Y.X. de Xerez na Sierra del Chaparral.[3]
La denominación de “Villaluenga” vien-y dada pola forma estrecha y llarga que presenta'l cascu de la población. Dende bien antiguu ye manifiesta la devoción de los habitantes de Villaluenga pola Virxe del Rosariu hasta'l puntu de que, amás de tenela por Patrona dende'l sieglu XVIII, añadieron esta advocación de la Virxe al antiguu nome que yera, a cencielles, Villaluenga. Tuvo ocupada polos árabes del 716 hasta 1485, añu en que Rodrigo Ponce de León yá Marqués de Cádiz, duque d'Arcos y Marqués de Zahara tomar a los árabes. Según un privilexu fecháu en Xaén el 11 de xineru de 1498, Villaluenga foi la capital del señoríu de les siete villes (Benaocaz, Grazalema, Ubrique, Archite, Cardela y Aznalmara, amás de Villaluenga).
Vista de Villaluenga del Rosariu al xubir al Navazo Alto.
Nel sieglu XIX, cola ocupación peninsular de les tropes napoleóniques, Villaluenga sufre una decadencia económica. Va Ser tamién nesta dómina cuando se va desenvolver la vida de bandoleros y contrabandistes que, como José María "El Tempranillo" y "Pasos Llargos", al abellugu de les sos cueves, van prauticar la so actividá.
Yá nel sieglu XX, al igual que n'otres tantes villes, a partir de la década de los sesenta la depresión económica fomenta la emigración.
Economía
Oveyes en Villaluenga.
N'otru tiempu Villaluenga destacó pola so industria testil, por cuenta de la gran cantidá d'oveyes qu'había na zona, comercializándse a tal nivel que Felipe IV uniformó a los sos soldaos con tela fabricada en Villaluenga.
Hasta los años 1950 años la economía de Villaluenga basábase tamién na fabricación de texes, oficiu heredáu de los árabes, aprovechando los bonos magres de la zona. Na finca "El Tejar" esistíen dos fornos pa la fabricación de texas y lladriyos. Anguaño esta actividá perdióse.
El recursu económicu más importante hasta agora foi la estracción del corchu de los sos sufreres. Nos últimos tiempos consiguió caltener la estabilidá económica, yá que esiste un sector ganaderu considerable ( ello ye que'l conceyu cunta cola única escuela de pastores d'Andalucía[4]).
Amás, nel sector industrial tán surdiendo iniciatives empresariales, como la fabricación de quesos, na que destaca'l Quesu Payoyo, autóctonu de la zona.[5] Ello ye qu'en 2017 el conceyu entro a formar parte de la Ruta Europea del Quesu[6]
Nel sector servicios resalten les actividaes turístiques, dando llugar a la creación d'empreses d'hostelería, restauración, guíes turísticos y venta de productos artesanales.[7]
Ilesia d'El Salvador, que fai les vegaes de campusantu. Foi quemada poles fuercies napoleóniques.
Demografía
Gráfica d'evolución demográfica de Villaluenga del Rosario ente 1900 y 2005
Fonte Institutu Nacional d'Estadística d'España - Ellaboración gráfica por Wikipedia
Naturaleza
Amás d'una redolada natural privilexáu dientro del Parque Natural en que s'atopa, la llocalidá tien una gran cantidá de cueves y torques d'orixe cársticu[9]
Na redoma del pueblu esta la Torca de Villaluenga con más de 200 metros de fondura y más de tres quilómetros de galeríes. Nestos momentos sigue la esploración. Otros cuévanos de la zona son la de la Hedra con arte rupestre, torca del Republicanu con 258 metros de desnivel y bien deportiva. Na parte cimera de la sierra tán los sumidorios de los Navazos.[10] Nel conceyu tán rexistraos un total de 61 cuévanos ente cueves y torques.
Torca de Villaluenga JAB7578
La Federación Andaluza d'Espeleoloxía tien la sede de la so Escuela na llocalidá y realiza actividaes, competiciones y cursos a lo llargo de tol añu.
[11]
Curso d'espeleoloxía nel Albergue de la FAE en Villaluenga del Rosario (Cádiz)
Tamién esisten distintos senderos pela redoma, como la xubida al Navazo Altu o los Llanos del Republicanu[12].
.png)
