Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Iste articlo ye sobre a ilesia de Sant Cheroncio de Monenh, en o departamento de Pireneus Atlanticos; ta atros usos, se veiga Ilesia de Sant Cheroncio.

Ilesia de Sant Cheroncio Glèisa de Sent Gironç
Anvista cheneral d'a ilesia de Sant Cheroncio de Monenh.
Situación cheografica
Estau	Francia
País	Occitania
'
Situación	Monenh (Pireneus Atlanticos)
Adreza
Coordenatas	43°19′12″N 00°34′46″U
Archidiocesi
Diocesi	Bayona
Arcipestrau
Información cheneral
Advocación	Sant Cheroncio
Culto	Cristianismo
Orden
Rector
Vicario parroquial
2.º Vicario parroquial
Mosen
Propietario
Administrador
Director
Coste	{{{coste}}}
Visitable	Sí
Datos tecnicos
Altaria	31
Pisos
Amplaria	16
Largaria	61
Superficie
Diametro
Aforo
Altaria s.l.m.
Atras
Alcance
Iluminación
Potencia
Arquitectura
Tipo	Ilesia
Estilo	Gotico
Función	Culto
Catalogación	Molimento Historico
Materials	Piedra picata
Construcción
Construcción
Fundador
Inicio	1464
Fin	1530
Inauguración
Destrucción
Arquitecto
Incheniero estructural
Incheniero de servicios
Incheniero civil
Atros
Premios
Pachina web
Localización
Ilesia de Sant Cheroncio Ilesia de Sant Cheroncio en Francia

A ilesia de Sant Cheroncio de Monenh (Glèisa de Sent Gironç de Monenh en occitán, église de Saint-Girons de Monein en francés) ye una ilesia en estilo gotico adedicata a Sant Cheroncio que se troba situata en a comuna occitana de Monenh, en o departamento francés de Pireneus Atlanticos, districto d'Aulorón, cantón de Corazón de Biarn y rechión de Nueva Aquitania, en l'antiga provincia d'o Biarn. Dende o punto d'anvista eclesiastico, pende d'a diocesi de Bayona.

A suya construcción prencipió en 1464 ta no rematar dica 1530. Ye protechita legalment dende o 7 d'agosto de 1913 con a suya declaración como Molimento Historico.^[1]

Una d'as suyas especials caracteristicas ye a suya carpintería, feita con fusta de corazón de caixico en forma de dople carena de barco colocata d'o revés en mirando enta l'alto. Antiparte, ye a mayor ilesia gotica d'o Biarn, con mayor tamanyo que a seu de Nuestra Sinyora de l'Asumpción de Lescar y que a seu de Santa María d'Aulorón: poseye una altaria de 31 metros, con 61 de largaria y 16 d'amplaria.

Mientres o sieglo XVI a localidat de Monenh se trobaba en un periodo de creixencia demografica, tenendo en ixas envueltas bels 5.000 habitants (en ixe inte, Pau no teneba so que 700). Por ixo, l'antiga ilesia de Sant Per de Monenh, una ilesia en estilo romanica, s'heba feito masiato chicota pa atender as necesidaz relichiosas d'a ciudat y se decidió de devantar-ie una nueva ilesia, a o canto de l'antiga abadía laica que hue ha desapareixito. Antiparte, Monenh yera en ixas envueltas una ciudat prou rica, que pagaba por eixemplo mas impuestos que no pas Ortès y Aulorón en o suyo conchunto; de feito yera uno d'os termins comunals mas grans en ixas envueltas d'o Biarn, en incluyir-ie d'atros puestos hue independients como por eixemplo Cardessa. Tamién cal parar cuenta que Monenh en ixas envueltas se trobaba prou implicata en a vida relichiosa: bi heba 9 cofadrías relichiosas y 16 mosens en o lugar.

Asinas, as dimensions d'a nueva ilesia estioron proporcionatas y adecuatas a la riqueza d'o lugar: con a suya altaria de 31 metros, con 61 m. de largaria y 16 m. d'amplaria, ye a ilesia mas gran de tot o Biarn, mas encara que a seu de Nuestra Sinyora de l'Asumpción de Lescar (en Lescar) y que a seu de Santa María d'Aulorón (en Aulorón).

En 1464 prencipió a nueva construcción, que no remataría dica 1530, con una durada de bellas 65 anyadas. A financiación d'os treballos lis correspondeba a os mesmos habitants de Monenh, a traviés de cuantas tasas especials, y tamién colabororon en devantar o templo con as suyas propias mans.

Mientres as Guerras de Relichión de Francia, a reina de Navarra Chuana de Labrit, sinyora d'o lugar en estar contesa d'o condau de Biarn, transformó a ilesia dende o culto catolico enta o protestant, fendo-ie desaparixer todas as imáchens y atra simbolochía relichiosa catolica, y mesmo menazó d'esboldregar-la por a oposición d'a mayoría d'a población de Monenh, que conservaba mayoritariament o catolicismo. Sindembargo, a ilesia de Sant Cheroncio se salvó d'a suya destrucción y tornó en o culto catolico cuan l'Edicto d'integración d'o Biarn en Francia mientres o reinato de Loís XIII de Francia.

Asinas tornó a ilesia de Sant Cheroncio a tener un nuevo mobiliario de culto, estando-ne un buen eixemplo un retablo en estilo barroco que se i conserva, amás de cuantos órgans de polida factura d'a escuela tolosana d'o sieglo XVIII.

En zaguerías d'o sieglo XX se restauró a ilesia, estando hue a suya espectacular carpintería motivo d'atracción turistica.

• Lista de molimentos d'os Pireneus Atlanticos.

• (fr) Lucienne Couet-Lannes: Visitons l'église de Monein, Princi Néguer, Monenh, 2006.
• (fr) Marie-Victoire Duval: Monein, une communauté du Béarn au Moyen Âge et sous l'Ancien Régime, Monenh, 1991.
• (fr) Paul Raymond: Le Béarn sous Gaston PhPhœbus, Dénombrement général des maisons de la Vicomté de Béarn en 1385, Pau, 1873.

• 
  Anvista d'a carpintería d'a ilesia.
• 
  L'abside d'a ilesia.
• 
  Anvista d'a torre d'a ilesia.
• 
  Una atra anvista d'a torre d'a ilesia.

• Se veigan as imáchens de Commons sobre a ilesia de Sant Cheroncio de Monenh.
• (fr) Monuments Historiques. Eglise Saint-Girons., en a base de datos Merimée d'o Ministerio de Cultura de Francia.