La Villa de Fuentelcésped pertenez a la provincia de Burgos.[3] Atópase en plenu corazón de la contorna burgalesa de la Ribera del Duero a 90 km de Burgos y a 10 km d'Aranda de Duero.
Pertenez al partíu xudicial d'Aranda de Duero.
Aportar pola autovía A1, de la cual ta a 4 km y a 150 km de Madrid.
Iglesia barroca, construyida sobre una anterior nel sieglu XVII. Trátase d'una ilesia de planta de salón, de tres naves (La mayor más ancha que les de los llaterales), coru con órganu Barrocu, capiya de la Soledá na cara norte, capiya Mayor con retablu Barrocu nel Presbiteriu y sacristía Barroca nel llau sur. Torre-Campanario del sieglu XVII que contién 6 campanes fechaes ente 1716, 1732, 1745, 1758, 1877 y 1980. (Inventarios de Campanes de Fuentelcésped: [2]
Un grandiosu templu construyíu sobre otru más pequeñu del medievu, al quedase ésti pequeñu ante'l gran aumentu de les población qu'esperimento la Villa a mediaos del sieglu XVII. La portada acovecer so un arcu que remata nuna interesada balaustrada, la torre, asitiada de cabecera, coronar con una pequeña espadaña.
Los grandes óculos que s'asomen na fachada y el campusantu colos sos árboles componen una estampa pocu corriente. Púnxose la primer piedra, na capiya mayor el 12 de xunu de 1653, acabándose la parte fundamental del templu en 1663 ( La capiya Mayor y presbíteru, los trés naves, el coru y la torre), siendo costeada la so construcción polos vecinos de la Villa tantu col so trabayu como col so dineru;
Nel interior podemos contemplar:
L'Órganu Barrocu de 1753 ( a imitación del d'El Escorial), construyíu por Manuel Pascual.
El coru, al que se tuvo qu'ampliar una pequeña tribuna llateral al asitiar el nuevu órganu.
Dos Puertes: la principal cola so dintel y la del norte per debaxo del órganu.
Sacristía: con una gran cajonería de nozal una serie d'imáxenes procedentes de la ermita de Santa Bárbara.
Vidreres: un total de trelce y cuatro "güeyos de güe".
La capiya de la Doliosa: con un retablu barrocu de 1744, nel qu'atopamos "La Virxe de los Dolores", "el Cristu de la Cama", "El Cristu de la Columna", "La Resurrección", ente otros.
Amás, otros seis altares: dedicaos a San Miguel Arcánxel, San Ramón Nonato (1744), San Roque, La Inmaculada, La Virxe del Rosario, el de la Cruz de les Reliquies.
L'altar Mayor: tratar d'un retablu de 1674, nel centru del mesmu atopamos a San Miguel Arcánxel y a entrambos llaos San José y l'Asunción.
Otros monumentos
Ermita de La nuesa Señora de Nava
Esta ermita foi construyida a principios del Sieglu XVIII por Antonio García y Diego de Arce. El recintu contién una bella imaxe gótica de la Virxe de Nava. Formada por un cruceru, espaldaña, una sola nave, coru, sacristía, bóveda de lladriyu, tres retablos barrocos y púlpitu. Los retablos llaterales dedicaos a San Antonio de Padua y San José. Nel centru ta'l retablu mayor de La nuesa Señora de Nava de 1720.
Humilladero
Llugar devotu pa fomentar la piedá de los viaxeros; esti humilladero foi construyíu en 1618 por Benito Martínez y la so Muyer Madalena Ramírez, según reza nel pedestal que suxeta la columna. El humilladero ta formáu por dos pieces: el cruceru y una estructura de proteición o templete. La primera ye una columna toscana, alzada sobre tres graes, sostién una cruz en que les sos cares apaecen la imaxe de Cristu crucificáu y de la Inmaculada na otra. El templete presenta cuatro gruesos estribos que sofiten un teyáu de nidies aguaes, que les sos vigues lleguen a formar un pequeñu artesonado.
