Spatula clypeata

Spatula clypeata
cuyareta
Estáu de caltenimientu
Esmolición menor (LC)
Esmolición menor (IUCN 3.1)[1]
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordata
Clas: Aves
Orde: Anseriformes
Familia: Anatidae
Xéneru: Anas
Especie: A. clypeata
Linnaeus, 1758
Distribución
Distribución de Anas clypeata.
Distribución de Anas clypeata.
      Área de cría.

      Área d'ivernada.

      Zona de residencia toa l'añu.
Sinonimia
Spatula clypeata
Consultes
[editar datos en Wikidata]

Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu. La cuyareta[2] (Spatula clypeata) ye una especie d'ave anseriforme de la familia Anatidae llargamente estendida pel mundu, que cría nel norte d'Eurasia y América del Norte y migra al sur pa pasar l'iviernu nel sur d'Europa, Asia y Norteamérica, el norte d'África y l'estremu noroccidental de Suramérica.

Descripción

Fema (izq.) y machu (dcha.).
Machu con plumaxe reproductivu.

Ye un coríu pequeñu, d'unos 48 centímetros de llargu, con un valumbu alar de 76 cm y un pesu alredor de 600 g.[3] Esta especie ye inconfundible nel hemisferiu norte pel so gran picu en forma d'espátula o cuyarón. El machu en plumaxe reproductivu tien la tiesta de color verde escuru iridiscente,[4] col picu negru. Ente que'l so pechu y la base de la cola son blancos, y los lladrales y banduyu de color castañu acoloratáu. Les sos partes cimeres son principalmente de color pardu escuru, sacante les plumes secundaries namái visibles en vuelu, les coberteres que son de color azul claru y les rémixes que formen un espeyuelu verde iridiscente enmarcáu por una llista blanca. Dellos machos tienen una media lluna blanca a los llaos de la cara na seronda.[5] El plumaxe de los machos fuera de la dómina de reproducción (eclís) tórnase parduzu, más paecíu al de les femes.

Les femes tienen un plumaxe pardu claru veteáu como les femes de los sos conxéneres,[4] con un plumaxe asemeyáu a la fema del coríu real, pero cenciellamente estremable pel so picu llargu y anchu como los machos, pero que ye abuxáu na parte cimera coles comisures y el quexal inferior anaranxaos.[5] les femes tienen la parte frontera de les ales que nos machos ye azul de color abuxáu. Los exemplares mozos paécense a les femes.

Machu n'eclís posándose na agua.

Taxonomía

Foi descritu científicamente por Linneo na so obra Systema naturae en 1758 col nome de Anas clypeata.[6] Sicasí, ta abondo diferenciáu d'especies como'l coríu real y xunto a otros coríos cuyareta y cercanos, formaría'l grupu Spatula, consideráu como un xéneru distintu por dalgunos taxónomos.

Nun se reconoz nenguna subespecie viva.[7] Afayáronse güesos fósiles d'un coríu bien asemeyáu procedentes de depósitos d'entamos del Pleistocenu en Dursunlu, Turquía. Sicasí, nun se determinó'l parentescu d'esta ave cola cuyareta actual: si ye que les diferencies se deben a que pertenez a una especie próxima o bien si ye que se trata d'una paleosubespecie, o atribuyibles a variaciones individuales.[8]

Comportamientu

Fema en Norteamérica.
Spatula clypeata

Trátase d'una ave migradoria, que se mueve al sur pa pasar los iviernos, fuera de la so zona de nidificación. Nun ye tan gregaria como otros coríos fuera de la dómina de cría y tira a formar namái pequeñes bandaes. A pesar de la so apariencia gordoso y cabileño les cuyaretes son escelentes voladores.[4]

La cuyareta aliméntase na superficie de l'agua, xeneralmente nadando adulces n'agües someres pasando'l so picu de llau a llau. El so gran picu planu tien el cantu dotáu con laminuques en forma de peñe qu'actúen como una peñera que dexa a estos coríos filtriar plancton, inseutos, pequeños crustáceos, otros invertebraos acuáticos y granes de los que s'alimenta. P'alimentase, caltién el picu nel agua casi horizontal moviendo la so tiesta d'un llau a otru, asina peñera l'agua y el llimu reteniendo la comida. Esta adautación evita la competencia con otros coríos de superficie colos que coinciden la mayor parte del añu. Esti tipu d'alimentación fai que les llamargues con fondu lodosu riques n'invertebraos seyan el so hábitat preferíu.[4]

Les cuyaretes prefieren añerar en yerbazales lloñe de les mases d'agua. El so nial consiste nuna depresión somera del suelu forrada material vexetal y plumón. Les femes suelen poner unos nueve güevos. Los machos son bien territoriales mientres la dómina de cría y defenden el so territoriu y pareyes de los machos competidores. Los machos amás espleguen ellaboraes exhibiciones de cortexu, tantu nel agua como nel aire. Nun ye infrecuente reparar a una docena de machos o más escorriendo a una sola fema.

Ye una especie bastante silenciosa. El machu emite un curtiu soníu sordu de tipu «tuck, tuck». La fema emite un «cuac» paecíu al de les femes de coríu real.

Distribución y hábitat

El so hábitat son les agües continentales, especialmente los humerales abiertos como: marismes, llamargues, llagunes, banzaos, albuferes. Ye una ave migratoria que cría nes rexones septentrionales d'Eurasia y Norteamérica, y pasa l'iviernu nel sur d'Europa y Asia, África, la metá sur d'América del Norte y la rexón caribeña.[9] N'América del Norte pasen l'iviernu al sur d'una llinia curva que va dende Washington a Idaho y de Nuevu Méxicu pel este hasta Kentucky, y estiéndese pola mariña este llegando inclusive hasta Massachusetts.[3][5] Les que pasen l'iviernu nel subcontinente indiu traviesen l'Himalaya. Tamién pasen l'iviernu en Xapón y el norte de Filipines.

Referencies

  1. ↑ BirdLife International (2012). «Anas clypeata» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2014.2. Consultáu'l 11 d'agostu de 2014.
  2. ↑ URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
  3. ↑ 3,0 3,1 Floyd, T (2008). Smithsonian Field Guide to the Birds of North America Harper Collins, NY.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Ducks Unlimited, marzu/abril 2010
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Dunn, J. & Alderfer, J. (2006). National Geographic Field Guide to the Birds of North America 5ª Ed.
  6. ↑ Linnaeus, C (1758). Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomu I. Edición décima, reformada. Holmiae. (Laurentii Salvii). p. 124. "A. macula alarum rufa nigra alba." (en llatín)
  7. ↑ GILL, F.; DONSKER, D. (Eds.) (2013). Screamers, ducks, geese & swans. IOC World Bird List (v.4.2).
  8. ↑ Louchart, Antoine; Mourer-Chauviré, Cécile; Guleç, Erksin; Howell, Francis Clark & White, Tim D. (1998). "L'avifaune de Dursunlu, Turquie, Pléistocène inférieur: climat, environnement et biogéographie". Les Comptes rendus de l'Académie des sciences IIA 327 (5): 341–346. doi:10.1016/S1251-8050(98)80053-0 (en francés)
  9. ↑ Ficha en Birdlife

Enllaces esternos