Everton Football Club
Situación
País	Reinu Xuníu
Nación constitutiva	Inglaterra
Rexón	[[Noroeste d'Inglaterra|{{{2}}}
Condáu metropolitanu	[[Merseyside|{{{2}}}
Conceyu metropolitanu	[[d:Special:EntityPage/Q21665571|10px
Ciudá	[[Liverpool|{{{2}}}
Estáu	Reinu Xuníu
Datos
Nome oficial	Everton Football Club
Tipu	club de fútbol
Fundáu en	1878
Propietariu	Farhad Moshiri
Presidente	ensin valor
Entrenador	Sean Dyche
Categoría	Premier League
Instalaciones
Estadiu	Goodison Park (es)
Dueñu de	Farhad Moshiri 777 Partners (es)
Uniforme
Titular Alternativu Tercera
Web oficial

L'Everton Football Club ye un club de fútbol del Reinu Xuníu, de la ciudá de Liverpool nel condáu de Merseyside. El club compite na Premier League, que correspuende a la máxima categoría de la lliga del fútbol inglés. Compitió na máxima categoría 108 temporaes, xugando más partíos nesta que nengún otru equipu inglés, siendo campeón 9 vegaes. Ye'l cuartu equipu con más lligues ganaes.^[1] El Everton permanez na máxima categoría dende 1954, y foi miembru fundador de la Premier League en 1992.

Los colores del club tradicionalmente son azul y mariellu, dende la temporada 1901-02. El so xugador más famosu ye Dixie Dean, que marcó 60 goles na temporada 1927-28. Dende 2000 el club ye reconocíu añalmente como notable formador de xugadores, como Wayne Rooney, recibiendo l'apellativu de Everton Giant (Xigante Everton).

En 1871 inauguróse una ilesia metodista nel distritu de Everton, a unos cinco quilómetros al nordeste de Liverpool, llamábase Saint Domingo. Seis años dempués, el pastor, Ben Swift Chambers, col deséu dirixir l'ociu xuvenil escontra los deportes fundó un club de críquet.^[2] Mientres los meses d'iviernu yera complicáu prauticar esti deporte polo que, el reverendu Chambers y l'organista George Mahón, crearon un equipu de fútbol, cada vez más popular na nación, y entamaron partíos contra equipos de les distintes ilesies de Stanley Park, la franxa de terrén que dixebra los actuales estadios de Goodison Park y Anfield.^[2]

Llueu creció la popularidá d'un equipu qu'atraxo a munchos xugadores y aficionaos de fora de la parroquia. Polo que se decidió en payares de 1878 esaniciar el vieyu apelativu de “Saint Domingo F.C” y adoptóse el nome del distritu, Everton. Aquel añu, pocos díes antes de Navidá, el Everton apostó contra'l St. Peter's el so primer partíu y ganó por 6-0.^[2]

En 1884, el Everton ganó la so primer copa, la Copa de Liverpool, nel so nuevu campu de Priory Road. Pero, como la so popularidá nun dexaba de crecer, el club tuvo que treslladase a un campu con mayor capacidá. L'estadiu llamóse Anfield, y foi ellí onde'l club convertir en miembru fundador de la lliga de fútbol en 1888 y onde ganó'l so primer campeonatu de lliga en 1890/91.^[2] Naquella temporada introducieron los llanzamientos de penalti y les redes nes porteríes, qu'inventó un siguidor del Everton, l'inxenieru del Conceyu de Liverpool J. A. Brodie.^[2]

L'arriendu de Anfield per parte del Everton provocó la decisión qu'acabaría per convertir Merseyside nel condáu con más ésitos futbolísticos del país. John Houlding, el renteru de Anfield, adquirió tolos derechos del terrén y esixó al Everton una xubida del arriendu de 100 a 250 llibres esterlines al añu. La Xunta Directiva negar a satisfaela. El club abandonó Anfield y treslladóse a Goodison Park. Houlding decidió fundar el so propiu club de fútbol y en 1892 nació'l Liverpool FC que se convertiría nel máximu rival del Everton Football Club.

