Manuel Isidro Méndez Rodríguez (1882, Navia – 1972) foi un historiador asturianu. El so llabor historiográficu destacar por ser el primer Biógrafu de José Martí y unu de los iniciales divulgadores de la obra martiana, tantu en Cuba como nel estranxeru. Asturianu de nacencia, vivió en Cuba, y en particular na ciudá d'Artemisa mientres más de 20 años y foi declaráu "Fíu Adoptivu d'esa ciudá".
Vida
Nació en Navia, Asturies, España, el 15 de mayu de 1882.
Fíu de comerciante de barcos. El so padre tuviera en Cuba como Voluntariu del exércitu español.
Tuvo una formación autodidacta, qu'incluyó la conocencia de dellos idiomes. Llegó a L'Habana el 7 d'avientu de 1896, día en que cayera'l Xeneral del Exércitu Llibertador cubanu Antonio Macio. Darréu establecióse en Santiago de Cuba. Dempués anicióse en Artemisa, entós provincia de Pinar del Río, onde moró dende 1901 hasta 1923, y llaborió nel sector de la ferretería, amás de consagrase a la so superación cultural. En 1918 pronunció'l so primer discursu sobre José Martí nel Centru Obreru d'aquella llocalidá.
Ente 1923 y 1936 establecer n'España, onde participó viviegamente nes conxustes del Atenéu de Madrid, con Miguel de Unamuno, Antonio Machado, Ramón María del Valle Inclán, Azorín y Pío Baroja, ente otros destacaos representantes de la cultura ibérica, al empar qu'intervenía nes tribunes y collaboraba con distintos órganos de prensa. Entós daquella intervieno en numberoses xuntes lliteraries, como les conxustes d'El Gatu Negru, nel mesmu Madrid, onde promovía de manera permanente la tema de la figura de José Martí, valorándolo como precursor del Modernismu, al traviés de la llectura de los sos versos, según realzando'l so patriotismu, l'agudez de la so crítica, la so elocuencia y la brillantez de los sos discursos.
Al españar la Guerra Civil Española, y como resultáu del so llabor de sofitu al Frente Popular, viose obligáu a exiliase, polo cual retornó a Cuba, en 1936.
Fina en L'Habana, el 18 d'abril de 1972.
Obra
En 1924 recibió'l premiu concedíu pol Real Consistoriu del Gai Saber de Madrid, pol so estudiu biográficu sobre José Martí, la primera Biografía del prócer independentista cubanu y del so pensamientu revolucionariu universal nel Sieglu XIX, que publicaríase al añu siguiente. Mientres esti tiempu, collaboró con distintos órganos de prensa asturianos, como Vida Galantiadora, El Correo Español, El Coxu Ilustráu, Cróniques d'Asturies, El Noroeste de Xixón, El Porvenir Asturianu, El Ríu Navia, El Romance de Navia, La Selmana Naviense, ente otros.
En 1938, yá en Cuba, escribió la so obra titulada "Martí. Estudiu críticu-biográficu", cola cual llogró'l segundu llugar nel Concursu Lliterariu Inter-americanu de la Comisión Central Pro-monumentu a Martí, efectuáu en L'Habana al añu siguiente, y publicada en 1941.
Collaboró en diverses publicaciones como: La Llibertá y El Ideal, d'Artemisa; Orto, de Manzanillo, Oriente; según Bohemia, Cartelos, Revista Bimestre Cubana, Diario de la Marina, El País, Revista de la Biblioteca Nacional, Fragua Martiana y La Rosa Blanca, de L'Habana. Compiló L'Ideariu de Martí, editáu en L'Habana por Cultural, mientres 1930, según tuvo al so cargu la coordinación, el prólogu y la síntesis biográfica de les Obres Completes de Martí, en dos tomos, publicaes pola Editorial Lex, tamién de L'Habana, en 1946.
Ye so la primera "Historia d'Artemisa".,[1][2]
Caltúvose venceyáu al llabor y producción intelectual hasta una avanzada edá.
Distinciones
Declaróse-y Fíu Adoptivu d'Artemisa, n'actu públicu efectuáu'l 28 de xunetu de 1940, y al cual allegaron personalidaes de la talla de Fernando Ortiz y Emilio Roig de Leuschenring ente otros. Esi mesmu añu, el 25 de xunu, en L'Habana constituyóse la Sociedá Cubana d'Estudios Históricos ya Internacionales, a que la so directiva perteneció dende los sos entamos, y presentó importantes trabayos en gran parte de los 13 congresos efectuaos ente 1942 y 1960.
En 1944 foi acreedor a la condecoración Orde de Méritu, con motivu del 125 aniversariu del natalicio de Carlos Manuel de Céspedes y Quesada. Presidió'l Congresu d'Escritores Martianos, efectuáu en 1953. Formó parte de la directiva de la Institución Hispanoamericana de Cultura, lo mesmo que de l'Academia d'Historia de Cuba.
Enllaces esternos
Referencies
