PROFILPELAJAR.COM

Juan Duns Scoto
Vida
Nacimientu	Duns, 1266
Nacionalidá	Reinu d'Escocia
Muerte	Colonia, 8 de payares de 1308 (41/42 años)
Sepultura	Church of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary in Cologne (en)
Estudios
Estudios	Merton College (es) ; Universidá d'Oxford
Llingües falaes	llatín
Alumnu de	Simon of Faversham (es) ; Guillermo de Ware (es) ; Gonzalo Hispano (es)
Profesor de	Guillelmu d'Ockham
Oficiu	filósofu, teólogu, profesor universitariu, escritor, profesor d'educación superior, clérigo regular (es) , predicador
Emplegadores	Universidá de París
Seudónimos	Doctor Subtilis y Doctor marianus
Santoral
	8 de payares
Creencies
Relixón	Ilesia Católica; catolicismu
Orde relixosa	Orde de Flaires Menores

Juan Duns Scoto (n'inglés: John Duns Scotus) (Duns, Escocia, 1266-Colonia, Alemaña, 8 de payares de 1308) foi un teólogu escocés perteneciente a la escolástica. Ingresó na orde franciscana y estudió en Cambridge, Oxford y París; foi profesor nestos dos últimes universidaes. La sotileza de los sos analises valió-y el nomatu de Doctor Sutil». Consideróse-y santu y veneróse-y ensin mediar canonización. El 20 de marzu de 1993 el Papa Xuan Pablu II confirmó'l so cultu como beatu.

Biografía

Juan Escotu, como indica'l so nome, nació n'Escocia en 1266. Entró nos flaires franciscanos de Dumfries nel añu 1279. Foi ordenáu sacerdote'l 17 de marzu de 1291. Completó la so filosofía y lletres en 1288 y estudió teoloxía en Oxford.

Como maestru utilizó como testu Sententiae de Pedro Lombardu, obra que foi'l manual de dogmática más importante de la dómina. Escribió apuntes sobre dichu llibru.

Como teólogu, defendió la humanidá de Cristu y preparó la base teolóxica pa la proclamación del dogma de la Inmaculada Concepción.

En xunu de 1301 mandáronlu a París como maestru. En 1303 tuvo de salir de Francia por un conflictu ente'l papa Bonifacio VIII y el rei Felipe IV de Francia. En 1305 vuelve a París. Ye caderalgu en 1306 y con un equipu de collaboradores produz Ordinatio, una edición oficial del so comentariu a les Sentencies. De nuevu ye exilado de París nel añu 1307 y viaxa a Colonia pa ser caderalgu de la casa d'estudios franciscana. Fina'l 8 de payares de 1308, dexando un Ordinatio inacabado.

La so obra filosófica

Ente les sos obres destaquen Ordinatio (Opus oxoniense) y Reportata parisiensa (Opus parisiense). Al respective de les sos obres menores, la de mayor trescendencia ye Tratáu del Primer Principiu. Nella, utilizando l'aplicación de la lóxica deductiva nel terrén metafísicu, intenta demostrar la esistencia de Dios y la de los sos atributos fundamentales. Los sos argumentos xiren alredor de les esencies, los intelixibles y l'orde ontolóxicu que puede establecese ente ellos. Unu de los aspeutos más interesantes ye l'agudez con que demuestra que'l Primer Principiu (Primer Eficiente o Causa Incausada), por ser infinitu, pola so propia naturaleza, ta dotáu non yá d'intelixencia, sinón tamién de voluntá. Colo cual la Creación nun ye un actu de necesidá metafísica, sinón de plena llibertá divina. La obra avanza "more xeométricu", a partir de premises y conclusiones iniciales que se van encadenando hasta'l final pa construyir tol edificiu. [Recordemos que más palantre, Spinoza va utilizar esta manera de filosofar na so Ética]

Empeñáu en construyir un sistema filosóficu sólidu y coherente, aniciáu na tradición agustinista del franciscanismo, abandonó sicasí la doctrina agustinista de la llume por influxu del aristotelismu, qu'esplicaba la conocencia de les verdaes y esencies universales per mediu de l'astracción. Pero alloñar de Santu Tomás d'Aquino no tocante a la conocencia de les realidaes singulares: l'entendimientu, pa él, conoz direutamente les realidaes individuales per mediu d'una intuición inmediata confusa. Con éses l'entendimientu capta abstractivamente lo universal y direuto y intuitivamente lo individual.

Del agustinismo caltién el pluralismu de les formes y la primacía de la voluntá sobre l'entendimientu (voluntarismu). Según él, la voluntá nun tiende necesariamente al bien como postulaba Tomás d'Aquino, sinón que la esencia de la voluntá ye la llibertá, y precisamente por ello la voluntá ye más perfecta que l'entendimientu y superior a él, una y bones l'entendimientu nun ye llibre p'asentir o disentir de les verdaes que capta. L'entendimientu ye una potencia natural, pero la voluntá nun la ye. El so allugamientu sobre la preeminencia de la voluntá avéra-y a les posiciones teolóxiques calteníes por Ockham; d'ende que dambos seyan los filósofos claves pa entender el final de la escolástica, y el pasu a una nueva etapa.

Nel discursu pronunciáu por Benitu XVI ante los representantes de la ciencia na Aula Magna de la Universidá de Ratisbona (12 de setiembre de 2006), méntase de volao el papel de Duns Scoto frente al problema de la rellación ente fe y razón; ellí'l Papa espresó: "ye necesariu anotar, que nel tardíu Medievu, desenvolviéronse na teoloxía enclinos que ruempen [la] síntesis ente espíritu griegu y espíritu cristianu. En contraposición al asina llamáu intelectualismo agustiniano y tomista, con Juan Duns Scoto empezó un planteamientu voluntarista, qu'a la fin llevó a l'afirmación de que namái vamos conocer de Dios la «voluntas ordinata». Más allá d'ésta esistiría la llibertá de Dios, en virtú de la cual Él podría crear y faer tamién lo contrario de tolo que efeutivamente fixo."^[5]

Obres

Parva logicalia:
- Quaestiones super Porphyrii Isagogem
- Quaestiones in librum Praedicamentorum
- Quaestiones in I et II librum Perihermeneias
- Octo quaestiones in duos llibros Perihermeneias
- Quaestiones in llibros Elenchorum
Llectura
Quaestiones super llibros D'anima
Quaestiones super llibros Metaphysicorum Aristotelis
Expositio super llibros Metaphysicorum Aristotelis
Ordinatio
Collationes oxonienses et parisienses
Reportatio parisiensis
Quaestiones Quodlibetales
De primu principiu
Theoremata