Ermita de Santa Bárbara
Adosada al Campusantu. D'una sola nave, del sieglu XVII, tien un campanillo de 1758. Foi apocayá restaurada.
La Fonte Grande
Construyida nel añu 1783, consta de dos caños de diámetru risible respectu del so llargor y dimensiones de fachada y un pilón enorme con siete piedres, col so propiu rexistru. Nunca conoció amenorga nel so caudal. Podíen abrebar nella cómodamente hasta 30 caballeríes (según refieren les cróniques).
Vista de la Fuente Grande
Les poces o llavaderos
Llugar onde antes se llavaba la ropa; construyíes nel añu 1783, la so agua vien de la fonte; una de les poces yera pa llavar la ropa y l'otru pa esclariala, tán cubiertos por teyáu pa proteición de les llavanderes; fueron restauraos apocayá años.
El Conceyu
Ampliu edificiu de dos altures que preside la plaza del pueblu. Data de la segunda metá del sieglu XVII. La planta baxa soportada por aciu cinco pórticos y zapates de madera que se sofiten en pilastres; y la planta cimera, frenteada con lladriyu vistu sobre que la so fachada vuela un balcón.
El mayu
El Mayu allugáu na Plaza Mayor ye un teyáu sosteníu por cuatro columnes de fierro, arrodiáu d'una rexa con puerta, en que'l so interior asítiase una cruz de madera'l día 3 de mayu, como símbolu de proteición pa les colleches (cebera y viñéu), que se retira una vegada concluyeron los llabores de la vendimia.
Bodegues soterrañes
Empezaron a construyise nel sieglu XII, gracies al esfuerciu de los habitantes del conceyu qu'escavaron les cuestes llegando a formar un gran númberu de galeríes soterrañes. Sábese que fueron utilizaes 75 bodegues, destacando na actualidá ente otres “La Cerca”, "La Beata", "Los Cabilas" y “El Cura”. En toes elles nun falta un bon vinu de collecha propia.
Na actualidá munches d'elles tán abandonaes debíu al nuevu modelu de vida, pero aun así formen parte del patrimoniu cultural y arquitectónico d'esta gran Villa.
Llagares tradicionales
Edificios de piedra onde se realizaba'l triáu y prensado de la uva. Güei, munchos d'ellos vuélvense a utilizar pero en merenderos. Dalgunos d'ellos entá caltienen el postigo o puerta de descarga, la pila de la uva y la del mostiu, la viga, el pilón, el husillo.
Les cases
La Villa de Fuentelcésped tien un importante conxuntu d'arquiteutura popular, abondo estremada de les construcciones de la contorna riberana. Múltiples edificios tienen grandes solanes con vigues de madera llabrao o con rexes de proteición; tamién destaquen les cases con balcones volaos.
Los palombares
Los palombares son un bellu exemplu de l'arquiteutura popular, y amás la cría de palombos foi una actividá que contribuyó a la economía doméstica, por cuenta de que los pichones yeren un platu básicu de la dieta cárnica, y amás la palomina (les fieces) yera un abonu bien eficaz pa güertes y tierres.
L'actividá nos palombares anguaño ta escastada, sicasí inda queden dellos palombares qu'entá siguen de pies, y que a pesar de nun ser esplotaos, son testimoniu de les actividaes que, n'otra dómina, fueron vitales pa la economía doméstica y pa la subsistencia de los habitantes de la Villa.
Los palombares nun sirvíen namái pa la esplotación aviar, tamién yeren utilizaos como abellugu (mientres les nubes) , y como almacén (guardábense delles ferramientes de llabranza).
Na actualidá los palombares y la so actividá formen parte del patrimoniu material ya inmaterial de la nuesa Villa.
Selmana Santa
Xueves Santu
Dempués de los oficios hai que destacar la procesión, con un penitente que visti con una túnica morada, la corona d'escayos y la cruz bueca (como Jesús). Al so llau, van dos cirineos y a lo llargo de la procesión fai los trés cayíes.