En 1906, el Everton, ganó'l so primer FA Cup en imponiéndose al Newcastle United por 1-0. Tres años dempués convirtióse xunto al Tottenham Hotspur nel primer club de fútbol qu'empecipiaba una xira intercontinental.^[2]

En 1914-1915, inspiráu por Bobby Parker, quien marcó 36 goles en 35 partíos,^[2] Everton llogró'l títulu de la Lliga inglesa l'españíu de la Primer Guerra Mundial detuvo la competición por cuatro años polo qu'esti ésitu nun tuvo continuidá.

Tres la guerra, na temporada 1927/28, el xugador del Everton William Ralph “Dixie” Dean,consiguió un récor inda non igualáu al anotar 60 goles en 39 partíos. Dean tien tamién l'honor de ser el primer númberu 9 de la hestoria, pos vistió'l dosal cuando s'introducieron los númberos nes camisetes mientres la final de la Copa d'Inglaterra de 1933, que'l Everton conquistó (colos dosales del 1 al 11) en imponiéndose al Manchester City (que llució los dosales del 12 al 22) por 3-0.^[2]

Everton volvió consiguir la Lliga inglesa na temporada 1938/39 pero la Segunda Guerra Mundial volvió detener la lliga. Tres la guerra'l Everton entró en crisis y baxó de categoría.

Con Harry Catterick como entrenador, en 1961-62, el Everton terminó en cuartu llugar na Primer División. Al añu siguiente, Everton facer con un nuevu títulu de lliga en perdiendo solu seis partíos na temporada. Nesta lliga Roy Vernon anotó 24 goles y Alex Young 20. Al añu siguiente, na so participación na Copa d'Europa, perdió en primer ronda ante'l Inter de Milán perdiendo 1-0 dambos partíos.

En 1966 l'equipu llegó a la final de la FA Cup n'esaniciando a Sunderland, Bedford Town, Coventry City, Manchester United y Manchester City pa enfrentase na final al Sheffield Wednesday. El Sheffield Wednesday adelantróse 2-0, pero Everton con dos goles de Mike Trebilcock llogró l'empate. Finalmente Derek Temple llogró'l gol de la victoria pal Everton. La so participación al añu siguiente na Recopa d'Europa nun foi bien esitosa yá que Everton quedó esaniciáu pol Real Zaragoza na segunda ronda.

En 1968 Everton volvió llegar a la final de la FA Cup pero'l títulu finalmente foi a parar a les vitrines del West Bromwich Albion gracies a un gol de Jeff Astle. A pesar d'esti fracasu Harry Catterick sabía qu'entá tenía xugadores de gran calidá a la so disposición - Howard Kendall, Colin Harvey, Alan Ball, Joe Royle, Labone - quien realizaron un campeonatu 1969-1970 gloriosu. Joe Royle foi'l máximu goliador con 23 goles y el Everton ganó la lliga con un total de nueve puntos de ventaya sobre Leeds United.

Los años 70 fueron un periodu murniu pal club. La final de la Copa de la Lliga d'Inglaterra apostada na temporada 1976-1977 foi'l más cercanu Everton llegó al ésitu. Everton empató 0-0 col Aston Villa en Wembley, 1-1 en Hillsborough na repetición y, de siguío, perdió 2-3 nel tercer partíu en Old Trafford.

Un ex xugador del Everton, Billy Bingham, foi contratáu como entrenador y sol so mandatu'l Everton clasificar pa participar na Copa de la UEFA na temporada 1974/75 pero'l AC Milan esanició-y en primer ronda. En xineru de 1977 Billy Bingham foi sustituyíu por Gordon Lee quien terminó en tercer llugar na tabla de 1977-1978 y el cuartu na temporada siguiente. Sicasí pocu dempués foi sustituyíu por Howard Kendall.

Na temporada 1983/84 Everton tres un mal arranque de lliga terminó séptimu na tabla, y llegóse a la final de la Copa FA y de la Copa de la Lliga. La final de Copa de la Lliga foi un derbi de Merseyside y terminó nun empate 0-0. Sicasí'l Liverpool ganó la repetición en Maine Road. La final de la FA Cup enfrentar al Watford FC en Wembley y el Everton impúnxose gracies a los goles de Graeme Sharp y Andy Gray.

La temporada 1984/85 foi una de los meyores na historia del club. A pesar de tener un entamu pocu convincente, llogro reponese ya imponer la so xerarquía na lliga inglesa.

