Cymbopogon citratus, ye una especie de yerba perteneciente a la familia de les poacees.
Detalle de les fueyesVista del matuDispuesta pa la venta en comerciosNel so hábitat
Descripción
Ye una plantayerbácea, perenne, arumoso y robusta que s'arrobina por fraes y pertenez a la familia de les Gramínees. Les flores axuntar n'espiguillas de 30-60 cm de llargor formando recímanos. Les fueyes son bien arumoses y allargaes como llistones, aspres, de color verde claru que broten dende'l suelu formando matos trupos. Les flores tán arrexuntaes n'espigues y vense doblaes al igual que les fueyes.
Recibe tamién los nomes comunes de: hierba limón, cidrón de caña, limonaria, llimonucu, zacate de llimón, té de llimón, pajete, caña de llimón, caña santa, yerba de la calentura, paya de llimón, malojillo. En francés llámase “citronnelle”. En Venezuela ye conocida como "malojillo" o “citronera”. Tamién se conoz como yerba luisa, yerba luisa, anque estos nome aplicar con más propiedá a una planta bien distintu pero de golor similar, Aloysia citriodora.
Ye carminativo, dixestivu y pal tratamientu de flatulencia.
En fervinchu utilízase como tónicu arumosu y febrífugo.
Ye bien usáu como empuste d'inseutos, particularmente mosquitos
Magar esti efeutu, ye pela contra, atrayente de les abeyes, polo que s'utiliza pa recuperar ensames
Tien efeutu conservante sobre dellos alimentos.
Los componentes activos principales del so estractu, geraniol y citronelol, son antisépticos y confiéren-y propiedaes fungistáticas ya inclusive bactericidas.
La yerba llimón crez en climes templaos y templaos. Rique pa la so crecedera la presencia de lluz. Aguanta a les severidaes del iviernu, yá que soporta lluvia pero non por demás. Nun tolera les borrines.
La cantidá d'aceite esencial de planta varia de mes en mes nel añu, siendo los meses de xunu, xunetu y agostu los que más aceite esencial produz la planta. Esto debe principalmente a que'l calor y el sol d'estos meses faen que la planta atrope más aceite esencial, ente qu'en dómines más húmedes el rendimientu d'aceite mengua.
Unes de les causes principales por que esti cultivu varie na so producción son los factores ambientales (condiciones climátiques, nutricionales y otros), que afecten direutamente na espresión de los xenes responsables de la producción de los principios activos.
Cultivu
Tien de preparar el suelu 40 díes enantes del plantíu, yá que este tien de tar en condiciones óptimas pa la bon crecedera de la planta, pa lo cual débese realizar les siguientes actividaes:
- Llavar la tierra (fondura de 30cm.), pa facilitar la crecedera de los raigaños.
- Llimpieza del suelu de toes maleces, por que éstes nun afecten la crecedera del nuevu cultivu.
- Regar dacuando, por que'l suelu cunte con condiciones óptimas pa la crecedera del nuevu cultivu.
- Asurcar el suelu.
- Asitiar una correuta cantidá d'abonu con productos tales como: cuchu bien lleldáu, azufre.
Usos
Usar na cocina asiática, especialmente na de Tailandia.
Científicos de la Universidá de Kyoto, Xapón, concluyeron que l'aceite esencial de Cymbopogon citratus demostró dafechu la so efectividá contra la bacteria Helicobacter pylori, ensin que dicha bacteria presentara resistencia al tratamientu con esti aceite esencial.[1]
