Tripura (Bengaals: ত্রিপুরা)][3] is een van die kleiner deelstate in die noordooste van Indië. Die hoofstad en grootste stad is Agartala (met 'n bevolking van 367 822 in 2004). Die belangrikste etniese groep is die Bengale. Die derde kleinste staat in die land, dit beslaan 10 491 km2 en die sewende-minsbevolkte staat met 'n bevolking van 3,67 miljoen.[4] Dit word begrens deur Assam en Mizoram in die ooste en deur Bangladesj in die noorde, suide en weste.[5]Tripura is verdeel in 8 distrikte en 23 onderafdelings, waar Agartala die hoofstad en die grootste stad in die staat is. Tripura het 19 verskillende stamgemeenskappe[6] met 'n meerderheid van die Bengaalse bevolking. Bengaals, Engels en Kokborok is die staat se amptelike tale[7] maar Garo, Meitei (Manipuri) en Mizo word ook in die deelstaat gepraat.
Die gebied van moderne Tripura, wat vir etlike eeue deur die Manikya-dinastie regeer is, was deel van die Tripuri Koninkryk (ook bekend as Hill Tippera). Dit het 'n vorstelike staat geword onder die Britse Raj tydens sy ampstermyn, en het in 1947 tot onafhanklike Indië toegetree. Dit het in 1949 met Indië saamgesmelt en is as 'n 'Deel C-staat' (uniegebied) aangewys.[8] Dit het in 1972 'n volwaardige staat van Indië geword.
Tripura lê in 'n geografies geïsoleerde plek in Indië, aangesien slegs een groot snelweg, National Highway 8, dit met die res van die land verbind. Vyf bergreekse - Hathai Kotor, Atharamura, Longtharai, Shakhan en Jampui Heuwels - loop noord na suid, met tussenliggende valleie; Agartala, die hoofstad, is op 'n vlakte in die weste geleë. Die staat het 'n tropiese savanneklimaat en ontvang seisoenale swaar reën vanaf die suidwestelike moeson.
Woude beslaan meer as die helfte van die gebied, waarin bamboes- en rietgebiede algemeen voorkom. Tripura het die hoogste aantal primaatspesies wat in enige Indiese staat voorkom. As gevolg van sy geografiese isolasie word ekonomiese vooruitgang in die staat belemmer. Armoede en werkloosheid teister seeds Tripura, wat beperkte infrastruktuur het. Die meeste inwoners is betrokke by landbou en verwante aktiwiteite, hoewel die dienstesektor die grootste bydraer tot die staat se bruto binnelandse produk is.
Volgens die 2011-sensus is Tripura een van die mees geletterde state in Indië, met 'n geletterdheidsyfer van 87,75%. Hoofstroom Indiese kulturele elemente bestaan saam met tradisionele praktyke van die etniese groepe, soos verskeie danse om godsdienstige geleenthede, troues en feestelikhede te vier; die gebruik van plaaslik vervaardigde musiekinstrumente en klere; en die aanbidding van streekgode. Die beeldhouwerke by die argeologiese terreine Unakoti, Pilak en Devtamura lewer historiese bewyse van artistieke samesmelting tussen georganiseerde en inheemse godsdienste.
Etimologie
Die naam Tripura is gekoppel aan die Hindoe-godin Tripura Sundari, die hoof godheid van die Tripura Sundari-tempel by Udaipur, een van die 51 Shakti Peethas (pelgrimstogsentrums van Shaktisme),[9][10] en aan die legendariese tirankoning Tripur, wat in die streek regeer het. Tripur was die 39ste afstammeling van Druhyu, wat aan die geslag van Yayati, 'n koning van die Maandinastie, behoort het.[11]
Daar is alternatiewe teorieë oor die oorsprong van die naam Tripura, soos 'n moontlike etimologiese herinterpretasie na Sanskrit van 'n Tibeto-Burman (Kokborok) naam. Variante van die naam sluit Tipra, Tuipura en Tippera in, wat almal die inheemse mense kan aandui wat die gebied bewoon.[9] 'n Kokborok-etimologie uit tüi (water) en pra (naby) is voorgestel; die grense van Tripura het tot by die Baai van Bengale gestrek toe die konings van die Tipra-koninkryk van die Garo-heuwels van Meghalaya na Arakan, die huidige Rakhine deelstaat van Birma, geheers het; sodat die naam die nabyheid van die see kan weerspieël.[9][10][12]
↑ 9,09,19,2Das, J.K. (2001). "Chapter 5: old and new political process in realization of the rights of indigenous peoples (regarded as Tribals) in Tripura". Human rights and indigenous peoples. APH Publishing. pp. 208–9. ISBN978-81-7648-243-1.