Tamién van el Cristu de la Columna, y la Virxe de los Dolores, tresportaos cada unu n'andes por cuatro "capuchones" en cada anda, y al so llau va un home cantando "la pasión" de Lope de Vega del Sieglu X y un neñu tocando la carraca.
Vienres Santu
Dempués de los oficios celebra la procesión llamada del "Santu Entierru", na cual los neños y neñes de dos a cinco años, salen en procesión vistíos de nazarenos portando una "insinia" que simboliza tol procesu de la pasión (gallu, clavos, esponxa, escalera, etc.). Amás de los nazarenos pequeños, almiramos al nazarenu grande, que porta la Cruz Verde.
Nesti día saquen les imáxenes del "Cristu de la Cama", portáu por seis capuchones, y la Virxe Doliosa, portada por cuatro. Les imáxenes van acompañaes de trompetes, tambores y cornetes.
Tou ello realízase cola puesta de sol, lo que crea un ambiente de autentica pasión.
Sábadu Santu
A les 22:00 celébrase la misa de resurrrección o de gloria, onde se quemar un moñecu de paya como símbolu del renacer de Jesús
Esti Sábadu tien llugar la fiesta de los "Quintos", (mozos que cumplieron los 18 años el pasáu añu), estos conviden al pueblu a una nueche de fiesta, onde la música d'orquesta y la llimonada cuerren a cuenta de los "Quintos". A l'amanecida los Quintos pinguen la Viga, un chopu primeramente cortáu y peláu en xineru, nel atriu de la Ilesia de San Miguel. Ye una de les tradiciones qu'a pesar del eleváu éxodu rural, caltúvose con ésitu.
Domingu de Resurreición
Antes de la misa fai la procesión del "Cristu Resucitáu", na cual sáquense les imáxenes del Cristu Resucitáu y de la Virxe del Rosario, que son portaes polos "Quintos" correspondientes del añu.
Fiestes patronales de la Virxe de Nava
Danzantes de Fuentelcésped nel día de San Antonio, añu 2008Danzantes de Fuentelcésped nel día de "la trayida", añu 2008Danzantes de Fuentelcésped nel día de "la llevada" , añu 2014. Llucen los "traxes nuevos", iguaos nel añu 2013Procesión de la Trayida en plenu anochar. Villa de Fuentelcésped
El domingu más cercanu al día de San Antonio, 13 de Xunu. La Tradicional trayida y llevada de la Virxe, cola so celebres danzantes, d'orixe del Sieglu XVII. Ye bien popular na contorna y declarada d'Interés Turísticu Nacional. Ocho neños afatiaos con sombreros de flores baillen con palos y castañueles al son de la dulzaina
Danzantes de Fuentelcésped nel día de San Antonio, añu 2008
A partir del mes de xineru yá s'empezar a sentir nel pueblu de Fuentelcésped los preparativos de les sos fiestes. Los mayordomos de la Virxe de Nava conviden a les persones, qu'han de ser "zarragón", "danzantes" y "anxelinos", que van participar nos distintos actos de la fiesta.
A partir del segundu fin de selmana de marzu empiecen los ensayos de les dances y asina hasta'l día de la fiesta.
El "zarragón" ye un mozu que foi antes danzante, que la so misión ye enseñar el paloteo y la perfecta execución de les dances a los danzantes y tamién d'empone-yos si confunden el día de la fiesta, curiando amás de que la xente dixébrese lo suficiente pa nun fadia-yos, ayudar pa esta misión d'una tralla simbólica.
Los ocho danzantes escoyer ente neños/as d'edaes entendíes ente nueve y catorce años, buscando más l'acoplamientu del neñu y el traxe, que la perfecta execución de les dances. De los ocho danzantes, cuatro van ser "guíes" del restu de los compañeros, asitiándo-yos nos cuatro esquines de la formación.
