Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Situau en as antigas dependencias d'o claustro d'a seu de Sant Pero, iste museu s'inauguró en 1970 como museu d'art sacro medieval, como consecuencia d'o descubrimiento en a decada anterior d'a-saber-los conchuntos de pintura mural romanicos y goticos. Lo suyo impulsor estió mosén Jesús Auricinea.[2] Mas tardi, en primerías de l'anyo 2010, o museu fue reinaugurau, dimpués d'una ampla remodelación, enamplamiento y modernización. Dimpués d'ista relevant reforma, o espacio expositivo ofreixe mas de 2.000 m2 d'arte medieval en a suya maxima expresión, en destacando a suya colección de pinturas murals orichinals, d'estilos romanico y gotico, que fuoron rescatadas de varias ilesias d'a diocesi de Chaca. Sinse dandaleo, iste conchunto de frescos fa d'o chaqués un d'os museus de pintura medieval mas importants d'o mundo.[1]
Pero tamién s'amuestra una interesant selección de capitels, tallas de vírchens y cristos y de reixas romanicos. En os anyos 1960, en a diocesi de Chaca se recuperoron cuantos conchuntos de pinturas murals perteneixents a l'epoca medieval. As ilesias d'o romanico, cuasi por definición, no se daban por rematadas dica que no estasen recubiertas por pinturas en os suyos muros interiors, absides y vueltas. Se tractaba, mas bien, d'ofrir a la chent qui no sabeba leyer, a traviés d'imáchens, toda la historia d'a Salvación.[1]
Talment a sala mas valuosa ye la Sala Bagüés. Istas pinturas fuoron rencatas d'a ilesia d'os Santos Chulián y Basilisa de Bagüés por a familia d'os Gudiol en o verano de 1966, ta dimpuesas estar tresladadas enta lienzo y meter-las atra vegada, en os suyos tallers de Barcelona, en os panels con que agora s'amuestran. Ta la suya presentación en o Museu de Chaca, se i construyó una sala que reproduz exactament as mesmas dimensions d'a ilesia d'a que fuoron treslatadas. Representa lo conchunto de pintura mural mas gran que s'alza en Espanya d'estilo romanico.[1]
L'acceso ta lo museu se realiza en l'actualidat por una puerta ubierta en a capiella de Santa Cruz, en a nau d'o Evanchelio d'a Seu. A suya replega permanent se distribuye en dos plantas.
Planta baixa
Claustro
Si bien en orichen teneba la estructura tipica d'os claustrosromanicos d'o primer tercio d'o sieglo XII, o suyo estau de ruina fació que se reformase en o sieglo XVII y adquirise lo suyo aspecto actual. En os suyos corredors se puet trobar un visor que permite alufrar una recreación d'o suyo aspecto orichinal, asinas como una colección de capitels romanicos -entre los que destacan o d'o satiro y lo d'o rei David y los musicos-, inscripcions funerarias y l'antiga cripta.
Chardín
As cambras d'o claustro s'aparellan arredol d'o chardín central. As plantas que se i cautivan miran d'emular a vechetación present mientres a Edat Meya, adedicando cadagún d'os cuatre parterres a plantas aromaticas, medecinals, culinarias y ornamentals.
Torreta
Antiga siede d'o tribunal eclesiastico y garchola, as suyas dos primeras salas exhiben as choyas de Santa Orosia. A zaguera d'ellas, dita "Letra y Musica", ye ocupada por documentos, codices, instrumentos musicals y campanas, conchuntament con una pantalla interactiva que permite conoixer mas sobre as tradicions d'as cuals istos elementos en fan parti.
Refectorio
Pinturas murals d'a Ermita de Sant Chuan Baptista de Ruesta.
Refectorio d'o Museu Diocesano de Chaca.
En o suyo interior s'amuestra una colección de pinturas murals calendata entre los sieglos XII y XVI. Todas promanan d'ilesias d'a diocesi de Chaca y fuoron tresladadas en as decadas de 1960 y 1970, o que converte a iste museu en un d'os museus de pintura medieval mas importants d'o mundo.
Escena d'a Crucifixión, pintura mural promanata d'a Ilesia de Bagüés.
Ye, sinse dandaleo, a sala mas espectacular d'o Museu Diocesano de Chaca, pus se i exhibe lo conchunto de frescos romanicos mas extenso que ye plegau dica l'actualidat en a peninsula Iberica. As suyas pinturas, procedents d'a ilesia d'os Santos Chulián y Basilisa de Bagüés -d'o zaguer tercio d'o sieglo XI- fuoron reubicadas en o museu en una dependencia que poseye la mesma configuración que o templo d'a on promanan as pinturas. En os suyos muros podemos veyer una cuasi completa Biblia pintada y preixinar cómo yeran os templos romanicos plenos de pinturas y color.
Se tracta d'un espacio habilitau ta que os mas chicoz y las suyas familias puedan proveitar d'o Museu Diocesano de Chaca d'una traza diferent con una luminosa galería que connecta con l'antigo segundo clausto d'a Seu, actualment desapareixiu.
En iste ambito, a on s'achuntaba o capitol ta la presa de decisions, en o present pueden contemplar-sen as zagueras piezas restauradas en o museu, mesmo que los capitels orichinals romanicos d'a suya frontera.
Planta primera
Secretum
O suyo nombre significa puesto retirau u amagau, porque d'ante mas se fació servir ta enforiquiar choyas, documentos y monedas. Como recosiro d'a suya función como "tresoro" catedralicio, s'exposan en o suyo interior piezas sinyaleras d'orfebrería.
Biblioteca
A colección moderna d'o Museu Diocesano de Chaca tiene como escenario l'espacio de l'antiga biblioteca catedralicia que exhibe tallas de fusta y pintura sobre tabla d'estilos gotico, renaixentista y barroco.