Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Iste articlo ye sobre un municipio aragonés en a Cinca Meya, provincia de Uesca. Ta atros usos se veiga Monzón (desambigación).

Monzón
Municipio d'Aragón
Monzón
Entidat  • País  • Provincia  • Comarca	Municipio  Aragón  Uesca Cinca Meya
Partiu chudicial	Monzón
Superficie	155 km²
Población  • Total	18 152 hab. (2013)
Altaria  • Meyana	279 m.
Distancia  • 70 km	enta Uesca
Alcalde	Rosa Maria Lanau Morancho
Codigo postal	22400
Chentilicio	Montisonense[1] u monzonero/a[1]
Parroquial  • Diocesi  • Arcipestrau  • Parroquia	Balbastro-Monzón Cinca Meya-Litera Santa María d'o Romeral
Ríos	Cinca y Sosa
Coordenadas	41°54’ 0’’N 0° 10’59’’E
Monzón Monzón en Aragón
Web oficial

Monzón ye una ciudat y municipio aragonés d'a provincia de Uesca, situata en a comarca d'a Cinca Meya (en ye a suya capital).

A suya población ye de 18 152 habitants en una superficie de 155 km².

Ye situato chunto a los ríos Cinca y Sosa, baixo un castiello, que ye en l'alto d'un tozal, a 279 metros d'altaria sobre o livel d'a mar y a una distancia de 70 km d'a ciudat de Uesca, a capital d'a suya provincia.

Monzón ye trescruzato por a N-240, y por a linia de ferrocarril Madrit - Barcelona. Poseye importants industrias quimicas.

O suyo termin municipal muga con L'Almunia de Sant Chuan, Sant Istevan de Litera, Binéfar, Binacet, Pueyo de Santa Cruz, Sant Miguel de Cinca, Peralta d'Alcofeya, Ilche y Castillón d'o Puent.

A ciudat s'ha esparracato baixo o castiello.

En a epoca de dominación musulmana se disputaban Monzón os Banu Sabrit de Uesca y os Banu Qasi de Leida. En lo sieglo XI perteneixeba a os Banu Hud y se diz que la prenió lo Cit en 1083. A los cristianos lis caleba conquerir Monzón pa tallar as comunicacions entre los reinos taifas de Zaragoza y Leida.

O infant Pero reconquerió Monzón en 1089 cuan lo reinato d'o suyo pai Sancho Remíriz d'Aragón. Sancho Remíriz creyó o Reino de Monzón pa o infant, futuro Pero I enantes d'estar rei d'Aragón. En 1143 pasó a perteneixer a os templers.

Puede tener etimolochía procedent de Mont de Sión, nombre que puet ilustrar as relacions d'os templers con as cruzatas en Tierra Santa. Atros autors lo derivan d'o latín montione "montanyeta".^[2]

O lugar de Conchel s'escribiba Cunchiel en o Libro del Reparo del General de 1489-1491.

• Un impresionant castiello construito por os templers.
• O Puent Viello sobre o río Sosa, constuito l'anyo 1768.
• La Seu de Santa María d'o Romeral, construita entre zaguerías d'o sieglo XII y primerías d'o sieglo XIII.

Dende l'anyo 2005, se i celebra cada anyo la Feria d'o Libro Aragonés de Monzón.^[12]

• Tien un d'os millors equipos d'atletismo d'Aragón, o Club Atletismo Monzón.
• O fútbol ye representato por o Club Atlético de Monzón.

• Sant Mateu (Fiestas Mayors), 21 de setiembre.
• Lunes de Pascua, romería a l'ermita de Nuestra Sinyora d'o Enfuelgo.

• N-240.
• Linia 200 d'Adif (Estación de ferrocarril de Monzón Río Cinca).

Categoría principal: Naixitos de Monzón.

• Joaquín Costa (1846-1911), politico, churista, economista y historiador.
• Javier Moracho (1957), atleta.
• Conchita Martínez (1972), tenista.
• Eliseo Martin (1973), atleta.
• Álvaro Burrell, decatleta y ex-alcalde de Monzón.
• Delfín Campo.
• Javier Gazol, atleta.
• Luz Gabás, escritora y politica.
• Cristina Espejo, atleta.
• Nacho Ordín, exchugador de baloncesto.

• N-240.
• Linia 200 d'Adif.
  • Estación de Monzón-Río Cinca.

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Monzón.