José Gutiérrez Guerra nació'l 5 de setiembre de 1869 na ciudá de Sucre, Bolivia. Descendiente de pernomaes families de l'alta alcurnia chuquisaqueña, portadores de sangre de la realeza incaica y de los primeres conquistadores de Perú, lo mesmo que de oidores de la Real Audiencia de Charcas, esti home carismáticu foi unviáu de neñu pa recibir la meyor educación posible a Inglaterra, pos taba emparentáu, per vía de la so güela materna, cola emblemática familia del III vizconde de Palmerston, Henry John Temple, quien fuera primer ministru del Reinu Xuníu mientres dos causes a mediaos del sieglu XIX. Depués tornó a Bolivia y trabayó d'economista y na banca.
Polos sos antecedentes familiares, encarnaba la «quintaesencia de l'aristocracia sucrense»[2] y, na so conducta como home públicu, prauticó aquello de que "la nobleza obliga"; ingresó nel campu político casi contra la so voluntá en 1914, cuando salió escoyíu diputáu por La Paz. Sicasí, el so ascensu foi meteóricu y foi escoyíu p'asoceder a Ismael Montes como candidatu del Partíu Lliberal de Bolivia nes eleiciones presidenciales de 1917.
Presidente de Bolivia (1917-1920)
Triunfante nes urnes, aportó al poder nun ambiente cargao de problemes, dada la situación imperante pola mor del empeoramientu económicu del país y l'oposición creciente del acabante crear Partíu Republicanu. L'asesinatu en 1917 (fechu insólitu y enxamás esplicáu) del fundador d'esi partíu y anterior presidente, José Manuel Pando, erosionaron entá más la popularidá y llexitimidá de Gutiérrez Guerra, quien nun foi lo suficientemente decisivu p'aselar la fola de crítiques de los opositores del réxime, a pesar de que'l Congresu empecipiara una investigación oficial de los supuestos delitos y escesos del so precursor y xefe políticu, Ismael Montes. Más de venti años continuos de gobiernu del Partíu Lliberal (el periodu más llargu por un solu partíu na historia de Bolivia) dexaron aballaos a la mayoría de los bolivianos, quien se manifestaron en contra de la elite gobernante y los sos métodos y valiéron-y al mandatariu de barba pelirroxa y güeyos verdes caltriantes, nun país de mayoría indíxena, el llamatu de "El postreru oligarca".
Tou esto remató nel golpe d'estáu de 1920 nel cual, con sofitu militar, aportó al poder el Partíu Republicanu sol mandu de Bautista Saavedra Mallea. Gutiérrez Guerra abellugar na embaxada de los Estaos Xuníos y depués foi exiliáu a Chile, onde pasó los sos últimos díes; finó en Antofagasta el 3 de febreru de 1929 a los 59 años d'edá.[3]
Obres del so gobiernu
José Gutiérrez Guerra, arrodiáu del so gobiernu en plenu, 1917
Mientres el so periodu de gobiernu acometiéronse delles obres, ente les que cabo destacar:
Empecipióse la esplotación del petroleu nos departamentos de Chuquisaca, Santa Cruz y Tarija, xacimientos daos en concesión a la compañía estauxunidense Richmond Levering Co.
Inauguróse'l serviciu d'agües potables del Beni y suscribió el contratu pa la construcción del alcantarelláu de les ciudaes de La Paz y Cochabamba.
↑Urioste, Ovidio (1951). La mio historia anecdotica de Bolivia, páx. 192.
↑Brockmann, Roberto, El xeneral y los sos presidentes: vida y tiempos de Hans Kundt, Ernst Röhm y siete presidentes na historia de Bolivia, 1911-1939, La Paz, Bolivia: Plural Editores, 2008 p. 58.
.svg)
