كيرلس الاولانى أو كيرلس بتاع اسكندريهCyril of Alexandria ( Ancient Greek ؛ Coptic ؛ حوالى 376 - 444) بطريرك الاسكندرية من 412ل444.[3][4] اتولد فى مصر فى ديدوسيا اللى مكانها المحله دلوقت . خاله البطريرك اللى قبله ثيوفيلس.
تم تنصيبه بطريرك اسكندريه لما كانت مدينة اسكندريه فى أوج نفوذها و قوتها جوه الامبراطورية الرومانية . كتب كيرلس Cyril علا نطاق واسع و كان كلامه الرئيسى فى الخلافات الكريستولوجيه فى أواخر القرن الرابع و الخامس. كان شخصية مركزية فى مجمع أفسس عام 431 ، أدى لخلع نسطور بطريرك القسطنطينية . بيتحسب كيرلس من اباء الكنيسه و كمان باعتباره استاذ فى ايمان الكنيسه ، و نتج عن شهرته فى العالم المسيحى ألقابه عمود الايمانوختم كل الآباء . أعلن الأساقفه النسطوريين فى مجمعهم فى مجمع أفسس انه زنديق ، واصفينه بأنه "وحش مولود و متعلم لتدمير الكنيسه".[5] اشتهر كيرلس بنزاعه مع نسطورNestorius و صاحبه البطريرك يوحنا الأنطاكى اللى استبعده كيرلس من مجمع أفسس بسبب وصوله متأخر. و هو معروف كمان بطرده للنوڤايين و اليهود من اسكندريه و باذكاء التوترات اللى وصلت لقتل
العالمه الفيلسوفه الهلنستيه هيباتياHypatia بواسطة حشد مسيحى. يختلف المؤرخين حول مدا مسؤوليته فى دا.
حاول كيرلس الزام الامبراطور المسيحى المتدين ثيودوسيوس التانى (408-450 م) لنفسه بتكريس جدول عيد القيامه له.[6] تم تزويد جدول Cyril's Paschal بهيكل أساسى Metonic فى شكل دوره قمريه مدتها 19 سنه و اللى تبناها حوالى سنة 425 بعد الميلاد ، و كانت مختلفه خالص عن أول دوره قمريه مدتها 19 سنه اخترعها اناتوليوس Anatolius حوالى سنة 260 بعد الميلاد ، و لكن متساويه خالص.لالدوره القمريه اللى دخلها أنيانوس حوالى سنة 412 بعد الميلاد ؛ المعادل الجوليانى للدوره السكندريه اللى تبناها كيرلس اللى يشار ليها فى الوقت الحاضر باسم "الدوره القمريه الكلاسيكية الاسكندرانيه اللى مدتها 19 سنه " هتظهر بعد قرن فى روما باعتبارها الهيكل الأساسى لجدول ديونيسيوس اكسيجوس لعيد القيامه (525 م).[7] ما خلدتش الكنيسة الكاتوليكيه ذكرى القديس كيرلس فى التقويم التريدينتينى : أضافت عيده بس سنة 1882 ، و خصصت ليها تاريخ 9 فبراير. تستخدم الكنيسه الأرثوذكسيه فى الطقس الغربى التاريخ دا بس ، لكن تعديل التقويم الكاتوليكى سنة 1969 نقله لتاريخ 27 يونيه ، اللى يُعتبر يوم وفاة القديس ، كمان بتحتفل بيه الكنيسة القبطيه الأرثوذكسيه .[8] تم اختيار نفس التاريخ للتقويم اللوثرى. بتحتفل الكنايس الأرثوذكسيه الشرقيهوالكاتوليكيه البيزنطيهبعيده فى 9 يونيه و كمان مع البابا أثناسيوس الاولانى فى 18 يناير.
تنصيبه بطريرك اسكندريه
مات خاله بطريرك اسكندريه ثيوفيلوس فى 15 اكتوبر 412 ، و اتعين كيرلس بابا أو بطريرك اسكندريه فى 18 اكتوبر 412 ، لكن بس بعد أعمال شغب بين مؤيديه و مؤيدى منافسه رئيس الشمامسه تيموثاوس. حسب سقراط سكولاستيكوس ، كان الاسكندرانيه دايمن يقومو بأعمال شغب.[3] كيرلس تبع خاله فى موقع بقا قوى و مؤثر، ينافس منصب الحاكم فى وقت الاضطرابات و الصراع العنيف فى كتير من الأحيان بين سكان المدينه العالميه اسكندريه الوثنيين و اليهود والمسيحيين .[9] ابتدا بممارسة سلطته عن طريق التسبب فى اغلاق كنايس النوڤايين والاستيلاء علا أوانيهم المقدسة.
