PROFILPELAJAR.COM

Harún al-Rashid
5. califa abasí (es)	; 14 setiembre 786 - 24 marzu 809 ; ← Al-Hadi (es) - Al-Amín (es) →
5. califa abasí (es)
Vida
Nacimientu	Rayy (es) , 19 de febreru de 766
Muerte	Tus, 24 de marzu de 809 (43 años)
Sepultura	Harun ِal-Rashid Mausoleum (en)
Familia
Padre	Al-Mahdi
Madre	Al-Khayzuran
Casáu con	Zubaidah bint Ja`far (es) ; Abbasa bint Sulayman (es) ; Umm Muhammad bint Salih (es)
Pareyes	Inan
Fíos/es	Al-Amín (es) ; al-Mamún (es) ; Al-Mutásim (es) ; Ahmed Al-Sabti; Al-Qasim ibn Harún al-Rashid (es) ; Abu ʿIsa Muhammad ibn Harun al-Rashid (en) ; Sukaynah bint Harun al-Rashid (es)
Hermanos/es	Al-Hadi (es) ; 'Ulayya bint al-Mahdï (es) ; ʿAbbāsa (es) ; Banuqa (es) ; Ubaydallah ibn al-Mahdi (en) ; Ibrahim ibn al-Mahdi (es)
Pueblu	Dinastía Abbasí
Alumnu de	Shu'ba Ibn al-Ḥajjāj (es) ; Abu 'Ubaida (es) ; Al-Mufaddal (es) ; Kisa'i (es)
Oficiu	políticu, poeta
Serviciu militar
Lluchó en	invasión abasí de Asia Menor (es) ; Invasión abasí de Asia Menor (es)
Creencies
Relixón	islam

Harún al-Rashid^[2] (árabe: هارون الرشيد, Aarón el Xustu; Rayy, Persia, 17 de marzu^{[ensin referencies]} de ca. 766 – Jorasán, 24 de marzu de 809) foi'l quintu y más famosu califa de la dinastía abasí de Bagdag. Gobernó dende'l 14 de setiembre de 786 hasta la so muerte.

Nel so reináu'l califatu abasí llegó al cume del so poderíu, un periodu d'escepcional rellumanza cultural, científicu y económicu. Per otra parte, foi bien radical nes sos concepciones relixoses avera del islam. Considérase-y unu de los más grandes gobernantes musulmanes, y un exemplu a emular polos sos correlixonarios.

La so fama y poderíu fueron inmortalizados en Les mil y una nueches, onde él, la so esposa Zobeida y dellos de los sos cortesanos protagonicen numberoses hestories.

Vida

Harún yera'l fíu del Al-Mahdi, tercer califa abasí que gobernó ente 775 y 785, y Al-Jayzuran, una antigua esclava del Yeme y muyer de fuerte personalidá qu'influyó descomanadamente nos reinaos del so home y fíos.

Desconozse la fecha exacta de la so nacencia,^[3] que podría tener llugar en cualquier momentu ente los años 763 y 767, anque aparentemente lo más probable ye qu'asocediera en 766. Ye seguro sicasí que tanto Harún como'l so hermanu mayor Musa (el futuru califa Al-Hadi) nacieron en Rayy (darréu al sur de la moderna Teḥrán), onde'l so padre moraba como virréi de la zona oriental del califatu.^[4]

El so primer actu públicu de relevancia foi acompañar al so padre nuna pelegrinación a les ciudaes santes de La Meca y Medina, na seronda de 777.^[5] Poco dempués, asignóse-y como tutor a Yahya ibn Jálid ibn Barmak (Yahya el Barmací), un esperimentáu funcionariu y amigu íntimu de la familia real, quien llegó a desempeñar un rol paternu na vida de Harún.^[6]

Nel branu de 780 encargóse-y conducir una campaña contra los bizantinos na zona de los montes Tauro, lo que simultáneamente brindába-y una formación militar y l'oportunidá de dase a conocer nel exércitu. Acompañar Yahya el Barmací, como alministrador de les finances del exércitu, y el chambelán Rabi ibn Yunus. Tres un sitiu de 38 díes, llogró la rindición del castiellu fronterizu de Samalu, que la so guarnición foi deportada a Bagdag (la fortaleza volvería a manes bizantines pocu dempués).^[7] En 782 Harún lideró una espedición de mayor valumbu, que ganó al exércitu bizantín y algamó el Bósforu. La rexente Irene tuvo que comprometese a pagar un tributu al califa mientres trés años, consistente nunos 70 000 a 90 000 dinares añales.^[8]^[9]

Harún foi influyíu fuertemente pola voluntá de la so madre nel gobiernu del imperiu hasta la muerte d'ésta en 789. El so principal ministru, el visir yá mentáu Yahya, el barmací, los fíos d'ésti, y otros miembros de la familia barmáquida controlaron xeneralmente l'alministración.

L'imperiu abasí empezó a desmoronarse con él y la soberanía del so reinu nun foi nunca reconocida polos aglabíes de Tunicia como tampoco fuera reconocida polos idrisíes de Marruecos y los omeyes d'España.

Amás del so viaxe de 777, yá siendo califa, Harún realizó ocho peregrinación a La Meca, nos años 787, 790, 791, 794, 796, 798, 802 y 804.^[10]

Col enfotu de encalorar personalmente una rebelión na provincia oriental de Jorasán, Harún abandonó Bagdag a la cabeza d'un exércitu'l 5 de xunu de 808, acompañáu pol so fíu Al-Mamún. A finales del añu llegaron a la ciudá de Les tos, en Jorasán (al nordeste del modernu Irán). Ellí careció, y encamentó a Al-Mamún el siguir la espedición. Harún finó'l 24 de marzu de 809, cuntando con unos 43 años d'edá. Foi soterráu na casa de campu na que s'instalara.^[11]

Referencies culturales

Harún al-Rashid ye mentáu en múltiples hestories de Les mil y una nueches. Tamién apaez nuna de les hestories de Fábules y reflexos, una saga del cómic "The Sandman".

Notes y referencies

↑ «Q24421472» (en rusu). Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary. Volume XIIа, 1894.
↑ Tamién trescritu Hārūn al-Rashīd, Haroun ar-Rachid, Harun al-Raschid o Haroon al Rasheed, ente otres formes acordes coles fonétiques francesa, alemana ya inglesa.
↑ Kennedy, Hugh (2004), p. 78. Kennedy cita a:
Abbott, Nabia (1946): Two Queens of Baghdad, University of Chicago Press (segunda impresión, Al Saqi, Londres, 1986), páxs. 23-24.
↑ Kennedy, Hugh (2004), páxs. 38 y 78.
↑ Kennedy, Hugh (2004), p. 79.
↑ Kennedy, Hugh (2004), p. 80.
↑ Kennedy, Hugh (2004), páxs. 80-82.
↑ Kennedy, Hugh (2004), páxs. 82-83.
↑ Herrin, Judith (1973): «La crisis de la iconoclastia» en Maier, Franz Georg: Bizancio. – Sieglu XXI, Méxicu, 2000, p. 99. ISBN 968-23-0496-2
↑ Kennedy, Hugh (2004), p. 94.
↑ Kennedy, Hugh (2004), p. 117.

Bibliografía

Kennedy, Hugh (2004): La corte de los califes. – Crítica, Barcelona, 2008. ISBN 978-84-8432-974-9
St John Philby. Harun al Rashid (Londres: P. Davies) 1933.