En o vago que ocupa hue a colechiata i habió una mesquita y un castiello arabe que dimpués d'a suya conquista pasó a estar fortaleza cristiana. A construcción d'a ilesia romanica orichinal que se trobaba en iste puesto prencipió en o sieglo XI. D'ista primitiva ilesia encara quedan restas en os piez de l'actual edificio y en a torre, que teneba una función esfensiva. L'edificio gotico se construyirá entre os anyos 1500 y 1525. En zaguerías d'ixe mesmo sieglo XVI l'arquitecto Chuan de Torón dirichió a construcción de l'abside, transepto y sagristía.
Ya en o sieglo XIX prencipió en 1881 una restauración d'as bovedas y en 1883 l'alongamiento d'o coro alto. En o primer cuarto d'o sieglo XX se i facioron mas obras pa ubrir a sagristía, baldosar o solero y sacar o pulpito de piedra que heba construyiu Chuan de Torón. S'eliminó tamién a pintura de l'interior.
En a Guerra Civil i habió danyos que suponioron a destrucción parcial d'os suyos biens inmuebles. A zaguera restauración de l'exterior de l'edificio se fació en l'anyo 1999, habilitando tamién l'acceso elevau d'a torre a la cambra medieval.
Descripción
Portalada
Ilesia de planta en cruz latina de 26,1 m de largaria. O transepto mide 19,2 m, puyando a nau principal dica os 9,6 m d'altaria, con una amplaria de 6,4 m. L'abside ye poligonal y tien cinco costaus.
O prencipal material emplegau en a suya construcción estió a piedra d'arena, estando emplegau tamién o ladriello en a galería superior d'arcos y en o cuerpo superior d'a torre.
A ilesia orichinal romanica d'o sieglo XI, sobre a que se troba l'actual edificio d'o sieglo XVI, yera una ilesia d'una unica nau cubierta con vuelta de canyón y abside semicircular, con una torre campanar fortificada y adosada a la iglesia en o costau de l'evanchelio. Se troban marcas de cantero en a zona de l'atrio.
En o suyo interior a ilesia ye cubierta por vuelta de crucería estrelada en toz os suyos trampos, que fue esviellada en 1880 dimpués d'un esvoldregamiento. I hai dos capiellas irregulars que no se troban situadas entre os contrafuertes.
L'acceso prencipal a l'edificio se fa por o costau d'a epistola. L'atrio y a portalada tardorrenacentista son posteriors a la obra de Chuan de Torón.
A suya torre ye de planta rectangular, estando os cuerpos inferiors de factura medieval, construyius en piedra picada. Os cuerpos superiors son d'o sieglo XVI, construyius en ladriello. A estructura ye rematada en finestrals de meyo punto, tamién d'o sieglo XVI. Ye una torre que en o suyo orichen se trobaba fortificada como puet deducir-se d'o suyo acceso elevau 3 m.
