La denominación d'esti axente de guerra química provién d'un acrónimu de los nomes de los sos descubridores, los científicos Gerhard Schrader, Otto Ambros, Ernst Rüdiger von Brüning y Hermann Van der Linde.
El so descubrimientu data de 1938 n'Alemaña. Nun s'atopa en forma natural nel ambiente.
Ye dacuando incorreutamente denomináu, sobremanera pola prensa, gas sarín. Esti nome ye incorreutu. Ello ye que a temperatura ambiente, como la mayoría de los axentes de guerra química, ta n'estáu líquidu teniendo un puntu de ebullición bien eleváu (158 °C).
Específicamente, el sarín ye un potente inhibidor irreversible de la acetilcolinesterasa.[3] El sarín actúa sobre la colinesterasa por aciu la formación d'un enllaz covalente cola residuu de serina nel sitiu activu. El fluoruro ye'l grupu saliente, y el fosfoéster resultante ye robezu pero biolóxicamente inactivu.[4][5] Cola enzima tornada, la acetilcolina atropar nes sinapsis y sigue actuando de manera tal que los impulsos nerviosos son, n'efeutu, de cutio tresmitíos. De normal, la acetilcolinesterasa descompon la acetilcolina na hendidura sináptica col fin de dexar que'l músculu efeutor o órganu reláxese. La muerte suel producise como resultáu d'afuega por cuenta de la incapacidá de funcionar de los músculos implicaos na respiración.
Sarín na hestoria
Foi afayáu en 1938 en Wuppertal-Elberfeld, Alemaña, por científicos de la IG Farben nun intentu de fabricar insecticides más potentes.
A mediáu de 1939, la fórmula del sarín pasó a ser propiedá de la seición d'armamentu químicu de l'axencia alemana d'armamentu militar (Waffenamt), que ordenó la so producción en masa pal usu en tiempos de guerra. A la fin de la Segunda Guerra Mundial creáronse plantes piloto y un centru d'alta producción, que nun foi termináu. Envalórase la cantidá de sarín producida pola Alemaña Nazi ente 500 kg a 10 tonelaes.[6] A pesar de tar armaos con diverses armes químiques (incluyíu'l sarín), nun hai rexistros de que los alemanes usaren sarín en contra de los Aliaos.
A principios de 1950, la OTAN clasificó al sarín como arma química convencional, y tantu la URSS como EUA producir con fines militares.
En 1976, la Direición d'Intelixencia Nacional de Chile (DINA), so la dictadura d'Augusto Pinochet, creó'l Proyeuto Andrea, a cargu del bioquímicu Eugenio Berríos, pa la producción de sarín y el so usu como arma contra los sos opositores.[7] Unu de los principales propósitos de la DINA yera disponer el sarín en llates d'esprái pa manipolialo de manera fácil; acordies con testimoniu del ex-axente de la DINA Michael Townley,[8] lo anterior foi unu de los procedimientos pal asesinatu de Letelier en 1976.[9] Berríos dempués testificó que'l sarín foi usáu en múltiples asesinatos.[10]
Ye posible que'l sarín y otros axentes nerviosos fueren utilizaos na confrontación química que tuvo llugar mientres la guerra Irán-Iraq na década de 1980.[11]
En 1993, ye roblada la Convención sobre Armes Químiques de les Naciones Xuníes por 162 miembros. prohibiendo la producción y almacenamientu de munches armes químiques, incluyíu'l sarín. Dicha convención foi efeutiva hasta'l 29 d'abril de 1997, dando en la destrucción total de los depósitos de reserva de diches armes n'abril de 2007.[12]
En 2004, insurxentes iraquinos españaron una cápsula de 15mm con una composición binaria de precursores del sarín, cerca d'un convói estauxunidense. Pretendíase que la cápsula españara mientres el vuelu del convói; sicasí l'amiestu nun resultó ser eficiente y namái se produció una mínima cantidá de sarín. Solamente dos soldaos presentaron principios d'esposición a dicha sustancia.[14]
La Comunidá Internacional afirmó que foi utilizáu mientres los ataques en Siria el 21 d'agostu en 2013 (Masacre de Ghouta), estos datos fueron confirmaos darréu pola ONX, que afirmó que les pruebes ya informes llograos polos inspeutores unviaos a Siria yeren tayantes.[15]
Foi utilizáu na llocalidá Jan Sheijun, en Siria'l 4 d'abril de 2017 a les 6:00 am, hora llocal. Hasta'l momentu xeneró una baxa de 100 persones y mancando a más de 400, siendo estes cifres daes por "los cascos blancos". Dichu químicu foi llanzáu por aviones non identificaos. Poco antes, l'Observatoriu Siriu de Derechos Humanos (OSDH) denunció qu'aviones de la Fuercia Aérea de Siria o de Rusia atacaron con armes químiques la llocalidá de Jan Sheijun, sicasí Siria y Rusia negaron usar armes químiques na guerra contra'l terrorismu.[16]
↑D. Y. C. Corbridge "Phosphorus: An Outline of its Chemistry, Biochemistry, and Technology" 5th Edition Elsevier: Amsterdam 1995. ISBN 0-444-89307-5.
