Cursó los sos estudios nel Convictorio Carolín y algamó el so doctoráu en Lleis na Real Universidá de San Felipe nel añu 1809, perteneciente al bandu patriota, amás de l'abogacía, Ovalle dedicar a l'agricultura y al manexu de les sos faciendes.
Dende mozu Ovalle cumplió importantes roles políticos naquellos caudalosos años de la República, unu d'estos foi ser Diputáu en 1823 suplente pa volver a la Cámara baxa ente 1824 y 1825, cabo destacar que suplió nel senáu en 1824, la so cercanía na política llevar a ser Vicepresidente de l'Asamblea Provincial de Santiago y ser Vicepresidente del Congresu de Plenipotenciarios.
La so cercanía al congresu averar tempranamente al apostáu poder executivu de la dómina, perteneciente al bandu pelucón al españíu de la guerra civil de 1829-1830 Ovalle llogró esguilar nel congresu hasta algamar la presidencia d'una xunta de reconciliación que presidía'l país, el 24 d'avientu de 1829 empecipiándose'l so primer mandatu.
Primer Gobiernu (1829-1830)
Tres l'alcuerdu mientres la guerra civil de 1829-1830 denomináu Pactu de Ochagavía, nómase una Xunta provisional de gobiernu destinada a acabar cola Acefalia del Executivu, Presidida por José Tomás Ovalle y compuesta por Isidoro Errázuriz y Pedro Trujillo Zañartu, sicasí Trujillo arrenunciu a pocos díes de formada la xunta, lo que la fai taramellar, na so remplazo asume José María Guzmán.
La xunta asume'l 24 d'avientu de 1829, sicasí l'acción de los exércitos pasar a segundu planu quedando ensin autoridá bultable, ente les obres de la xunta, cunten la formación d'un Congresu de Plenipotenciarios que realizó la Reforma de la Llei Eleutoral y El nombarmiento d'un Poder Executivo provisional que reemplazara a la Xunta de Gobiernu Provisional pa poner a Freire al poder, sicasí Ovalle dexóse llevar pola so militancia y llogró faer que la so reemplazante fuera'l tamién pelucón Francisco Ruiz-Tagle de quien sería Vicepresidente, esto causó grandes hostilidaes.
El 17 de febreru el Congresu escueye nuna especie d'elección direutorial a Francisco Ruiz-Tagle Portales col Cargu de Presidente Provisional de la República, y a Ovalle como Vicepresidente (si Ruiz-Tagle se imposibilitaba Ovalle recibiría'l cargu col nome de Presidente Provisional de la República), Ovalle dexa'l cargu de Presidente y asume como Vicepresidente'l 18 de febreru de 1830.
Ruiz-Tagle, sicasí tien conflictos internos col xeneral José Joaquín Prieto, y el bandu pelucón empieza a pidir l'arrenunciu de Ruiz-Tagle y que Ovalle presidiera'l país, yá que yera más dondu a los pidimientos de los pelucones.
El primu del Presidente, Diego Portales encargar de convencelo pa dimitir, finalmente, este dexa amás por problemes de salú.
Finalmente Ovalle queda como Presidente.
Segundu Gobiernu (1830-1831)
Diego Portales, Ministru Universal del Presidente Ovalle, cola importante collaboración d'ésti, Ovalle llogró establecer un gobiernu estable y más duraderu que los anteriores, esto sirvió de escalafón a la República Conservadora (Chile).José Tomás Ovalle foi la tercer persona col cargu de Presidente en ser totalmente civil.Plaza d'Armes de la ciudá de Ovalle, fundada en conmemoración al mes de la muerte de José Tomás Ovalle, principal obra de la so alministración.Fernando Errázuriz Aldunate, socesor y vicepresidente de Ovalle.
El mozu Ovalle, nun tenía les enganíes de poder que teníen los políticos de la dómina, gociaba de l'agricultura y el parllamentu, sicasí asumió la xefatura d'Estáu más como un deber y una obligación y que la so única meta foi restaurar l'afaráu país.