Baxada de la Virxe de Nava nel día de San Antonio, añu 2008. Villa de Fuentelcésped
El domingu anterior de la fiesta, nel Conceyu sortear ente les cuadrielles quien hai de llevar los santos y el xarré de la Virxe. Quince díes antes preparen les típiques rosquíes "de cañada", rellenes de miel, chocolate y piñones que van afatar el ramu qu'un devotu dona a la Virxe pal so posterior sortéu.
Tamién hai que destacar el llabor de les Muyeres del pueblu, yá que gracies a elles la fiesta puede celebrase. Elles ocúpense de vistir a la Virxe de Nava, de llimpiar el xarré, los altares, la Ermita y la Ilesia; tamién llaven los sábanos y llimpien alfombres, xarrones y candelabros; por si esto fuera pocu tamién faen de floristes y na madrugada de la trayida preparen ramos y centros de flores coles flores que se-y regalaron a la Virxe de Nava na ufrienda, curiando asina los tonos y l'espesura de los ramos, por que la ilesia quede perfecta.
El Senderu Interpretativu "La Devesa de Fuentelcésped"
El senderu interpretativu de Fuentelcésped, parte d'un camín próximu al frontón municipal y sigue hasta l'antigua estación de trenes, onde s'habilitó un cómodu aparcamientu. Ellí vas poder atopar un panel informativu que te va introducir nel percorríu y nel cual van amosase los aspeutos más relevantes de la villa de Fuentelcésped y de la ruta a siguir (llargor, desnivel, duración, dificultá y planu informativu), incluyendo les normes del visitante.
El senderu percuerre'l monte y los viñeos na redoma de la llocalidá de Fuentelcésped, al traviés de delles paraes interpretatives indicaes coles sos respeutives señales y que pueden siguise fácilmente por aciu l'usu del cuadernín o guía d'interpretación que puedes descargate en
Ufierta turística y Hostelera: Albergue Rural "Casa del Ermitañu"
Antigua “Casa del Ermitañu”. El so orixe data de primeros del sieglu XIX.
Asitiáu xunto a la Ermita de La nuesa Señora de Nava, a 2 Km. del pueblu.
La so privilexada situación ente los campos de viñéu faen d'ésti albergue un llugar aparente pa folgar ente la naturaleza.
Trátase d'un edificiu rehabilitáu que consta de trés plantes:
Nel suétanu hai una pequeña bodega *Na Planta Baxa atópase'l
hall, un comedor, una cocina totalmente fornida, una sala d'usos múltiples, 2 servicios (unu d'ellos pa discapacitaos) y un cuartu con 2 lliteres.
Na Planta Primera ta l'habitación principal formada por 10 lliteres y unos servicios.
L'albergue tien una capacidá de 24 places. Y dispón de calefacción y agua caliente.La so escelente situación xeográfica dexa programar escursiones a zones d'importancia histórica, cultural, arquitectónica, natural y turística como son:
Parque natural de los Focetes del Ríu Riaza.
Parque natural de los Focetes del Ríu Duratón
Cañón del Ríu Llobos
Banzáu de Llinares a 11 Km.
Ruines de Clunia a unos 40 Km., *Federación
Española de Caza. Campu de Práutiques Cinexétiques. A 16 Km.
Pueblos d'interés turísticu: Maderuelo, Caleruega, La Vide, Peñaranda de Duero, Ayllón…
Rede de Senderos de pequeñu percorríu de la Ribera del Duero Burgalesa. www.riberadeldueroburgalesa.com
Burgos a 98 Km.
Madrid a 160 Km.
Na llocalidá de Fuentelcésped puede visitase la Ilesia Parroquial, la Ermita de la Virxe de Nava, el Humilladero, les Poces, bodegues… Pasiar poles sos cais reparando l'arquiteutura de les sos cases caracterizaes poles solanes. Y realizar el Senderu Interpretativu Autoguiado “La Devesa”
![[5]](http://www.fuentelcesped.com/pdf/mapamontado1.jpg){kind=link}