Mientres esta temporada ganó la so octava lliga, a falta de cuatro partíos pal final de la competición. Sicasí, esi nun foi'l so únicu oxetivu. Como campeón de la FA Cup el Everton tamién apostó la Recopa d'Europa. El club avanzó hasta'l so primera final europea en dexando nel camín al Bayern Múnich, empatando 0-0 na ida en Múnich, y ganando 3-1 nel Goodison Park, siendo consideráu como unu de los partíos más memorables na historia del club. La final apostar nel De Kuip, Rotterdam, contra'l Rapid Viena. La final ganar cómodamente por un marcador de 3-1, consiguiendo asina'l so primer títulu européu. L'escocés Andy Gray foi'l máximu goliador de la competición, con 5 goles.

Mientres esta temporada tamién exhibió'l so poderíu na FA Cup, demostrando que yera capaz d'engarrar pol triplete. El club llogró llegar a la final, qu'apostó ante'l Manchester United. Finalmente'l Everton perdió'l partíu por 1-0, con un equipu bien cansáu físicamente, gracies a un gol de Norman Whiteside.

La campaña na Recopa nun tuvo exenta de discutiniu. Nun empate contra'l Fortuna Sittard neerlandés, un fan del Everton entró nel terrén de xuegu y foi arrestáu al tratar de xubir de nuevu sobre la valla de seguridá nes graes. Esta foi una de les munches invasiones de los fans de clubes ingleses nel país y l'estranxeru mientres esti periodu.

Dempués de la temporada, los azules entraron en 1985-86 llargamente consideráu como'l meyor equipu d'Europa. A la fin de 1985, el Everton cierra'l fichaxe de Gary Lineker proveniente del Leicester City. Esto provocó la salida del popular Andy Gray, quien tornó al Aston Villa FC, lo que provocó muncho discutiniu.

Los aficionaos afirmen que l'equipu de los '80 podría llegar a ganar más títulos europeos dempués de 1985, de nun ser pola prohibición de tolos clubes ingleses de participar nes competiciones continentales de la UEFA tres el desastre del estadiu de Heysel (qu'implica irónicamente a los aficionaos del Liverpool), l'otru equipu de la ciudá y rival tradicional del Everton.^[2]

La temporada 1985/86 empezó na Charity Shield,onde'l Everton vengar del Manchester United pola final de la FA Cup.La temporada terminó con Everton acabando subcampeón de la lliga inglesa y l'añu acabó ensin más títulos.

Pa la temporada 1986/87 Everton perdió a Lineker pero consiguió reconquistar la lliga inglesa. Poco dempués Howard Kendall abandonaba'l Everton y fichaba pol Athletic Club. El so sustitutu foi Colin Harvey, quien consiguió dexar al equipu na cuarta posición na lliga na temporada 1987/88 y llegar a semifinales de la Copa de la Lliga. Na temporada 1987/88 Everton volvía llegar a la final de la FA Cup contra'l Liverpool FC pero foi ganáu pol so máximu rival. La final sirvió de fondu a la traxedia de Hillsborough sufierta un mes primero que supunxo la muerte de 96 aficionaos del Liverpool y que sumió a la ciudá nel dolor. Na temporada 1990/91 Colin Harvey foi destituyíu.

Howard Kendall volvió al banquín de "the Toffees" pero nun esfrutó de los mesmu ésitos de la so primer esperiencia y tuvo qu'abandonar el club n'avientu de 1993. Na temporada 1993/94 Everton taba a puntu de baxar a segunda división y precisaba ganar al Wimbledon FC nel postreru partíu de lliga. Wimblendon empezó venciendo por 2-0 pero Everton finalmente pudo dar la vuelta al marcador con dos goles de Graham Stuart y otru Barry Horne.

Joe Royle foi contratáu como entrenador na temporada 1994/95. Everton terminó 15 º n'amestar pero na FA Cup, Everton, esanició a Tottenham Hotspurs y na final venció 1-0 contra'l Manchester United.

