|
Himnu nacional d'Afganistán
Milli Tharana ye'l himnu nacional d'Afganistán dende 2006. La lletra componer Abdul Bari Jahani, ente que la música facer Babrak Wasa. En 2004, la nueva constitución d'Afganistán estableció qu'un nuevu himnu nacional pal país, solicitáu pol gobiernu posterior a los talibanes pa señalar una nueva era p'Afganistán, tenía de ser escrita en paxtu, contener la frase "Allahu Akbar" (Dios ye Grande), y mentar los nomes de los grupos étnicos d'Afganistán.
La composición ganadora foi creada por dos afganistanos que viven fora del país por cuenta de la guerra. Hubo delles crítiques al himnu, por cuenta de les mentaes condiciones de la composición: que'l requisitu de ser escrita en paxtu otorgaba menos importancia a los demás idiomes que se falen nel país, que la frase "Allahu Akbar" nun tendría d'emplegar se nel himnu, yá que ye una frase sagrada nel Islam y nun tien de rellacionar se cola música, y que los grupos étnicos que se menten nel himnu inda nun representen la totalidá de nacionalidaes esistentes nel país.[1]
Letra
| Lletra orixinal en paxtu
|
Treslliteración
|
Traducción al asturianu
|
دا وطن افغانستان دى
دا عزت د هر افغان دى
كور د سولې، كور د تورې
هر بچى يې قهرمان دى
دا وطن د ټولو كور دى
د بلوچو، د ازبكو
د پــښــتون او هزارهوو
د تركمنو، د تاجكو
ور سره عرب، ګوجر دي
پاميريان، نورستانيان
براهوي دي، قزلباش دي
هم ايماق، هم پشايان
دا هيواد به تل ځلېږي
لكه لمر پر شنه آسمان
په سينې كې د آسيا به
لكه زړه وي جاويدان
نوم د حق مو دى رهبر
وايو الله اكبر
وايو الله اكبر
وايو الله اكبر
|
Dâ watan Afğânistân day,
dâ izat də har Afğân day.
Kor də sole, kor də ture,
har bačay ye qahramân day.
Dâ watan də ṭolo kor day,
də Baločo, də Uzbəko,
də Pax̌tun aw Hazârawo,
də Turkməno, də Tâjəko.
Wər sara Arəb, Gujər di,
Pâmiryân, Nuristânyân,
Brâhuwi di, Qizilbâš di,
ham Aymâq, ham Pašâyân.
Dâ hiwâd ba təl źaliǵi,
ləka lmar pər šnə âsmân.
Pə sine ke də Âsyâ ba,
ləka zrrə wi jâwidân.
Num də haq mo day rahbar,
Wâyu Allâhu Akbar,
Wâyu Allâhu Akbar,
Wâyu Allâhu Akbar
|
Esta tierra ye Afganistán,
l'arguyu de too afganistanu.
La tierra de la paz, la tierra de la espada,
Caún de los sos fíos ye valiente.
Este ye'l país de toles tribus,
la tierra de los baluchis y uzbequistaninos,
paxtos y hazares,
turcomanos y taxiquistaninos.
Con ellos, hai árabes y gurjaros,
pamiris, nuristaníes,
brahuis y kizilbash,
aimaks y pashayis.
Esta tierra va rellumar per siempres,
como'l sol nel cielu azul.
Nel pechu d'Asia,
va permanecer como corazón pa siempres.
Vamos siguir al únicu Dios:
Toos dicimos "Alá ye más grande"
Toos dicimos "Alá ye más grande"
Toos dicimos "Alá ye más grande"
|
Himnos anteriores
Primeramente, Afganistán tuvo distintos himnos nacionales.
Periodu 1926-1943
El primer himnu foi creáu mientres el Reinu d'Afganistán en 1926. Hai escasa información disponible sobre esti himnu.[2]
Periodu 1943-1973
Escritu en 1930, este foi'l segundu himnu n'usu, ente qu'Afganistán yera gobernáu inda pola familia real.[3]
Llíriques
| Persa (escritura árabe)
|
Persa (trescripción)
|
Traducción
|
|
ای شاهِ غیور و مهربانِ ما
هستیم از جان مطیعِ شما
ما فرزندانِ توییم
ما فداکارِ توییم
ای شاهِ ما
ای شاهِ ما
ای شاهِ ملت‌خواهِ ما
|
Schahe ghajur-o-mehrabane ma
Hastem as djan moti-y-schoma
Ma farsandane el to im!
Ma feda kare el to im.
Ei Schahe ma
Ei Schahe ma
Ei Schahe mellat cha-y-ma!
|
El nuesu valiente y queríu rei,
Somos los tos fieles siguidores.
Somos los tos fíos!
Tamos dispuestos a sacrificanos a ti.
Oh, el nuesu Rei!
Oh, el nuesu Rei!