El 17 d'abril d'esi añu, los pelucones (bandu de Ovalle) y los pipiolos, enfrentar na Batalla de Lircay, esti fechu bélicu consolidaría la permanencia de Ovalle nel poder y gatillaría la permanencia de los conservadores nel gobiernu hasta 1861, el trunfu de los pelucones fizo que Ovalle dictara'l decretu del 17 d'abril, dándose de baxa 136 soldaos revolucionarios, la mayoría veteranos de la Guerra de la Independencia, el gobiernu consideró qu'anque la midida paecía ingrata colos patriotes, foi necesaria pa formar l'Estáu que Ovalle deseyaba.
Amás los cabezaleros lliberales y los que se negaron a reconocer el gobiernu de José Tomás Ovalle, fueron exiliaos y unviaos mayoritariamente a Lima, ente estos líderes atopaben los ex gobernantes, Francisco Antonio Pinto, Francisco de la Lastra y el redactor de la constitución José Joaquín de Mora.
El 22 d'abril, los derrotaos pipiolos comandados por Benjamín Viel empiecen a reagrupase y tómense la ciudá de Melipilla, al saber esto Ovalle y Portales unvien una fuercia gubernamental a toralos, los exércitos nun s'atopen, y nesta caótica posible secuela de la guerra, el gobiernu recibe facultaes estraordinaries del congresu y apuerta a depurar l'exércitu y los bandos políticos. Finalmente'l 17 de mayu los bandos atópense y ellaboren el Tratáu de Cuz-Cuz, el tratáu que remató la guerra oficialmente, foi refugáu pol Ministeriu de Guerra y Marina y el gobiernu de Ovalle nun lu reconoció.
Tres esta situación, Ovalle dictó diversos decretos que fixeron recuperar la institucionalidad nacional, centralizándose'l país y dependiendo tou de la capital, Santiago, amás siguióse cola depuración y la reorganización de fundaciones encabezaes por Portales.
El 14 de xunu el gobiernu ratificó'l decretu que controló duramente a la imprenta contraria de la dómina, dicía que si un funcionariu públicu yera atacáu pola prensa, tenía de notificar darréu al gobiernu, si nun yera asina, sería cesáu de les sos funciones, la censura foi inminente, los diarios pipiolos fueron zarraos y el gobiernu inauguró'l so diariu voceru, el Araucanu.
El gobiernu de Ovalle, interesáu nel saneamientu económicu, apurrió los estancos a Diego Portales y Chile algamó a ser el cuartu productor de Cobre mundial, Manuel Rengifo, artífiz de midíes austeres, la reforma tributaria y d'aduanes, encargar del Ministeriu de Facienda de Chile y la so política empezó a dar frutos al curtiu plazu, n'avientu de 1830.
El país reorganizáu pola dupla de Ovalle y Portales, encabezó un programa de salobridá qu'ordenó la vacunación de los habitantes y del exércitu, ésti programa evitó una epidemia de viruela, qu'amenaciaba al país, l'exércitu con agora meyores condiciones empezó a recuperar de manera lenta l'enfotu del Presidente.
Mientres el so gobiernu, el 20 d'agostu, parte de numberosos decretos, foi oficializáu'l decretu que regulariza la facienda pública y que llinda'l pagu de les finances públiques solamente al Ministeriu de Facienda de Chile, esti control de les finances daría como resultáu un superávit en 1831.
En setiembre foi llamáu pa fomentar la investigación sobre Chile, l'afamáu naturalista Claudio Gay encargáu a realizar un fondu estudiu d'historia física y xeográfica de Chile, pa esto'l naturalista tuvo de realizar un viaxe de trés años, obra d'esti estudiu, Ovalle nun algamar a ver terminada.