La temporada 1995/96 Everton terminó en sesta posición en Premier League. a finales de la temporada 1996-97, Joe Royle habíase alloriáu, y Dave Watson asumió'l control temporal. L'equipu coqueteó de volao col descensu una vegada más, pero, a pesar de ganar namái unu de los últimos ocho partíos, llogró terminar dos puntos sobre la zona de descensu. Na temporada 1997-1998, Howard Kendall tornó per tercer etapa al frente. Los azules namái ganó nueve de los sos 38 partíos de lliga, y evitó el descensu namái en virtú d'una meyor diferencia de goles que'l Bolton Wanderers.

Unu de los fichaxes de Kendall, Gareth Farrelly, anotó'l gol decisivu nel postreru partíu, un empate 1-1 col Coventry City Football Club. Dende esta temporada hasta 2002 a pesar de fichar a grandes xugadores como Paul Gascoigne, David Ginola y Kevin Campbell, Everton nun consiguió recuperar los ésitos del pasáu.

Dende'l 2002 con David Moyes l'equipu tuvo progresos significativos clasificándose en dos causes a competiciones europees (en comparanza con una sola nos once años anteriores) y dos veces (2003 y 2005) ente los 10 meyores equipos mientres los sos seis años nel cargu. Nel añu 2008 el club ficha al prometedor Marouane Fellaini, por £15 millones (18,5 millones d'euros). Esta suma astronómica convirtió a Fellaini nel xugador más caru na historia del fútbol belga, y pal Everton FC, foi'l trespasu más costosu de la so historia.

Na temporada 2009/10 el club empieza perdiendo los sos dos primeros partíos de llocal, incluyendo una derrota en casa 6-1 a manes del Arsenal y dempués d'un llargu periodu d'especulación Joleon Lescott foi vendíu al Manchester City por 22 mll £. Llogra clasificase pa la fase de grupos de la UEFA Europa League. Los resultaos empiecen a ameyorar n'avientu, anque queda esaniciáu de la Europa League a manes del Sporting de Lisboa. A finales de marzu llogren un númberu récor al ganar 7 partíos consecutivos en casa, incluyendo victories contra'l Chelsea FC y el Manchester United. Finalmente termina 8°, con dos puntos menos que'l Liverpool.

La temporada 2010/11 empezó de forma daqué deficiente. El club nun pudo ganar un partíu de lliga hasta ochobre, y fuera esaniciáu de la Copa de la Lliga pol Brentford. Sicasí, a finales d'esi mes la situación estabilizárase y remató 7° na primer metá de la temporada. El club foi daqué irregular hasta fin d'añu, anque llogra una victoria 5ª ronda de la FA Cup ante'l Chelsea. Trés ganes en 18 partíos de Lliga asegúren-y la posibilidá de lluchar por puestos europeos. A mediaos d'abril, el club taba na 7 ª posición, un puntu por detrás del Liverpool. Everton diba terminar séptimu nesa temporada con 54 puntos, siendo la menor cantidá de puntos en 5 años.

Na actual temporada 2011/12 empezó con un gran nivel de rendimientu. Adulces foi atropando munchos empates, pero calteniendo posiciones europees, anque a la fin terminó en 7ᵘ puestu.

En mayu de 2013 confírmase la marcha del téunicu David Moyes al banquín del Manchester United, dexando al equipu como 6º clasificáu, anque nun se clasificó pa la UEFA Europa League. El so llugar nel banquín ocupar el téunicu español Roberto Martínez. Con Moyes fuéronse xugadores de xerarquía como Marouane Fellaini, pero a cambéu llegaron les incorporaciones de Romelu Lukaku (vencíu del Chelsea), Gerard Deulofeu (vencíu del FC Barcelona), Gareth Barry (vencíu del Manchester City), Joel Robles, Arouna Koné, Antolín Alcaraz y James McCarthy (procedentes del Wigan Athletic).