Oh, el nuesu Rei y amigu del pueblu!
|
Periodu 1973-1978
Dempués de l'abolición de la monarquía en 1973, la República d'Afganistán foi creada, y esti himnu foi adoptáu.[4]
Llíriques
Paxtu (escritura árabe)
|
Paxtu (trescripción)
|
Traducción
|
|
څو چي ده ځمکه او اسمان وي
څو چي دا جهان ودان وي
څو چي ژوندي په دي جهان وي
څو چي پاتي يو افغان وي
تل به دا افغانستان وي
تل دي وي افغانستان ملت
تل دي وي جمهوريت
تل دي وي ملي وهدت
تل دي وي افغان ملي جمهوريت
تل دي وي افغان ملت جمهوريت
ملي وهدت ملي وهدت
|
Co Čy Da Źməka Asmān Wī
Co Čy Da Jahān Wadān Wī
Co Čy Žwandī Pə De Jahān Wī
Co Čy Pāti Yaw Afğān Wī
Təl Ba Dā Afğānistān Wī
Təl De Wī Afğān(istān) Millat
Təl De Wī Jumhūriat
Təl De Wī Millī Wahdat
Təl De Wī Afğān Millat Jumhūriat
Təl De Wī Afğān Millat Jumhūriat Millī Wahdat – Millī Wahdat
|
Siempres y cuando nun ye la tierra y el cielu;
Asina que mientres el mundu sufre;
Mientres hai vida nel mundu;
En cuantes que un solu aliendu afganistanu;
Va Tar esta Afganistán.
Viva la nación afganistana.
¡Viva la República.
Siempres esista la nuesa unidá nacional;
Pa siempres haya la nación afganistana y la República.
Siempres la nación afganistana, la República y la Unidá Nacional - Unidá Nacional.
|
Periodu 1978-1992
En 1978 tuvo llugar la Revolución de Saur, foi proclamada la República Democrática d'Afganistán y los símbolos nacionales fueron modificaos, ente ellos, un nuevu himnu foi adoptáu.
Periodos 1992-1999 y 2001-2006
En 1992, los fundamentalistes tomaron el poder y establecieron un Estáu Islámicu; reemplazando l'himnu por un cantar de guerra muyahidín, compuestu en 1919.
Mientres el réxime talibán, dende 1999 hasta 2002, Afganistán foi un país ensin himnu, yá que se prohibiera la música.
Esti himnu foi restauráu cuando'l talibanes fueron derrocaos en 2001.[5]
Llíriques
| Paxtu (escritura árabe)
|
Paxtu (trescripción)
|
Traducción
|
|
قلعه اسلام قلب اسیا
جاویدان ازاد خاک اریا
زادگاه قهرمانان دلیر
سنگررزمنده مردان خدا
الله اکبر الله اکبرالله اکبر الله اکبر
بنداستبدادراازهم گسست
تیغ ایمانش به میدان جهاد
ملت ازاده افغانستان
در جهان زنجیرمحکومان شکست
الله اکبرالله اکبرالله اکبر الله اکبر
پرچم ایمان به بام مابود
سرخط قران نظام ما بود
وحدت ملی مرام مابود
همصداوهمنواباهم روان
الله اکبرالله اکبرالله اکبر الله اکبر
ای وطن درنورقانون خدا
شادزی ازادزی ابادزی
مردم سرگشته راشورهنما
مشعل ازادگی رابرفراز
الله اکبرالله اکبرالله اکبر الله اکبر
|
Qal'a-ye Islam, qalb-y Asiya,
Jawidan azad khak-y Ariya,
Zadgah-y qahramanan-y bozorg,
Sangar-y razmande-ye mardan-y khoda
Allahu akbar, Allahu akbar, Allahu akbar.
Tigh-y imanash be meydan-y jihad,
Band-y estebdad-ra az ham gozast
Mellat-y azade Afghanistan
Dar jehan zanjir-y mahkuman shekest.
Allahu akbar, Allahu akbar, Allahu akbar.
Sar-y khatt-y qur’an nizam-y ma bowad,
Parcham-y iman be bam-y ma bowad,
Ham seda o-ham nawa ba ham rawan,
Wahdat-emelli muram-y ma bowad.
Allahu akbar, Allahu akbar, Allahu akbar.
Shad zey, azad zey, abá zey,
Ey watan dar nur-y qanun-y khoda.
Mash’al-y azadegi-ra chigre firaz,
Mardom-y sar-goshte-ra shou rahnama.
Allahu akbar, Allahu akbar, Allahu akbar.
|
Fortaleza del Islam, el corazón d'Asia,
Siempres llibre, tierra de los arios,
Trubiecu de grandes héroes
Compañeru de viaxe de los guerreros de los homes de Dios
Allahu akbar, Allahu akbar, Allahu akbar.
Flecha de la so fe al sable de la Jihad,
La eliminación de les cadenes de la represión,
La nación de la llibertá, Afganistán,
Ruémpese les cadenes de los primíos del mundu.
Allahu akbar, Allahu akbar.
Dexen que les llinies del Corán sían el nuesu pidíu,
Dexen que la bandera de la fe seya nel nuesu teyáu,
Colos ecos y les voces que van xuntos,
Dexen que la unidá nacional seya lo qu'esforciamos,
Allahu akbar , Allahu akbar, Allahu akbar.
Vive feliz, vivir llibre, vive y espolleta,
Oh patria, a la lluz de la llei de Dios,
Llevante l'antorcha de la llibertá d'altor,
Conviértase nun líder pa les persones que tán primíes,
Allahu akbar , Allahu akbar, Allahu akbar.
|
Referencies
|
|
.svg)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