Esi mesmu mes, oficializaríense les rellaciones del gobiernu cola Ilesia católica, considerada un verdaderu aliáu pol ideal conservador, y diose la devolución de tolos sos bienes, confiscados nos gobiernos anteriores, ésti decretu averaría a la Ilesia col Estáu hasta 1856.
Ente ochobre y payares, el ministru Diego Portales reorganiza la Guardia Cívica y contabilízase l'exércitu, Ovalle esmolecer nesos meses de restablecer l'orde moral del país y empiécense a apangar los intentos de cuartelazo.
Sol gobiernu de Ovalle, los cabildo recuperaron el so estatutu de voz del pueblu y presentaron ante'l gobiernu un pidimientu de reforma constitucional, Ovalle aceptó la derogación de la lliberal Constitución de 1828, anque Portales nun tuvo acordies cola creación d'una nueva, en febreru Ovalle llamó a la creación d'una Gran Convención que tenía d'entamase y axuntase n'ochobre de 1831.
Restablecíu l'orde, el gobiernu empezó a dar los sos primeros frutos de bonanza, por esti motivu Ovalle empezó a xestar una reorganización institucional. L'exércitu yá depuráu dio pasu a la inauguración del Batallón Cívicu en marzu.
Resultáu de les reformes institucionales, a Ovalle ye presentáu'l proyeutu pa la creación d'una nueva ciudá na Provincia de Coquimbo, Ovalle acepta y el gobiernu financia'l proyeutu, ésta sería ensin dulda la obra magna de l'alministración de Ovalle.
Ministros d'Estáu
Ministerios d'Estáu del Gobiernu interín de José Tomás Ovalle Bezanilla
Dende'l 5 de marzu, Ovalle empezó a sentir los síntomes d'una grave enfermedá, acelerada pola tensión que-y provocaba gobernar, esi día presenta arrenunciar ante la mirada plasmada del congresu y ye aceptada esta'l 8 de marzu, esti foi'l so primer arrenunciu esitosu, yá que Ovalle siempres suañara dimitir.
El poder recái en José Joaquín Prieto, pero esti imposibilitáu dexa'l cargu y asumir por fuercia el Vicepresidente Provisional y líder indiscutido del congresu Fernando Errázuriz Aldunate.
La enfermedá de Ovalle entá non esclariada fizo que rápido, el 21 de marzu de 1831 a los nueve de la mañana, a los cuarenta y tres años d'edá finara.
El fallecimientu de Ovalle causó real inestabilidá, Errázuriz siguidor de la so llinia de gobernar, fracasó en siguir la fórmula de Ovalle y nun se presentaba tan donda a la de siguir los conseyos portalitanos, polo que'l ministru arrenunció. El 21 d'abril de 1831 inaugúrase la ciudá d'Ovalle, n'honor al fináu Presidente, en que'l so mandatu empezar a construyir.
El vicepresidente Errázuriz llamó a eleiciones y tomó posesión el 18 de setiembre, José Joaquín Prieto, so esti gobiernu remataríen toles obres de Ovalle y el so suañu d'Estáu que yera:
Favorecer la esistencia d'un réxime firme y brengoso, que nun cayera n'escesos de rigor.[4]
Empecipiada yá la etapa oficial de la república conservadora, Ovalle ganóse la popularidá de los socesores de partíu y quedó estampada la so figura nes siguientes pallabres:
Ovalle foi calificáu como un home de xacíu, honradez y un fondu sentíu de xusticia.
Icarito, Biografía de José Tomás Ovalle.[4]
Teoríes sobre'l so fallecimientu
Magar la versión oficial de la so muerte foi por causa de tuberculosis, dellos historiadores afirmaron que la so temprana muerte deber a un ataque al fégadu. Benjamín Vicuña Mackenna dicía qu'esti supuestu ataque al fégadu producir por unos versos escritos por José Joaquín de Mora, que yera un rival políticu de Ovalle y el so gabinete, titulaos L'Unu y l'Otru qu'agafaron fuertemente a Ovalle.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
