Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Cantón d'os Grisons Kanton Graubünden Chantun Grischun Cantone dei Grigioni Canton Grisun Kanton Graubünda
O cantón d'os Grisons (alemánKanton Graubünden; alemán suizoKanton Graubünda, italianoCantone dei Grigioni; lombardoCanton Grisun, rumancheChantun Grischun; francésCanton des Grisons), ye o mas gran y o mas oriental d'os ventiseis cantons de Suiza. Ye a mas, l'unico cantón que tien tres luengas oficials: alemán, italiano y rumanche y l'unico a on que se charra ista zaguera.
A capital d'o cantón, que dentró en a Confederación Suiza en 1803, ye a ciudat de Coira.
Toponimia
O nombre d'o cantón tien o suyo orichen en a historia d'a rechión, en fer referencia a o mesmo orichen d'o cantón, naixito de l'alianza de tres ligas de pueblos y ciudaz, as clamatas Tres Ligas u Ligas Grisonas: a Liga d'a Casa de Dios, a Liga d'as Diez Churisdiccions y a Liga Gris, clamata asinas por a color d'os vestitos en ixas envueltas en a rechión. O nombre en alemán d'o cantón, Graubünden (en traducción literal Ligas Grises) contrimuestra mas clarament iste orichen etimolochico que os nombres en rumanche y en italiano.
Historia
Alta val d'Engadin cerca de St. Moritz.
Os primers pobladors conoixitos d'a rechión son os retos, establius en a rechión arredol d'os sieglos IV aC-II aC. Os retos yeran un conchunto de pueblos alpins entre os que bi heba parlants de luengas celtas y d'o retico, luenga talment relacionada con o etrusco.
A chermanización d'a zona se produció por a invasión d'os alamans, debant qui una dinastía local rumanche, os prencipes-bispes Victoridos, oferiban resistencia en a ciudat de Cuira. A chermanización continó en a baixa Edat Meya y contina dica os nuestros días.