La Copa de la Hermandá foi un partíu apostáu'l 4 d'agostu de 2010 en Goodison Park en Liverpool. Everton FC recibió al Everton de Viña del Mar en partíu amistosu para la Copa Hermandá (conocíu n'Inglés como'l Troféu Hermandá). L'alcuentru, dirixíu a promover un mayor acercamientu ente los dos Everton. L'equipu inglés ganó'l partíu 2-0 con dos goles nel segundu tiempu de Jermaine Beckford y Diniyar Bilyaletdinov. Beckford ganó'l premiu al meyor xugador del partíu. Y el troféu foi llevantáu por Phil Neville y Mikel Arteta. Yera la primer vegada que dambos equipos xugaben ente sigo.^[3]

4 d'agostu de 2010	Llocal	vs.	Everton de Viña del Mar	Goodison Park, Liverpool
				Asistencia: 25.934 espectadores Árbitru: Mark Halsey

Everton FC apuesta'l clásicu de la ciudá, el Derbi de Merseyside col Liverpool FC, con quien caltién una gran rivalidá histórica, que data de 1894. Esti xuegu tamién ye denomináu "el clásicu amistosu", por cuenta de que nun ye raru atopar aficionaos de dambos equipos dientro d'una mesma familia. Na historia rexístrense 175 clásicos onde Everton ganó 56 vegaes, el Liverpool 65 vegaes y 54 vegaes empataron. El club azul esfruta d'una gran base de fans y regularmente atrai grandes ensames, tien un permediu de más de 39 000 persones (más del 99 % de capacidá) pa los sos partíos como llocal.

• Sponsor deportivu: Umbro.
• Uniforme titular: Camiseta azul, pantalón blancu y medies negres.
• Uniforme visita: Camiseta blanca, pantalón negru y medies blanques.
• Uniforme porteru: camiseta verde, pantalón negru y medies negres.

Periodu Provisor 1974 - 1983 Umbro 1983 - 1986 Le Coq Sportif 1986 - 2000 Umbro 2000 - 2004 Puma 2004 - 2009 Umbro 2009 - 2012 Le Coq Sportif 2012 - 2014 Nike 2014 - Presente Umbro Periodu Provisor 1974 - 1979 1979 - 1985 Hafnia 1985 - 1995 NEC Corporation 1995 - 1997 Danka 1997 - 2002 One2One Logistics 2002 - 2004 Kejian Group 2004 - 2017 Chang 2017 - Presente SportPesa

El Goodison Park tien capacidá pa 39.571 espectadores y ye l'estadiu del Everton inauguráu en 1892.

• Temporaes en Premiership: 105.
• Temporaes en 1ᵉʳ división: 100.
• Mayor goliada consiguida:
  • En campeonatos nacionales: 9-1 al Manchester City en 1906 y a Plymouth Argyle en 1930.
  • En copes nacionales: 11-2 al Derby County en 1890.
  • En torneos internacionales: 6-1 al SK Brann Bergen en 2008.
• Mayor goliada recibida:
  • En campeonatos nacionales: 4-10 contra Tottenham Hotspur en 1958.
  • En copes nacionales: 0-6 contra Crystal Palace en 1922.
  • En torneos internacionales: 0-5 contra Benfica en 2010.
• Meyor puestu na lliga: 1º
• Peor puestu na lliga: 22º (1929/30; 1950/51).
• Máximu goliador: Dixie Dean (383 goles).
• Porteru menos goliáu: Neville Southall 712 minutos ensin recibir goles (1994).^[4]
• Más partíos apostaos: Neville Southall (750 partíos).

#	Nome	Partíos
1°	Neville Southall	750
2°	Brian Labone	534
3°	Dave Watson	528
4°	Ted Sagar	500
5°	Kevin Ratcliffe	494
6°	Mick Lyons	472
7°	Jack Taylor	456
8°	Peter Farrell	453
9°	Graeme Sharp	447
10°	Dixie Dean	433

#	Nome	Goles
1°	Dixie Dean	383
2°	Graeme Sharp	159
3°	Bob Latchford	138
4°	Alex "Sandy" Young	125
5°	Joe Royle	119
6°	Roy Vernon	111
7°	Dave Hickson	111
8°	Edgar Chadwick	110
9°	Tony Cottee	99
10°	Jimmy Settle	97

• Football League First Division (9): 1890-91, 1914-15, 1927-28, 1931-32, 1938-39, 1962-63, 1969-70, 1984-85, 1986-87.
• FA Cup (5): 1905-06, 1932-33, 1965-66, 1983-84, 1994-95.
• Football League Championship (1): 1930-31.
• Community Shield (9): 1928, 1932, 1963, 1970, 1984, 1985, 1986, 1987, 1995.

• Recopa d'Europa (1): 1984-85.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Everton Football Club.
• Sitiu web oficial (n'inglés y en chinu)