আই ইউ চি এন ৰঙা তালিকাত প্ৰজাতিসমূহক মুঠ জনসংখ্যা, জনসংখ্যা হ্ৰাসৰ হাৰ, ভৌগোলিক বিতৰণ, জনসংখ্যা আৰু বিতৰণৰ বিচ্ছিন্নতা আদিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি নটা বিভাগত শ্ৰেণীবদ্ধ কৰা হৈছে।
- বিলুপ্ত (Extinct, EX): এই প্ৰজাতিৰ কোনো সদস্য জীয়াই থকা নাই।
- অৰণ্যত বিলুপ্ত (Extinct in the Wild, EW): বন্য পৰিবেশত বা মূল আবাসত এই প্ৰজাতিৰ কোনো সদস্য জীয়াই থকা নাই। চিৰিয়াখানা অথবা আবদ্ধ পৰিবেশত অতি কমসংখ্যক সদস্য জীয়াই আছে।
- ঘোৰ সংকটজনক (Critically Endangered, CR): প্ৰকৃতিত বিলুপ্ত হোৱাৰ তীব্ৰ সম্ভাৱনা আছে।
- বিলুপ্তপ্ৰায় (Endangered, EN): প্ৰকৃতিত বিলুপ্ত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে।
- অসুৰক্ষিত (Vulnerable, VU): প্ৰকৃতিত বিপন্ন হৈ পৰাৰ সম্ভাৱনা আছে।
- সংকটাসন্ন (Near Threatened, NT): অদূৰ ভবিষ্যতে সংকটগ্ৰস্ত হৈ পৰাৰ প্ৰবনতা দেখা গৈছে।
- ন্যূনতম উদ্বেগজনক (Least Concern, LC): সকলোতকৈ কম সংকটগ্ৰস্ত। সহজে আৰু বিস্তৃত ক্ষেত্ৰত দেখা যোৱা প্ৰজাতিবোৰ এই বিভাগৰ অন্তৰ্গত।
- অপৰিমিত তথ্য (Data Deficient, DD): কোনটো বিভাগৰ অন্তৰ্ভূক্ত হ'ব, সেই সম্পৰ্কীয় প্ৰয়োজনীয় তথ্য-পাতি নাই।
- অমূল্যাঙ্কিত প্ৰজাতি (Not Evaluated, NE): আই ইউ চি এনৰ দ্বাৰা এতিয়ালৈ কোনো মূল্যাঙ্কণ হোৱা নাই।[1]
কিছুমান পৰিভাষাত সংকটগ্ৰস্থ, বিপদগ্ৰস্থ, সংকটাসন্ন, বিপদাসন্ন, সংকটাপন্ন, বিপদাপন্ন, আদি শব্দও ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
পূৰ্ৱৰ বিভাগসমূহ
প্ৰকৃতি সংৰক্ষণৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থা (IUCN, অস্থায়ীভাৱে বিশ্ব সংৰক্ষণ সংস্থা ১৯৯০-২০০৮)দ্বাৰা প্ৰকাশিত ৰঙা তালিকাৰ অন্তৰ্গত পূৰ্ৱৰ বিভাগসমূহ আৰু তুলনা:
কম সংকটজনক বিভাগ
২০০১ বিভাগ আৰু মানদণ্ড (সংস্কৰণ ৩.১)
|
বিৱৰণ
|
১৯৯৪ বিভাগ আৰু মানদণ্ড (সংস্কৰণ ২.৩)
|
|
ন্যূনতম সংকটজনক (LC or LR/lc), সকলোতকৈ কম সংকটগ্ৰস্ত। সহজে আৰু বিস্তৃত ক্ষেত্ৰত দেখা যোৱা প্ৰজাতিবোৰ এই বিভাগৰ অন্তৰ্গত।
|
|
|
সংকটাসন্ন (NT or LR/nt), অদূৰ ভবিষ্যতে সংকটগ্ৰস্ত হৈ পৰাৰ প্ৰৱণতা দেখা গৈছে।
|
|
বৰ্তমান ৰঙা তালিকাৰ অন্তৰ্ভুক্ত নহয়
|
সংৰক্ষণ নিৰ্ভৰ (LR/cd), বিশেষ আৱাস বা বিশেষ শ্ৰেণীৰ জীৱ যিবোৰ বিশেষ পৰিকল্পনা অনুহৰি সংৰক্ষণ কৰা হৈছে, অন্যথা সংকটজনক বিভাগত অন্তৰ্ভুক্ত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে।
|
|
সংকটজনক বিভাগ
২০০১ বিভাগ আৰু মানদণ্ড (সংস্কৰণ ৩.১)
|
বিৱৰণ
|
১৯৯৪ বিভাগ আৰু মানদণ্ড (সংস্কৰণ ২.৩)
|
|
স্পৰ্শকাতৰ (VU), প্ৰকৃতিত বিপন্ন হৈ পৰাৰ সম্ভাৱনা আছে।
|
|
|
বিলুপ্তপ্ৰায় (EN), প্ৰকৃতিত বিলুপ্ত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে।
|
|
|
ঘোৰ সংকটজনক (CR), প্ৰকৃতিত বিলুপ্ত হোৱাৰ তীব্ৰ সম্ভাৱনা আছে।
|
|
অন্যান্য বিভাগ
২০০১ বিভাগ আৰু মানদণ্ড (সংস্কৰণ ৩.১)
|
বিৱৰণ
|
১৯৯৪ বিভাগ আৰু মানদণ্ড (সংস্কৰণ ২.৩)
|
|
অৰণ্যত বিলুপ্ত (EW), বন্য পৰিবেশত বা মূল আবাসত এই প্ৰজাতিৰ কোনো সদস্য জীয়াই থকা নাই। চিৰিয়াখানা অথবা আবদ্ধ পৰিবেশত অতি কমসংখ্য সদস্য জীয়াই আছে।
|
|
|
অপৰিমিত তথ্য (DD), কোনটো বিভাগৰ অন্তৰ্ভুক্ত হব, সেই সম্পৰ্কীয় প্ৰয়োজনীয় তথ্য-পাতি নাই।
|
|
|
অমূল্যাঙ্কিত (NE), আই ইউ চি এনৰ দ্বাৰা এতিয়ালৈ কোনো মূল্যাঙ্কণ হোৱা নাই।
|
|
|
সংকটাসন্ন (PE), ঘোৰ সংকটজনক বিভাগৰ এটা উপ-বিভাগ।
|
|
|
অৰণ্যত সংকটাসন্ন (PEW), ঘোৰ সংকটজনক বিভাগৰ এটা উপ-বিভাগ।
|
|
|
ন্যূনতম সংকটাসন্ন (PLC), আই ইউ চি এনৰ হালধীয়া তালিকাৰ এটা বিভাগ। সংকটাসন্ন বিভাগৰ এটা উপ-বিভাগ।
|
|
|
বিলুপ্ত (EX), এই প্ৰজাতিৰ কোনো সদস্য জীয়াই থকা নাই।
|
|
- ↑ IUCN About the IUCN Red List