Agüero

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste ye un articlo sobre un municipio aragonés d'a comarca d'a Plana de Uesca; ta o futbolista archentino, se veiga Sergio Agüero.
Agüero
Municipio d'Aragón
Bandera Escudo d'armas

Anvista d'Agüero, con os mallos d'Agüero dezaga.
Entidat
 • País
 • Provincia
 • Comarca
Municipio
 Aragón
 Uesca
Plana de Uesca
Partiu chudicial Chaca
Superficie 94,25 km²
Población
 • Total
 • Densidat

143 hab. (2013)
1,52 hab/km²
Altaria
 • Meyana

696 m.
Distancia
 • 42 km

enta Uesca
Alcalde Mateo Sancerni Oliván
Codigo postal 22808
Chentilicio Agüerano/a[1]
Parroquial
 • Diocesi
 • Arcipestrau
 • Parroquia

Chaca
Erla-Uncastiello
Sant Salvador
Coordenadas
Agüero ubicada en Aragón
Agüero
Agüero
Agüero en Aragón
Web oficial

Agüero ye un municipio aragonés d'a provincia de Uesca, situato en a comarca d'a Plana de Uesca y partiu chudicial de Chaca. Dende o punto d'anvista eclesiastico, pende d'a diocesi de Chaca y de l'archidiocesi de Pamplona.

A suya población ye de 143 habitants, en una superficie de 94,25 km² y una densidat de población de 1,52 hab/km².

Cheografía

A localidat d'Agüero ye situata a 696 metros d'altaria sobre o livel d'a mar, en a ladera sud d'a sierra de Santo Domingo, a os piez d'os Mallos de Riglos y a una distancia de 43 km de Uesca, a capital d'a suya provincia y d'a suya comarca.

D'o suyo termin monecipal fa parte o lugar de Sant Felices.

O termin municipal d'Agüero muga a l'este con Morillo de Galligo; a o sud con Luna, en a comarca de Cinco Villas; a l'ueste con O Frago y Biel, tamién en Cinco Villas; y a o norte con l'antigo termin de Salinas de Chaca (Salinas Viello), hue termin municipal de Penyas de Riglos.

Historia d'Agüero

En o sieglo X ye citato o castiello d'Agüero, complementario d'as fortificacions esfensivas d'o reino d'Aragón en Biel (castiello de Biel), Luesia (castiello de Luesia), Uncastiello (castiello d'Uncastiello y castiello de Sibirana), Petiella d'Aragón y atras.

En l'actual termin municipal d'Agüero bi habió o castiello de Castelmanco, hue desapareixito.[2]

En primerías d'o sieglo XII, Agüero fació parte d'o clamato Reino d'os Mallos, rechito por Berta d'Aragón, viuda d'o rei d'Aragón Pero I.

Demografía

Evolución demografica
1362 f 1495 f 1842 1857 1860 1877 1887 1897 1900
- - - - - - - - 1.161

1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991
1.131 - 934 836 715 435 308 237 -

1992 1994 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
191 - - - 157 166 172 176 173

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
174 162 165 166 161 161 166 164 160

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
159 150 150 145 141 139 130 129 125

2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 -
139 145 - - - - - - -

 1717-1981: población de feito; 1990- : población de dreito.
Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidaz poblacionals en l'INE.

Administración

Reparto de concellers

Eleccions municipals[3]
Partiu 1979 1983 1987 1991 1995 1999 2003 2007 2011 2015 2019
Partido Popular - 3 - 0 3 4 4 3 4 4 3
Partido de los Socialistas de Aragón 2 2 3 2 1 0 1 0 0 1 2
Partido Aragonés - - 2 3 1 1 0 2 1 0 0
Unión de Centro Democrático 3 - - - - - - - - - -
Total 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

Alcaldes

Lista d'alcaldes
Lechislatura Nombre Partiu politico
1979-1979 Manuel Ara Lacasta PSOE
19791983 Rafael Castán Ara UCD
19831987
19871991
19911995
19951999
19992003
20032007 Lourdes Nasarre Morláns[4] Partido Popular
20072011 Lourdes Nasarre Morláns Partido Popular
20112015 Antonio Castillo Pérez Partido Popular
20152019 Mateo Francisco Sancerni Oliván Partido Popular
20192023
20232027 Maria Pilar Viejo Morlans [5] AE Agüero

Molimentos

Arquitectura

Detalle d'a Ilesia de Sant Chaime d'Agüero.

Patrimonio natural

  • Os Mallos d'Agüero.
  • O Barranco d'a Rabosera, declarato Punto d'Intrés Cheolochico.

Museus

Fiestas

Se veiga tamién

Vinclos externos

Referencias

  1. (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024.
  2. (es) Castillo de Castelmanco en Castillos de Aragón.
  3. Archivo electoral
  4. (es) Aragón Municipal, Pachina 7.
  5. (es) Consulta el listado de alcaldes que han sido proclamados en Aragón en Heraldo de Aragón
  6. (es) Declaración d'a ilesia de Sant Salvador d'Agüero como Bien d'Intrés Cultural en o BOA.
  7. (es) Parroquias del Arciprestazgo Erla-Uncastillo en o sitio web d'a Diocesi de Chaca.
  8. (es) Jaime Cobreros Aguirre: Las rutas del románico en España. Volumen II: Aragón, Cataluña, Navarra, País Vasco y La Rioja, Grupo Anaya, S.A., Madrit, 2004, 1era edición, ISBN 84-9776-112-X, p.192.
  9. (es) Jaime Cobreros Aguirre: Las rutas del románico en España. Volumen II: Aragón, Cataluña, Navarra, País Vasco y La Rioja, Grupo Anaya, S.A., Madrit, 2004, 1era edición, ISBN 84-9776-112-X, p.190-191.


Lugars d'o municipio d'Agüero
Agüero | Sant Felices