↑KOVARIK, Zrinka (marzu de 2003). «Acetylcholinesterase active centre and gorge conformations analysed by combinatorial mutations and enantiomeric phosphonates». Biochem. J.373: páxs. 33–40. doi:10.1042/BJ20021862.
↑Abu-Qare AW, Abou-Donia MB (ochobre de 2002). «Sarin: health effects, metabolism, and methods of analysis». Food Chem. Toxicol.40 (10): páxs. 1327–33. doi:10.1016/S0278-6915(02)00079-0. PMID12387297.
↑Millard CB, Kryger G, Ordentlich A, et al. (xunu de 1999). «Crystal structures of aged phosphonylated acetylcholinesterase: nerve agent reaction products at the atomic level». Biochemistry38 (22): páxs. 7032–9. doi:10.1021/bi982678l. PMID10353814.. See Plantía:Proteopedia.
↑«Crystal Structures of Acetylcholinesterase in Complex with Organophosphorus Compounds Suggest that the Acyl Pocket Modulates the Aging Reaction by Precluding the Formation of the Trigonal Bipyramidal Transition State†,‡». Biochemistry46 (16): páxs. 4815–4825. 2007. doi:10.1021/bi0621361. PMID17402711.
↑Townley reveló usu de sarín antes de ser espulsáu de Chile. El Mercurio. 19 de setiembre de 2006.
↑González (16 de marzu de 2000). «Gas sarín, l'arma secreta de Pinochet» (castellanu). Archiváu dende l'orixinal, el 7 de xineru de 2011. Consultáu'l 6 de xunetu de 2018. «El FBI investigó'l Sarín y les sos conclusiones fueron entestaes nun informe qu'indica que se fabricó nuna cantidá abonda pa matar dos veces al exércitu peruanu, dixo a Clarín l'investigador estauxunidense Saul Landau, un compañeru de trabayu de Letelier nel Institutu d'Estudios Políticos de Washington, al momentu del atentáu, quien dedicó munchos años a investigar nel so país el crime y la so rellación cola DINA.»
↑«Aum Shinrikyo guru Shoko Asahara and six other cultists hanged for mass murders: officials» (inglés) (6 de xunetu de 2018). Archiváu dende l'orixinal, el 6 de xunetu de 2018. Consultáu'l 6 de xunetu de 2018. «The crimes he was convicted of also include the murders of lawyer Tsutsumi Sakamoto, his wife and their 1-year-old son in November 1989 and another sarin gas attack in Matsumoto, Nagano Prefecture, in June 1994. That attack killed eight and left about 600 injured.»
↑«OPAQ nun detecta gas sarín en muestres recoyíes tres ataque en Duma, Siria» (castellanu) (6 de xunetu de 2018). Archiváu dende l'orixinal, el 6 de xunetu de 2018. Consultáu'l 8 de xunetu de 2018. «L'Haya, 6 jul (EFE).- Los espertos de la Organización pa la Prohibición de les Armes Químiques (OPAQ) “nun detectaron” restos de gas sarín nin “sustancies resultáu de la so descomposición” nes muestres tomaes de les presuntes víctimes y los llugares bombardiaos na llocalidá siria de Duma el pasáu 7 d'abril.»
↑«La OPAQ nun detecta gas sarín nes muestres recoyíes tres l'ataque d'abril en Duma» (castellanu) (6 de xunetu de 2018). Archiváu dende l'orixinal, el 6 de xunetu de 2018. Consultáu'l 8 de xunetu de 2018. «La Organización pa la Prohibición de les Armes Químiques (OPAQ) informó esti vienres de que nun atopó restos de gas sarín nes muestres recoyíes tres l'ataque contra la ciudá siria de Duma el 7 d'abril, que causó siquier 60 muertos.»
